3 grudnia w Państwowej Naukowej Bibliotece im. W. Zabolotnego w Kijowie, w ramach przedsięwzięcia Wydziału Konsularnego i Polonii Ambasady RP pt. „Polskie dziedzictwo kulturowe w Ukrainie”, odbyła się prezentacja polskojęzycznego wydania książki Dmytra Antoniuka „Zamki i rezydencje na Ukrainie, związane z polskimi rodami”.
W wydarzeniu uczestniczyli Konsul RP w Kijowie Paweł Owad oraz konsul Anna Babiak-Owad.
Najbardziej znanym dziełem Dmytra Antoniuka jest przewodnik-informator „Zamki i rezydencje na Ukrainie, związane z polskimi rodami” (wersja ukraińska), opisujący obiekty związane z historią polskiej szlachty. Wydanie z 2023 roku obejmuje ponad 500 (dokładnie 512) zamków, pałaców, dworów i rezydencji. Książka zawiera setki autorskich fotografii wykonanych w latach 2004–2023, a także nazwy, lokalizacje, opisy historyczne, informacje o współczesnym stanie zabytków, mapy oraz kody QR ułatwiające nawigację.
Dzięki wsparciu Ambasady RP w Ukrainie ukazała się również polska wersja publikacji – nieco rozszerzona w porównaniu z wydaniem ukraińskim. To właśnie ona została zaprezentowana podczas wydarzenia.
Inaugurując przedsięwzięcie, Konsul RP w Kijowie Paweł Owad podkreślił:
„To dla nas wielki zaszczyt, że mogliśmy wziąć udział w tym projekcie, który daje nadzieję, iż niektóre zabytki architektury zostaną właściwie datowane i pozostaną dla współczesnych obywateli Ukrainy. To, co prezentuje Pan w swoich książkach – polski rodowód – stanowi dziedzictwo pozostawione przez ludzi, którzy żyli na tych ziemiach. Jest to także część spuścizny dla współczesnych Ukraińców, mieszkających w tych wsiach i miastach, którzy również z niej korzystają… Sama pamięć o przeszłości ukazuje, jak wielkie bogactwo się za nią kryje – kulturowe, duchowe oraz narodów, które tutaj żyły, pracowały i budowały Ukrainę”.
Dmytro Antoniuk – ukraiński dziennikarz, podróżnik, krajoznawca, przewodnik i autor przewodników – specjalizuje się w dokumentowaniu, opisywaniu i popularyzacji dawnych majątków, pałaców, zamków i rezydencji na terenie Ukrainy, zwłaszcza tych związanych z polską szlachtą i polskimi rodami.
Jak sam wyjaśnia: „Krajoznawstwem zajmuję się od 1992 roku, regularnie odbywając wyjazdy w teren. Wszystkie opisane tu zabytki osobiście objechałem i sfotografowałem. Zbierając informacje o zamkach i rezydencjach, które fascynowały mnie od dzieciństwa, nauczyłem się języka polskiego, korzystając z polskich źródeł. Dzięki polskim autorom, którzy opisywali naszą Ukrainę – takim jak Julian Ursyn Niemcewicz, Antoni Urbański, Napoleon Orda i inni – poznałem wiele interesujących faktów, które później wykorzystywałem w swoich podróżach po kraju”.
Dzięki swojej działalności Antoniuk popularyzuje wiedzę o mało znanych lub zapomnianych zabytkach architektury, zwraca uwagę na konieczność ich ochrony, dokumentuje ich aktualny stan oraz proponuje trasy dla podróżników zainteresowanych historią i architekturą.
Jego publikacje należą dziś do najpełniejszych źródeł dotyczących polskiego dziedzictwa na ziemiach ukraińskich. Są cenne zarówno dla badaczy, jak i turystów czy społeczników zaangażowanych w ochronę zabytków. Takie opracowania zwiększają rozpoznawalność obiektów, co z kolei może przyczynić się do ich ratowania i restauracji.
Autor nie ogranicza się wyłącznie do pracy naukowej – łączy badania, dziennikarstwo, podróże i szerzenie wiedzy. Dzięki temu jego książki są przystępne dla szerokiego grona odbiorców, nie tylko dla profesjonalnych historyków. Podkreśla również znaczenie wspólnego dziedzictwa: choć wiele z opisywanych obiektów związanych jest z historią Polski, stanowią one integralną część ukraińskiej pamięci kulturowej i historycznej.
Andżelika Płaksina
