KONSTYTUCJA 3 MAJA

Ustawa Rządowa uchwalona przez Sejm Wielki 3 V 1791 r.; obowiązywała do połowy 1792 r. Przyjęta została przez aklamację przy obecności tylko części posłów. Monarchia konstytucyjna, monteskiuszowski podział władzy; zniesienie liberum veto; prawa polityczne tylko dla posesjonatów; chłop wzięty pod opiekę państwa.

USTAWA KONSTYTUCYJNA KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO nadana 22 VII 1807 r. przez Napoleona; obowiązywała do przełomu 1813/ 14. Sejm dwuizbowy (60 posłów, 18 senatorów) zwoływany co dwa lata. Król władzą wykonawczą (rząd w osobie króla); wolność wszystkich obywateli, niezależność sądów, jawność postępowania.

KONSTYTUCJA KRÓLESTWA POLSKIEGO nadana 25 V 1815 r. przez cara Aleksandra; obowiązywała do XII 1930 r. Sejm dwuizbowy + król; rząd w osobie króla Polski (= car Rosji), reprezentowanego przez namiestnika, oraz Rady Stanu; wolność słowa, handlu, niezawisłość sądów; niektóre urzędy zastrzeżone tylko dla szlachty

MAŁA KONSTYTUCJA uchwalona przez Sejm 20 II 1919 r. obowiązywała do XII 1922 r.; Sejm suwerenem w państwie; władza wykonawcza w rękach Naczelnika Państwa.

KONSTYTUCJA MARCOWA uchwalona przez Sejm 17 III 1921 r. obowiązywała do 2 VIII 1926 r. Polska republiką, przewaga władzy ustawodawczej; prezydent wybierany co 7 lat przez Zgromadzenie Narodowe; rząd tworzą: premier i Rada Ministrów (premiera wybiera prezydent, jednak kandydat musi otrzymać votum zaufania).

CDN