Zbrodnia Katyńska, popełniona wiosną 1940 roku, pozostaje jedną z najbardziej wstrząsających i tragicznych kart historii XX wieku. W wyniku decyzji najwyższych władz Związku Radzieckiego zamordowano około 22 tysięcy Polaków więzionych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie.
Prawda o Katyniu przez długie dekady była tłumiona przez propagandę i fałszowanie historii. Przez wiele lat zarówno świat, jak i polskie społeczeństwo musiały zmagać się z manipulacją faktów, a pełne ujawnienie prawdy o tej zbrodni nastąpiło dopiero po upadku ZSRR.
W tym roku przypada 85. rocznica Zbrodni Katyńskiej. Z tej okazji Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc pamięci narodowej. Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie aktywnie włączyła się w obchody, organizując m.in. konferencję naukową poświęconą Zbrodni Katyńskiej oraz upamiętniając ofiary zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.
22 listopada we Lwowie odbyła się III Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Praktyczna pt. „Miejsca pamięci. Polsko-Ukraiński dialog porozumienia. 85. rocznica Zbrodni Katyńskiej”. W wydarzeniu uczestniczyli prelegenci z Ukrainy, Polski, Litwy, Kazachstanu i Uzbekistanu, reprezentujący środowiska naukowe oraz instytucje kulturalne i badawcze, takie jak: Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Katyńskie, Stowarzyszenie Pamięci Kapelanów Katyńskich, Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, Instytut Badań Politycznych i Etnicznych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Instytut Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Narodowy Rezerwat Historyczny i Kulturowy „Bykowiańskie Mogiły” oraz inne ośrodki naukowo-badawcze i kulturalne. Udział w konferencji wzięli też przedstawiciele wspólnoty polskiej, zrzeszeni w Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie.
Konferencja odbyła się pod honorowym patronatem Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Kijowie oraz dzięki wsparciu finansowemu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Wydarzenie zgromadziło liczne grono słuchaczy, w tym uczniów i studentów polskich szkół i uczelni oraz przedstawicieli organizacji polskich działających na Ukrainie.
Upamiętnienie ofiar Katynia nie jest jedynie aktem hołdu. To również ważna lekcja moralna, przypomnienie, że zło w historii ludzkości może przybrać przerażająco zorganizowaną i systemową formę. Pamięć o tych wydarzeniach jest obowiązkiem wobec przyszłych pokoleń.
Maria Siwko,
Dyrektor Domu Polskiego w Kijowie
