W dniach 15–25 sierpnia 2013 roku w Zariczanach, pod Żytomierzem zrealizowany został projekt „Jestem Polakiem – to brzmi dumnie”, organizatorem którego było Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Żytomierzu
Projekt został współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych od Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Adresatami projektu byli liderzy oraz aktywni członkowie polskich organizacji z obwodu żytomierskiego, winnickiego oraz chmielnickiego na Ukrainie, aktywnie działający na rzecz rozwoju środowiska polskiego.
W projekcie wzięło udział 33 młodych przedstawicieli czternastu polskich organizacji: m.in. Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Żytomierzu; Klubu Stypendystów Fundacji SEMPER POLONIA Obwodu Żytomierskiego; Żytomierskiej Obwodowej Młodzieżowej Publicznej Organizacji „Związek Szlachty Polskiej”; Żytomierskiej Obwodowej Organizacji Społecznej „Studencki Klub Polski”; Polskiego Towarzystwa Naukowego w Żytomierzu; Żytomierskiej Obwodowej Społecznej Młodzieżowej Organizacji „Asocjacja Polaków Żytomierszczyzny”; Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie; Żytomierskiej Obwodowej Gromadzkiej Organizacji „Polskie Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe”; Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Polonia Zwiagielszczyzny” z Nowogradu-Wołyńskiego; Związku Polaków na Ukrainie - Oddział w Marianówce; Kulturalno-Oświatowego Związku Polaków im. Władysława Reymonta w Wołodarsku-Wołyńskim; Centrum Rozwoju i Partnerstwa „POLONIA” w Winnicy; Kulturalno-Oświatowej Organizacji „Centrum Polskiej Kultury” w Kalinówce; Towarzystwa Dobroczynnego „Polonia” w Gródku Podolskim.
Podstawowym założeniem organizatorów przy opracowywaniu programu projektu było stworzenie warunków do rozwoju osobistego i znalezienia pracy (umiejętnego poruszania się po rynku pracy), zwiększenie ich świadomości w zakresie potrzeb samorozwojowych oraz wiedzy dotyczącej sytuacji na rynku pracy i narzędzi poszukiwania pracy. Ponadto duży nacisk położono na wyposażenie polskiej młodzieży w praktyczną wiedzę i instrumenty w celu odnalezienia swojego miejsca w życiu zawodowym, a także społecznym i prywatnym, wyrobienia umiejętności pogodzenia wewnętrznych sprzeczności pomiędzy kwestią narodowości a obywatelstwem, uświadomienia sobie, że mamy ogromne szczęście i atut, że jesteśmy Polakami.
Cel szkolenia został osiągnięty poprzez odpowiedni dobór metod szkoleniowych przez czwórkę doświadczonych trenerów (pedagogów, psychologów, doradców zawodowych): Elizę Iwan, Annę Topczewską, Mateusza Małyskę – z Polski, oraz Marinę Wilecką – z Ukrainy. Trenerzy położyli nacisk przede wszystkim na aktywne metody szkoleniowe, takie jak praca w grupach, outdoor, indywidualne doradztwo zawodowe, rysowanie mandali, symulacje rekrutacji czy interaktywne prezentacje.
Z drugiej strony program zawierał szeroki materiał dotyczący praktycznych umiejętności ułatwiających poruszanie się na rynku pracy (sporządzanie CV, listu motywacyjnego; profesjonalnego przygotowania się do rozmów kwalifikacyjnych), jak i sesje prezentujące specyfikę rynku pracy w Polsce, na Ukrainie, w Unii Europejskiej i w państwach WNP oraz wynikające z tego możliwości i ograniczenia.
Pierwszy dzień szkolenia składał się z dwóch głównych bloków tematycznych. Przed południem odbyły się zajęcia dotyczące samopoznania, będące wprowadzeniem do ról grupowych. Duży nacisk został położony na analizę swoich mocnych i słabych stron w kontekście komunikacji i pracy w zespole.
Popołudniowy blok zajęć był poświęcony rolom grupowym. Uczestnicy wzięli udział w 2 ćwiczeniach outdoorowych (pajęczyna, lokomotywa) oraz debriefingu i prezentacji ról grupowych. Wypełnili również test na role grupowe M. Belina wraz z omówieniem.
Dzień drugi składał się z dwóch części: komunikacji i informacji zwrotnej połączonej z radzeniem sobie z sytuacjami stresowymi. Przed południem odbyły się sesje poświęcone przedstawieniu zasad komunikacji asertywnej, poprzez między innymi wprowadzenie „komunikatu ja”.
Sesja popołudniowa była poświęcona informacji zwrotnej oraz sposobom radzenia sobie ze stresem. Uczestnicy poznali zasady przekazywania i otrzymywania informacji zwrotnej oraz ćwiczyli praktyczne umiejętności indywidualnie i w parach, poznali również aktywne metody i techniki radzenia sobie w konkretnych sytuacjach stresowych, oraz sposobów rozpoznawania stresu.
Dzień trzeci poświęcono grupowemu doradztwu zawodowemu ze szczególnym naciskiem na planowanie swojej ścieżki zawodowej.
Czwarty dzień składał się z sesji dotyczących autoprezentacji i wystąpień publicznych oraz umiejętności liderskich i potencjalnych obszarów działalności lidera. Uczestnicy poznali podstawowe techniki autoprezentacji oraz prezentacji a także mieli możliwość przećwiczenia wystąpień publicznych przed grupą. Odbyły się również ćwiczenia dykcji oraz prezentacja podstawowych cech dobrego mówcy. Uczestnicy obejrzeli również 2 filmy poglądowe: fragmenty przemówienia Baracka Obamy z 2012 roku oraz wykład Itaya Talgama na temat stylów przywództwa. Sesja popołudniowa składała się z zajęć outdoorowych (bagno), debriefingu, części refleksyjnej („mój autorytet”), mini-wykładu oraz pracy grupowej.
Dzień piąty dotyczył umiejętności związanych z rynkiem pracy – umiejętności pisania CV i listu motywacyjnego w teorii i praktyce. Po części wprowadzającej każdy z uczestników stworzył własne CV i list motywacyjny do przykładowej oferty pracy.
Szóstego dnia odbyły się warsztaty z przedsiębiorczości i kreatywności. Po krótkim wprowadzeniu uczestnicy otrzymali zadania praktyczne w grupach mające wzmocnić w nich zmysł przedsiębiorczości w kontekście rynku pracy.
Popołudniowa część zajęć poświęcona była możliwościom wyjazdowym, jakie daje Unia Europejska – przede wszystkim Program Młodzież w Działaniu (wymiany, wolontariat EVS) ale także programy LLP. Ostatnia sesja została poświęcona rynkowi pracy w UE. Uczestnicy poznali podstawowe zasady panujące na wspólnym rynku pracy UE, dowiedzieli się jak funkcjonują Europejskie Służby zatrudnienia EURES, oraz na podstawie konkretnych państw -przykładów, poznali wymagania dla kandydatów spoza EU do pracy w wybranych krajach Unii Europejskiej.
Siódmego dnia rano odbyła się sesja poświęcona zarządzaniu czasem – uczestnicy zdiagnozowali swoje „pożeracze czasu” oraz poznali skuteczne i łatwe do stosowania metody zarządzania czasem. Sesja miała wymiar praktyczny. W dalszej części dnia odbyły się warsztaty dotyczące rynku pracy na Ukrainie i w państwach WNP prowadzone przez ukraińską trener Marinę Wilecką. Uczestnicy poznali specyfikę rynku pracy na Ukrainie i w państwach WNP, jak również praktyczne zasady poruszania się po nim. Wypełniano liczne testy predyspozycji zawodowych i przeprowadzono praktyczne warsztaty pn. „Ja – przed pracodawcą na rynku pracy Ukrainy i w państwach WNP”. Pod koniec siódmego dnia odbyły się symulacje zatrudnienia na rynku pracy Ukrainy i w państwach WNP.
Dzień ósmy wypełniły wykłady dotyczące zagadnień ustawodawstwa pracy Ukrainy i państw WNP, jak również warsztaty, podczas których uczestnicy zastanawiali się nad możliwościami własnej działalności gospodarczej, poznali zasady jej zapoczątkowania i prowadzenia na Ukrainie, możliwości współpracy z zagranicą. Wieczorem uczestnicy mieli czas wolny od zajęć, poświęcony na zwiedzanie muzeum Kosmonautyki oraz parku im. Gagarina w Żytomierzu.
Dziewiątego dnia szkolenia miała miejsce wieloetapowa symulacja procesu rekrutacji. Uczestnicy w 3 grupach zostali poddani procesowi profesjonalnej rekrutacji, podczas której realizowane przez grupy zadania były obserwowane i oceniane przez komisję rekrutacyjną – trenerów. W drugiej części dnia wybrani kandydaci zostali poddani rozmowie rekrutacyjnej, w wyniku której na zakończenie sesji wybrana została najlepsza osoba na stworzone stanowisko pracy. Wybór uzasadniono.
Ostatniego, dziesiątego dnia projektu, odbyła się sesja self-assesment, połączona z refleksją indywidualną. Uczestnicy dokonali autoewaluacji swojego uczestnictwa, wiedzy i zaangażowania oraz indywidualnie rozwiązali kwestionariusz „moje miejsce w grupie”.
Ostatnim merytorycznym punktem szkolenia była ewaluacja projektu. Odbyła się ona w formie rundki i kopert, do których uczestnicy wrzucali kartki z refleksjami pogrupowanymi w odpowiednie obszary. Na podstawie ewaluacji można stwierdzić, że projekt był dużym sukcesem z punktu widzenia uczestników. Podkreślali oni ciekawy dobór metod i profesjonalne przygotowanie szkolenia. Również kwestie techniczne (zakwaterowanie, wyżywienie) zostały ocenione wysoko. Z pojawiających się uwag należy wspomnieć o małej ilości czasu wolnego.
Bardzo ważnym punktem projektu, który miał miejsce każdego dnia były sesje indywidualnego doradztwa zawodowego. W ich wyniku każdy z uczestników otrzymał możliwość godzinnej konsultacji z psychologiem-doradcą zawodowym dotyczącej wybranej ścieżki edukacyjnej i rozwojowej. Z punktu widzenia zarówno uczestników, jak i trenerów, sesje te były niezmiernie ważne i owocne. Pokazały przy tym ogromną potrzebę indywidualnego wsparcia młodzieży polskiej w zakresie wyborów dotyczących ich przyszłości. Główna refleksja, która wypłynęła z sesji indywidualnych dotyczy małej świadomości możliwości wyboru ścieżki kształcenia i kariery zawodowej wśród młodzieży, niełączenia tych dwóch rzeczy ze sobą oraz (przede wszystkim) brakiem wiary we własne możliwości.
Na zakończenie szkolenia wszystkim uczestnikom wręczono certyfikaty uczestnictwa w projekcie „Jestem Polakiem – to brzmi dumnie”.
Z punktu widzenia organizatorów i trenerów szkolenie było bardzo owocne, aczkolwiek jego rzeczywiste znaczenie, w kontekście tematyki projektu, będzie można ocenić dopiero z perspektywy czasu na podstawie realnych działań podejmowanych przez uczestników.
Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Żytomierzu
