Kazimierz Dolny (foto Anna Siekierska)
Pod Patronatem Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, oraz Patronatem Honorowym Konsula Generalnego Ukrainy w Lublinie 10 lipca zakończyła się niebywała impreza artystyczna zorganizowana przez Fundację Związku Polaków miasta Kijowa.
W ciągu dwóch tygodni 14 ukraińskich artystów mieszkało i pracowało w Zespole Szkół Agrobiznesu im. M. Rata w Klementowicach, nie opodal Lublina. W wyniku współpracy Fundacji z instytucjami oświatowymi odbywały się m. in. kursy integracyjne dla dzieci ukraińskich, które zamierzają podjąć naukę w Polsce, występy teatralne młodzieży ukraińskiej i polskiej, wspólne wycieczki i wyjazdy. Miała też miejsce wystawa fotografii o historii i teraźniejszości Ukrainy. W celu rozwoju integracji sąsiedzkiej i lokalnej nie tylko w sferze oświaty, lecz i w kulturze (w tym i współczesnej), zarządy Fundacji i ZSA wpadły na pomysł zorganizowania przedsięwzięcia artystycznego, który wsparły Ambasada Ukrainy w Polsce i Konsulat Generalny RP w Kijowie.
Koncepcja pierwszego projektu „Od wspólnego korzenia” opiera się na metaforze korzenia, jako podstawy, pierwotnego, zasadniczego składnika każdej struktury, jako terminu stosowanego w wielu dziedzinach. Dotyczy ona oświaty, przeszłości historycznej i lingwistycznej pokrewności Ukrainy i Polski, skomplikowanej socjalnej i gospodarczej restrukturyzacji, aktualnych w świetle procesów globalnych.
„Na traumatycznych zdarzeniach i bolesnych aspektach transformacji socjokulturowych otwiera się przestrzeń dla działalności artysty, narzędzie którego pozwala na odnalezienie wskaźników poza ścisłymi ramami systemowymi. Kultura jest podobna do rośliny, która toruje sobie drogę przez asfalt i beton wbrew niesprzyjającym warunkom, komplikacjom i sprzeciwom, często będąc niechcianą i niedorzeczną, układając alternatywne szlaki lub co najmniej sprzyja ich poszukiwaniu” – mówi kurator projektu Natalia Matsenko.
Mural na ścianie szkoły Zakentiy Gorobiov (foto Anna Bekerska)
Podczas pierwszego projektu „rozeznania” artyści zapoznawali się z kontekstem, zbierali materiały i informacje, równocześnie tworzyli obrazy, grafikę, fotografie i prace wideo, instalacje i obiekty, wallart i streetart, projekty interdyscyplinarne. Podczas pobytu artyści odwiedzili szereg lokalnych instytucji artystycznych – Centrum Spotkania Kultur, Galerię „Labirynt”, Centrum Kultury w Lublinie, spotkali się z polskimi artystami, krytykami sztuki i menedżerami kultury, wśród których byli Waldemar Tatarczuk, Anna Nawrot, Irena Nawrot-Trzcińska, Jan Gryka i inni. W ramach projektu odbyła się też współpraca między ukraińskim i polskim twórcami street artu Apl315 i Stanisławem Szumskim.
9 lipca na terenie szkoły odbyła się wystawa prac stworzonych podczas projektu, które będą reprezentowane w Kijowie. W ramach projektu Nazar Bilyk wykonał kilka site-specific instalacji, dedykowanych pamięci i historii. Autor instalacji, malarstwa i performer Myroslav Vayda poczynił serie abstrakcji, inspirowane żywiołami i dziełami starych mistrzów, oraz instalację na temat wartości kulturowych. Grafik Stas Voliazlovskiy stworzył „Panneau „Przyjaźń Narodów” o relacjach Polski i Ukrainy w kontekście europejskim i „gazetkę” ku czci ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem.
Krajobrazy lokalne i kontekst rolniczy wraz z tematem „wspólnego” inspirowały malarki, autorki video i instalacji Kseniia Hnylytska i Alina Iakubenko. Oprócz osobistych dzieł, stworzyły wspólny tryptyk, dzieląc płótna na części i pracując na zasadzie „randka na ciemno”.
„Labirynt”, Lublin (foto Anna Siekierska)
Fotograf Anna Bekerska opracowała foto-kolaż na temat emigracji w poszukiwaniu „lepszego życia” i oczekiwaniu przyszłości w nieznanym. Tematowi emigracji wraz w edukacją i estetyką postradzieckiego przygranicza dotknęła Svitlana Ratoshniuk w swoich obiektach, aplikacjach i foto. Do ideologicznego dziedzictwa sowieckiego zwrócił się założyciel Excel-art i autor obiektów Oleksii Sai w swoich transparentach agitacyjnych, wypełnionych treścią, aż do jej absolutnego zaginięcia. Twórca street artu i mistrz liternictwa Zakentiy Gorobiov połączył łacinę i cyrylicę w monumentalnej polsko-ukraińskiej kompozycji czcionek, pisząc motto placówki oświatowej na jednej ze ścian szkoły.
Ironiczne kolaże i aplikacje na temat „wspólnego korzenia” skomponowali Mykyta Kravtsov i Camille Sagnes. Pokrewieństwo przyrody obu krajów poprzez język plakatu szkolnego przedstawił Iurii Iefanov, który też ożywił zaniedbany gmach ze starym fortepianem na strychu swoją instalacją dźwiękową. Problem spekulacji i propagandy w nauce historii wyświetlił w swojej poznawczej instalacji medialnej Antona Lapov. Writer i malarz Apl315 stworzył dwie street-art prace na terenie szkoły, jedną z nich we współpracy z wyżej wspomnianym polskim kolegą Stanisławem Szumskim.
Natalia Matsenko
(Kurator programu artystycznego)
Organizatorzy:
Fundacja ZPK – Władysław Zwaricz, Olga Bochkar
ZS Agrobiznesu im. M. Rataja w Klementowicach – Zbigniew Turkowski
Sympozjum Sztuki Współczesnej "BIRUCHIY" – Gennadiy Kozub
(Od red. = pisownia nazwisk ukraińskich - autora)
***
O Fundacji Związku Polaków miasta Kijowa
Już drugi rok trwa program edukacyjny dla dzieci z Ukrainy w polskich szkołach, którego głównym celem jest zapewnienie wymiany kulturalnej, wzmocnienie i rozwijanie przyjaznych stosunków wśród dzieci i młodzieży z obu krajów. W tym celu Fundacja prowadzi liczne działania mające na celu zwiększenie zainteresowania młodzieży ukraińskimi i polskimi tradycjami, ich zachowania oraz popularyzacji klasycznej i współczesnej ukraińskiej kultury w Polsce i kultury polskiej na Ukrainie.
W tym roku Fundacja wraz z Zespołem Szkół Agrobiznesu im. M. Rataja, rozpoczyna kolejny projekt: utworzenie w Klementowicach międzynarodowej platformy dialogowej w celu wymiany doświadczeń w zakresie edukacji (w tym stworzenia warunków do rozwoju kreatywnego myślenia i tolerancyjnego światopoglądu w edukacji średniej). Rezydencja artystyczna to pierwszy krok do naszego celu.
Olga Bochkar, +48 797 78 5995
fundacjazpk@gmail.com
