Festiwal Kultury Polskiej „Impuls Polskości” przeprowadzony 27 września na terenie kompleksu restauracyjno-hotelowego „Kraków” umożliwił miłośnikom kultury polskiej promocję i prezentację swych umiejętności
Rękodzielnikom, plastykom, wokalistom, tancerzom, instrumentalistom, recytatorom, aktorom teatralnym i innym miłośnikom kultury polskiej umożliwił promocję i prezentację swych umiejętności Festiwal Kultury Polskiej „Impuls Polskości”, który 27 września zgromadził na stoiskach warsztatowo-pokazowych kijowskiego kompleksu restauracyjno-hotelowego „Kraków” uczestników i gości tej nietradycyjnej imprezy.
Nowatorską ideę przedsięwzięcia – połączenia wystąpień artystycznych z warsztatami – przejętą z ubiegłorocznych szkoleń organizowanych przez Fundację „Wolność i Demokracja” w Iwano-Frankiwsku, zaproponowała i zrealizowała grupa aktywistów kijowskich organizacji Związku Polaków Ukrainy na czele z jej głównym promotorem Lesią Jermak.
Idea spotkała się z akceptacją ogólnokrajową, co prawda, jak na razie niepełną (ze względu na obecną sytuację epidemiologiczną) ale do udziału w pierwszej edycji Festiwalu zgłosili się reprezentanci polskich organizacji działających na niwie promocji kultury polskiej na Ukrainie z Odessy, Żytomierza, Kropiwnickiego, Czerkas i oczywiście - liczna reprezentacja polskich organizacji stolicy. Ponadto dwie organizacje z Kropiwnickiego i Żytomierza (jak nigdy wcześniej) wzięły udział w Festiwalu zdalnie i wideo nagrania ich występów wzbogacą film o Festiwalu.
Festiwal otworzył prezes ZPU Antoni Stefanowicz
Nie zważając na niesprzyjające okoliczności towarzyszące bezpośredniemu przeprowadzeniu Festiwalu, a mianowicie: panującej wciąż pandemii, tragicznej katastrofy lotniczej pod Czuhujiwem, która wydarzyła się w dniu planowanego otwarcia imprezy (otwarcie przełożono, a uczestnicy Festiwalu uczcili chwilą ciszy pamięć Ofiar tragedii) oraz mimo niespodziewanego jesiennego oziębienia w niedzielę 27 września Festiwal zainaugurowano.
W pierwszej części zgodnie z programem uczestnicy Festiwalu i jego goście mieli możliwość w odrębnych w pawilonach sprawdzić swoją kreatywność na warsztatach plastycznych prowadzonych przez Wspólnotę „RAZEM”; poznać od p. Anny Morgaczowej nowe, lub utrwalić w pamięci nabyte ciekawostki językowe, dotyczące różnych zagadnień polszczyzny, czy zabłysnąć bagażem wiedzy w tym zakresie; zapoznać się z tekstami i motywami piosenek i poćwiczyć z młodą i kreatywną p. Swietłaną Bułanową wykonanie finałowego utworu muzycznego imprezy, czy też udać się na integracyjną potańcówkę z tancerzami zespołu „Polanie znad Dniepru”.
Organizatorzy w tym i asystenci – Rościsław Raczyński, prezes „Domu Polonia w Kijowie”, dyrektor Biura ZPU i Swietłana Bułanowa zadbali o to, by w tym samym czasie można było poczęstować się polskimi specjałami od partnera festiwalowego zdarzenia restauracji „Kraków”.
Różnorodne tematyczne segmenty przedsięwzięcia zwieńczył finałowy koncert, złożony z różnych form twórczości, popularyzowanej w ramach promocji kultury polskiej na Ukrainie, który ze względu na niepogodę odbył się nie na otwartej przestrzeni (jak planowano) a w oryginalnie udekorowanym głównym pawilonie kompleksu „Kraków”.
Swoją kreatywność i zdolność fantazjowania można było wykazać na warsztatach plastycznych
„Celem dzisiejszego wydarzenia jest: ochrona i podtrzymywanie tradycji polskich, promowanie polskości na Ukrainie, integracja młodzieży polskiego pochodzenia, zapoznanie mieszkańców Kijowa i gości z dorobkiem polskich organizacji Ukrainy”. Takim uzasadnieniem dwie urocze konferansjerki Karolina Jermak i Małgorzata Kozyr rozpoczęły prowadzenie tej części całodziennej imprezy.
Koncert zaszczyciły swoim udziałem dwa zespoły z Żytomierza, rodowód jakich sięga dalekiego 1991 roku, kiedy to z inicjatywy niewielkiej grupy osób polskiego pochodzenia powołany został Żytomierski Obwodowy Oddział Związku Polaków na Ukrainie, który rozwinął się później w organizację społeczną prężnie działającą na niwie promocji kultury polskiej.
Zespół pierwszy to Zasłużony dla Kultury Polskiej Polski Dziecięcy Zespół Wokalny „Dzwoneczki” Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie.
Zespół ten założony przez Jadwigę i Bogdana Poliszczuków już od 29. lat prowadzi szeroką działalność koncertową i charytatywną. Występował on niejednokrotnie na Ukrainie: w Kijowie, Odessie, Równym, Berdyczowie, Nowogrodzie-Wołyńskim, Żytomierzu, jak i w Polsce: w Gdańsku, Sopocie, Opolu, Chełmie, Przedborzu, Toruniu, Hrubieszowie, Chełmnie, Pruszcz-Gdańsku, Koszalinie, i innych miastach. Młodzi artyści są częstymi gośćmi w Domach Starców, w internatach dzieci-sierot, występują przed dziećmi niepełnosprawnymi i dziećmi z wielodzietnych rodzin propagując kulturę polską i ukraińską. Charakterystyczną cechą jest to, że w repertuarze zespołu są pieśni religijne i ludowe, a wokaliści często biorą udział w niedzielnych i świątecznych oprawach muzycznych mszy świętej.
Ciekawy repertuar przywieźli z nadmorskiej Odessy Wiktoria Jefremowa i Julian Gonczarenko
W tym też 1991 roku z inicjatywy śp. Walentego Grabowskiego przy Żytomierskim Obwodowym Związku Polaków na Ukrainie powstał zespół taneczny „Koroliski”, założony przez Zasłużoną dla Kultury Polskiej Irenę Świtelską, która opiekuje się zespołem do dziś. Choreografem zespołu jest Sergiusz Świtelski. W jego repertuarze są polskie i ukraińskie tańce ludowe.
Zespół był pierwszym polskim zespołem tanecznym na Żytomierszczyźnie, tak jak pierwsze pierwiosnki, które rozkwitają wczesną wiosną i stąd jego nazwa, gdyż tak właśnie na Podolu nazywają te kwiaty. Brał on udział w Festiwalu Dziecięcych Polonijnych Zespołów w Iwoniczu-Zdroju, w Mazowieckim Koncercie Młodzieży w Płocku, Polsko-Ukraińskim Festiwalu Młodzieży w Warszawie, Festiwalu Kultury Kresowej w Mrągowie, Rzeszowie. „Koroliski” uczestniczyły też w koncertach w Krakowie i w Bydgoszczy, Hrubieszowie oraz Siedlcach. Wielokrotnie były uczestnikami Festiwali Kultury Polskiej we Lwowie, Kijowie, Doniecku, Łucku, Równym i Żytomierzu.
Zasłużony dla Kultury Polskiej Polski Ludowy Zespół Taneczny „Koroliski” jest Laureatem I-IV Ogólnoukraińskich Konkursów Sztuki Choreograficznej im. Pawła Wirskiego oraz pierwszego Międzynarodowego Festiwalu imienia Czapkisa. Zespół co roku występuje na żytomierskich Dniach Kultury Polskiej, oraz na Międzynarodowym Festiwalu „Tęcza Polesia”. W 2007 r. otrzymał - nadawany przez ministerstwo kultury Ukrainy - honorowy tytuł «narodowy». W roku 2011 został uhonorowany polskim odznaczeniem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Koncert zaszczyciły swoim udziałem dwa zespoły z Żytomierza - Polski Ludowy Zespół Taneczny „Koroliski” i Zespół Wokalny „Dzwoneczki”
W koncercie wystąpili także znakomicie wokaliści prezentując swój kunszt w repertuarze pieśniarskim, na który złożyły polskie piosenki współczesne, poetyckie i pieśni patriotyczne.
Natalia Zubarewa, reprezentująca Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie, nb. kierująca Polskim Zespołem Wokalnym „Stokrotki” przekonała wszystkich, że godna jest nie tylko tytułu Mistrza Języka Polskiego, lecz i Mistrza Wokalu.
Anita Cyporenko, reprezentując również Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie śpiewała o naszej najpiękniejszej Ojczyźnie i o jednym z symboli narodowych – biało-czerwonej fladze.
Z równie patriotycznym repertuarem z nadmorskiej Odessy przybyła na Festiwal Wiktoria Jefremowa, godziwie reprezentując Oddział Związku Polaków na Ukrainie im. A. Mickiewicza w Odessie.
„Bombowe”, można powiedzieć – bo fantastycznie zagrane, pełne emocji, energii i wigoru było wystąpienie Juliana Gonczarenki z ZPU w Odessie, który pod akordy gitary apelował, aby „nie sprzedawać swoich marzeń”, a w utworze opartym na własnym tekście i muzyce marzył o tym „aby w domu było lepiej”.
Nieoficjalnym hymnem Solidarności - pieśnią „Ojczyzno ma” - stworzoną przez księdza Karola Dąbrowskiego tuż po ogłoszeniu w Polsce stanu wojennego - rozpoczęła część artystyczną Festiwalu Natalia Zubarewa, reprezentująca Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie
Kolejna przedstawicielka Odeskiego Oddziału ZPU Anna Andriejewa wykazała się piękną dykcją i subtelnym poczuciem humoru recytując wiersz Jana Brzechwy „Na straganie”.
Niepowtarzalne, jedne z najpiękniejszych utworów muzyki klasycznej Fryderyka Szopena i Claude’a Debussy’ego, zabrzmiały na syntezatorze w wykonaniu jeszcze jednego przedstawiciela Polaków Odessy Daniela Kyryczenki.
Do występów wokalnych z dużą ekspresją włączyła się przedstawicielka Kijowskiej Polskiej Młodzieżowej Asocjacji „Młodzi i Kreatywni” Swietłana Bułanowa.
Irena Krajewska z kijowskiej Spółki „Białego Orła” z nutą nostalgii zaproponowała uwadze publiczności swoją interpretację przeboju „Od dziś” polskiej wokalistki Paulli z jej debiutanckiego albumu „Nigdy nie mów zawsze”.
Debiutem w postaci kompozycji wierszy ks. Twardowskiego wystąpił Teatrzyk „Zgoda”
Kijowskiego Narodowościowo-Kulturalnego Stowarzyszenia Polaków ZGODA.
W objęcia Melpomeny przenieśli nas amatorzy Teatrzyku ZGODA z Kijowskiego Narodowościowo-Kulturalnego Stowarzyszenia Polaków „Zgoda”
Parę słów o historii tej trupy. Działalność teatralna kijowskich miłośników Melpomeny zaczęła się nie od wieszaka, jak uważał Konstanty Stanisławski, a... od lekcji języka polskiego. We wrześniu 2019 do Stowarzyszenia Polaków ZGODA przyjechała z Polski nauczycielka języka polskiego p. Ewa Gocłowska. Członkowie towarzystwa zaczęli chętnie uczęszczać na zajęcia, a wkrótce pani Ewa zaproponowała uczniom zrobić małe przedstawienie teatralne - Jasełka. Z czasem spektakl przedstawiono w kościele św. Mikołaja w Kijowie. Po trzech miesiącach nowo powstały teatrzyk wyjechał już na swój pierwszy występ gościnny do Berdyczowa. Na początku roku 2020 zaczęto przygotowywać spektakl o św. Janie Pawle II. Niestety, kwarantanna złamała plany, jednak nawet w takich warunkach udało się nagrać zwiastun tego spektaklu. W kwietniu 2020 roku, też zdalnie, amatorscy aktorzy z własnej inicjatywy stworzyli filmik, poświęcony 100-leciu Jana Pawła II.
Wracając do przebiegu festiwalowego koncertu to zaznaczyć należy, że jego majstersztykiem stały się występy Zasłużonego dla Kultury Polskiej Zespołu Pieśni i Tańca „Polanie znad Dniepru”. Mieliśmy okazję uczestniczyć w niepowtarzalnej prezentacji pięknych polskich tańców narodowych - kujawiaka, oberka, Tańców Lubelskich, Tańców Górali Spiskich. Młodszy skład zespołu wraz z debiutantami zebrał rzęsiste brawa wykonując popularny śląski taniec ludowy – Trojak.
Właśnie w tym roku Zespół obchodzi swój Jubileusz 20-lecia.
Jak zawsze nie zawiódł i sprawiając wszystkim wiele radości i wykazując wysoki poziom artystyczny Zasłużony dla Kultury Polskiej Zespół Pieśni i Tańca „Polanie znad Dniepru”.
Początki zespołu sięgają roku 2000, kiedy to w nurcie odrodzenia polskiego folkloru w Kijowie, celem ożywienia kontaktów między młodzieżą polską zamieszkującą Ukrainę, z inicjatywy p. Lesi Jermak powstał zespół, który nazwano „Polanie znad Dniepru” i który z czasem urósł do rangi ansamblu reprezentacyjnego, działając przy Związku Polaków na Ukrainie.
Od chwili powstania pieśnią i tańcem rozsławia on wzniosłe imię Polski, zarówno w Kijowie, jak i na całej Ukrainie. Jest stałym uczestnikiem festiwali, dni kultury, koncertów tematycznych i dobroczynnych, świątecznych uroczystości obydwu państw, jak też licznych innych przedsięwzięć kulturalnych. Ponad 30 występów rocznie cieszy oko ukraińskich Polaków jak również kijowian i gości stolicy, wszystkich tych, którzy pragną poznać piękno kultury polskiej poprzez pieśń i taniec w wykonaniu zespołu „Polanie znad Dniepru”.
Jest zdobywcą licznych dyplomów, podziękowań, nagród rangi państwowej, laureatem wielu ogólnoukraińskich i międzynarodowych festiwali. Zainteresowanie zespołem rośnie corocznie, zwiększa się liczba jego uczestników. Do zespołu należą dzieci i młodzież polskiego pochodzenia (uczniowie, studenci), których pragnieniem jest rozwój i popularyzacja kultury polskiej na Ukrainie. Aktualnie zespół składa się z czterech grup wiekowych. Dzieci i młodzież uczestnicząca w zespole poznają pieśni i tańce, tradycje ludowe i obrzędy, a także mają możliwość uczyć się języka polskiego. W repertuarze zespołu są polskie tańce ludowe i narodowe, regionalne przyśpiewki, program ukraiński.
Uczestnicy zespołu już w ciągu dwóch dekad na scenie z dumą i honorem przedstawiają niepowtarzalne piękno i bogactwo kultury polskiej, która wzbogaca wielokulturową mozaikę Ukrainy.
Jak każe tradycja w finale koncertu, wieńczącego Festiwal zabrzmiały podziękowania dla jego organizatorów. Uczestnikom wręczono Dyplomy Uznania, niektórym upominki w postaci akcesoriów telefonicznych, wykonanych przez rodzinę niepełnosprawnych o polskich korzeniach, a prezes ZPU Antoni Stefanowicz podziękował wszystkim, którzy aktywnie włączyli do realizacji tego ważnego wydarzenia w kalendarzu życia kulturalnego Polaków Ukrainy.
Szczególne słowa uznania należą się koordynatorce projektu i reżyserce wydarzenia – Zasłużonej dla Kultury Polskiej, wiceprezes ZPU, dyrektorce Polskiej Szkoły Sobotniej przy ZPU, kierowniczce i założycielce ZPIT „Polanie znad Dniepru” - p. Lesi Jermak.
Reasumując, podkreślić należy, że bezsprzecznie cel Festiwalu - stworzenie atrakcyjnej programowo i wizualnie, otwartej, swobodnej i nieformalnej przestrzeni dla młodych miłośników kultury polskiej, jak też umożliwienie nowych relacji i kontaktów zawodowo- hobbystycznych, został osiągnięty. A zatem do następnych spotkań tego rodzaju.
Festiwal „Impuls polskości” zorganizowany został przez Związek Polaków na Ukrainie w ramach realizacji projektu Fundacji Wolność i Demokracja „Wielka polska rodzina – kontynuacja” i dofinansowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, w ramach zadania publicznego pomocy Polonii i Polakom za granicą.
Oprac. Stanisław PANTELUK
