- to nazwa wystawy, która została otwarta 27 sierpnia w Kościele Katedralnym św. Aleksandra w Kijowie. Jej ekspozycja to dokumenty z archiwów SBU i innych źródeł poświęcone represjom wobec Kościoła rzymskokatolickiego i jego parafian w latach 1920-1939 na terenie obwodu odeskiego.
W warunkach niepodległości państwa ukraińskiego wzrosło publiczne zainteresowanie historią narodową, faktami i danymi, które przez długi czas były uciszane przez władze sowieckie. Dostęp do źródeł archiwalnych uzyskanych po 1991 r. pozwolił naukowcom i badaczom aktywnie odsłaniać coraz więcej nieznanych kart historii Ukrainy, w tym tragedii represji wobec Kościoła. W tym nurcie działa też organizacja publiczna „Ukraina Tse Ya”, która przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Odessie, w ramach obchodów 30. rocznicy odzyskania niepodległości przez Ukrainę, zainicjowała realizację projektu pod dewizą: „Duchowość stłumiona”, współorganizowanego przez Diecezję Kijowsko-Żytomierską i osobiście biskupa diecezji J.E. Witalija Krywickiego, który szczerze wsparł projekt w Kijowie i obiecał pomoc w otwarciu wystawy w Kamieńcu Podolskim.
Podczas otwarcia wystawy przedstawicielka organizacji społecznej „Ukraina Tse Ya” oprowadzała zebranych po wystawie, gdzie przy każdej planszy szczegółowo opowiadała o „czerwonym terrorze” szalejącym przeciwko księżom i parafianom polskiego pochodzenia. „Poprzez tę wystawę – nadmieniła – chcemy opowiedzieć o losach konkretnych osób – przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego, którzy cierpieli za wiarę, za przynależność do narodowości polskiej, czy niemieckiej, z miłości do Pana.
Radca Ambasady RP w Kijowie Karol Zieliński zaznaczył, że wystawa ta wpisuje się w heroiczną historię kościoła, który wraz z narodem ukraińskim przeszedł krwawą drogę w czasach dyktatury reżimu bolszewickiego.
Wystawa będzie prezentowana w wielu miastach Ukrainy, w tym we Lwowie, Kamieńcu Podolskim a także w kilku miastach Polski.
Aleksander CZERNEGA
