W Polskim Stowarzyszeniu Kulturalno-Oświatowym im. Adama Mickiewicza, założonym przez Anatola Romeykę w 1989, pod koniec roku 1991 funkcjonowało kilka sekcji.
Aktywnie działała sekcja nauczycieli języka polskiego pod kierownictwem Julii Jaworskiej, dla poszerzenia wiedzy w dziedzinie historii Polski łączyli swoje wysiłki kombatanci Wojska Polskiego pod przewodnictwem Igora Gonopolskiego, aktor Jan Kozłów występował z deklamacjami na licznych imprezach polonijnych, zajmował się przygotowaniem językowym i artystycznym młodzieży.
Kiedy do Stowarzyszenia dołączyło się kilku lekarzy, postanowiono zgromadzić ich w specjalistycznej sekcji medyków. Pierwsze posiedzenie, na którym utworzono sekcję lekarzy pochodzenia polskiego z prof. Anatolem Święcickim na czele, odbyło się w maju 1992 r. w małej sali szpitala Wodnik przy ul. Jurija Kociubińskiego 9.
Jednym z ważniejszych kierunków sekcji była opieka medyczna nad członkami naszego Stowarzyszenia. Wykonanie tego zadania było sprawą skomplikowaną, nawet ryzykowną, ponieważ w tamtych warunkach nie wypadało załatwiać tej opieki otwarcie – ani przez praktykę prywatną, ani w strefie medycyny państwowej.
Chorzy zwracali się do członków sekcji i otrzymywali niezbędną pomoc, ponieważ lekarze mieli odwagę i niepodważalny autorytet. Bolesław Michelson aktywnie uczestniczył w spotkaniach fachowców, występował na kongresach, nieraz wyjeżdżał do Polski w charakterze eksperta, a przede wszystkim wiele czasu poświęcał chorym. Podczas swojego urlopu pojechał do Fastowa i tam przy kościele bezpłatnie przyjmował parafian. Inni jego koledzy również udzielali pomocy medycznej.
Pani Czesława Rasuł prowadziła zajęcia z języka polskiego dla lekarzy. Członkowie sekcji uczestniczyli w uroczystościach okolicznościowych w Bibliotece im A. Mickiewicza, świątecznych spotkaniach w Domu Nauczyciela i przyjęciach w Ambasadzie Polskiej.
1 i 2 marca 1993 roku w Domu Polskim w Ostrawie (Czechy) odbył się I Zjazd Lekarzy Polskich i Polonijnych Europy Środkowo-Wschodniej, w którym uczestniczyło 74 lekarzy.
Lekarze polskiego pochodzenia w Kijowie delegowali na ten Zjazd pięciu swoich członków.
15 grudnia 1996 r. na III Kongresie Związku Polaków na Ukrainie PSKO im. A. Mickiewicza zostało przyjęte do ZPU i dla lekarzy otworzyła się perspektywa utworzenia ogólnoukraińskiej organizacji w formie Komitetu Lekarzy.
5 kwietnia 1997 roku Komitet Lekarzy, na czele którego stanął kierownik Katedry Terapii Szpitalnej Narodowego Uniwersytetu Medycznego, Laureat Nagrody im. akad. Teofila Janowskiego Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, dr hab. n. med. profesor Anatol Święcicki, przeprowadził pierwszą konferencję.
Na konferencji spotkali się lekarze polskiego pochodzenia — przedstawiciele służby zdrowia z Winnicy, Kirowogradu, Charkowa, Chmielnickiego, Żytomierza, Dniepropietrowska, Gródka Podolskiego, Odessy i Kijowa.
18 października 1997 roku w Kijowskim Domu Naukowca odbył się I Zjazd Lekarzy Polskiego Pochodzenia na Ukrainie, zorganizowany przez Związek Polaków na Ukrainie. W obradach brało udział 57 lekarzy z szesnastu obwodów Ukrainy.
Zebrani powołali do życia Stowarzyszenie Lekarzy Polskich na Ukrainie, uchwalili jego statut, wybrali Radę Koordynacyjną i Prezydium. Prezesem stowarzyszenia został prof. Anatol Święcicki.
Wówczas konsul RP w Kijowie Eugeniusz Jabłoński zaznaczał: ”Stowarzyszenie, które z upływem czasu zmieniło nazwę na Polskie Stowarzyszenie Medyczne na Ukrainie, …ściśle współpracuje z Naczelną Izbą Lekarską w Polsce i z różnymi placówkami medycznymi w naszym kraju, kieruje licznych lekarzy polskiego pochodzenia na praktyki, staże, seminaria i szkolenia do Polski, uczestniczy we wspólnych pracach naukowych, pośredniczy w organizacji pomocy z Polski dla lekarzy i pacjentów z Ukrainy. Stowarzyszenie, w miarę możliwości, pośredniczy w zaopatrzeniu swych członków w polskie czasopisma fachowe i książki medyczne, co, jak pamiętam, było stałym postulatem i wołaniem lekarzy znających język polski.”
Teraz na czele Polskiego Stowarzyszenia Medycznego w Ukrainie im. prof. Anatola Święcickiego stoi jego syn – doc. dr n. med. Igor Święcicki. Wiceprezesem Stowarzyszenia, jego „motorem” i rzecznikiem jest dr. hab. n. med. Halina Kozinkiewicz.
Dzieło rozpoczęte przez prof. Anatola Święcickiego nadal trwa i się rozwija.
Irena GOŁYBARD
