Celem ekspedycji „Wielonarodowa Besarabia” było poznanie realnej sytuacji wspólnot narodowych zamieszkujących południe obwodu odeskiego, zrozumienie ich potrzeb, nawiązanie kontaktów i budowanie trwałej sieci współpracy międzyetnicznych liderów. Jednym z kluczowych punktów tej inicjatywy było uczestnictwo w Południowoukraińskim Forum Wspólnot Narodowych, które odbyło się w Izmaile – mieście będącym symbolicznym sercem wieloetnicznej Besarabii.
Izmail, gdzie od pokoleń żyją obok siebie Ukraińcy, Rumuni, Bułgarzy, Mołdawianie, Gagauzi, Grecy, Albańczycy i Niemcy, stał się idealnym miejscem do prowadzenia otwartego dialogu. To właśnie tu wspólnoty etniczne dzielą codzienność, tradycje, historię i odpowiedzialność za przyszłość regionu.
Forum zostało zorganizowane na bazie Izmaiłskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego pod patronatem Rady Wspólnot Narodowych Ukrainy, we współpracy z Państwową Służbą Ukrainy ds. Polityki Etnicznej i Wolności Sumienia. Inicjatorem wydarzenia był przewodniczący Rady, Aszot Awanesian.
W forum wzięli udział przedstawiciele wielu wspólnot – Gagauzów, Greków, Rumunów, Bułgarów, a także polskiej społeczności, reprezentowanej przez Karolinę Milenę Jermak – koordynatorkę sektora młodzieżowego Związku Polaków Ukrainy. Jak podkreślali uczestnicy: „Naszym celem jest nie tylko obserwacja, ale też aktywne tworzenie przestrzeni współpracy, w której każda wspólnota ma głos i wpływ na przyszłość”.
W ramach ekspedycji odwiedzono również miasta i wsie, w których Gagauzi, Bułgarzy i Albańczycy mieszkają w sposób zorganizowany, tworząc zwarte społeczności etniczne. Odwiedziliśmy m.in. Izmaił, Bołgrad, a także wsie: Kotełowyna, Winohradiwka, Krynyczne i Stari Trojany. W tych miejscowościach nie tylko poznaliśmy potrzeby mieszkańców, ale również wysłuchaliśmy ich wyjątkowych historii i doświadczeń – pełnych wyzwań, ale też inspiracji, jak w różnorodności pielęgnować tożsamość i budować wspólnotę.
Wyjątkowym momentem forum było również uroczyste otwarcie Skweru Różnorodności i Równości Etnicznej w Izmaile. W symbolicznym geście jedności i współpracy uczestnicy wydarzenia wspólnie zasadzili drzewa i kwiaty. Skwer ten ma przypominać o sile dialogu, wzajemnego szacunku oraz pięknie różnorodności kulturowej Ukrainy.
Szczególną rolę odegrało także spotkanie z młodymi przedstawicielami wspólnot narodowych. Rozmawiano o roli młodego pokolenia w życiu społecznym i publicznym. Młodzież wyraźnie zaznaczyła swoje aspiracje i gotowość do działania:
– Młodość to nie wyrok – każdy z nas ma głos, możliwości i odpowiedzialność. Bez młodych nie będzie przyszłości – ani dla naszych wspólnot, ani dla Ukrainy.
Ukraina to kraj niezwykłego bogactwa – bogactwa ludzi. Jest nas wielu, jesteśmy różni – mamy różne języki, tradycje, kultury i historie. Ale to właśnie w tej różnorodności tkwi nasza siła. Gdy jesteśmy razem, słuchamy się nawzajem i współpracujemy – możemy zbudować przyszłość, w której każdy czuje się u siebie.
Ekspedycja „Wielonarodowa Besarabia” to dopiero pierwszy krok. Ale nie ostatni. To początek dłuższej drogi, w którą chcemy iść razem – z otwartymi oczami, uszami i sercem. Przed nami kolejne regiony, kolejne spotkania i kolejne wspólne działania. Bo przyszłość Ukrainy tworzymy razem – różni, ale zjednoczeni.
Karolina Jermak
