W dniu 29 marca w centralnym gmachu Żytomierskiego Uniwersytetu Państwowego im. Iwana Franki odbyło się uroczyste otwarcie dokumentalnej wystawy fotograficznej „Samarytanie z Markowej”.
Ekspozycja poświęcona jest polskiej rodzinie Ulmów ze wsi Markowa (obecnie województwo podkarpackie) — Józefowi i Wiktorii oraz sześciorgu ich małoletnim dzieciom, którzy 24 marca 1944 r. zostali wraz z ukrywającymi się u nich ośmiorgiem Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów zamordowani przez niemieckich żandarmów.
Wystawa składa się z dwudziestu plansz, prezentujących między innymi dokumenty i zdjęcia ilustrujące życie codzienne rodziny Ulmów oraz polskiej i żydowskiej społeczności Markowej. Przedstawione zostały także realia okupacji niemieckiej w Polsce, podczas której każdemu, kto pomagał Żydom, groziła kara śmierci. Wystawa pokazuje także skalę takiej pomocy w całym regionie. Ekspozycję zamykają dokumenty z procesu beatyfikacyjnego rodziny Ulmów oraz dyplom przyznający Wiktorii i Józefowi tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Podczas II wojny światowej wiele polskich rodzin nie zważając na zagrożenie dla własnego życia pomagało Żydom — przechowywano ich w swoich domach, karmiono. Za taką pomoc naziści zamordowali ponad 1000 Polaków. Za tą wielką ofiarę Izrael nadał ponad 6 tys. Polaków tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Żeby zachować pamięć o Polakach, ratujących Żydów w czasach II wojny światowej we wsi Markowa zbudowano muzeum Rodziny Ulmów. Także w 2010 roku powstała wystawa fotograficzna „Samarytanie z Markowej”, która za lata istnienia eksponowana była na 5 kontynentach. Na Ukrainie wystawę obejrzeli we Lwowie, Iwano-Frankowsku, Nowogrodzie-Wołyńskim.
Uroczystość otwarcia ekspozycji w Żytomierzu swoją obecnością zaszczycili m.in. p. o. rektora Żytomierskiego Uniwersytetu prof. Galyna Kyryczuk, Ambasador RP na Ukrainie Jan Piekło, Konsul Generalny RP w Winnicy Damian Ciarciński, wicekonsul pani Agnieszka Góralska, kapelan Polaków Żytomierszczyzny ks. Ryszard Karapuda.
Na sali także obecni byli działacze polonijni — Natalia Iszczuk (prezes Zjednoczenia Szlachty Polskiej), Walentyna Jusupowa (prezes Studenckiego Klubu Polskiego), Zygmunt Wengłowski (prezes Stowarzyszenia Kombatantów Wojska Polskiego), Mirosława Starowierowa (prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Polonistów), Jan Krasowski (kierownik artystyczny Chóru im. J. Zarębskiego) oraz pedagodzy skierowani do Żytomierza przez ORPEG. Wsparcie medialne zapewniało Polskie Centrum Medialne (redaktor naczelny Włodzimierz Iszczuk).
Organizatorem wystawy w Żytomierzu jest Polski Instytut w Kijowie, Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Winnicy, współorganizatorzy — Dom Polski w Żytomierzu oraz Żytomierski Uniwersytet Państwowy imienia Iwana Franki.
Dom Polski w Żytomierzu
