16 lutego na Kijowszczyźnie, w mieście Irpień odbyła się prezentacja antologii poetyckiej „Nie zabrałam z sobą radości”.
W prezentacjach uczestniczyli Prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Anna Nasiłowska, prezes Oddziału Warszawskiego tej organizacji Zbigniew Zbikowski oraz autorki książki, ukraińskie poetki – Olga Olchowa i Dzwinka Matijasz.
Olga Olchowa opowiedziała, jak w 2022 roku podczas rosyjskiej pełnoskalowej inwazji, ratując swoje dzieci, musiała opuścić rodzinne miasto Bucza i wyjechać do Polski. W Warszawie w Domu Literatury poznała Annę Nasiłowską. Okazało się, że wielu ukraińskich pisarzy znalazło się wtedy w Polsce, stąd Olga Olchowa zainicjowała projekt «Спільномова», którego celem jest promowanie literatury ukraińskiej w Polsce, zrozumienie i tworzenie wspólnych powiązań między literaturą polską i ukraińską. W ramach projektu «Спільномова», odbyło się kilkadziesiąt spotkań głównie z twórczyniami (mężczyźni stanowią mniejszość ze względu na obostrzenia, dotyczące wyjazdu z Ukrainy). Oldze udało się sformować grono autorów i krytyków literackich w Polsce, opracować system regularnych spotkań społeczności, zaproponować szereg publikacji, programów i inicjatyw medialnych mających na celu budowanie polsko-ukraińskiego dialogu. Jego podstawą jest wzajemna promocja kultur.
Wymyślone przez Olgę Olchową słowo cпільномова po raz pierwszy zabrzmiało w Warszawskim Domu Literatury na spotkaniu z ukraińskimi pisarzami i publicznością ukraińską. Okazało się, że wśród ukraińskich poetów byli tacy, którzy dobrze rozmawiają po polsku. Zabrzmiały wiersze przywiezione z Ukrainy, ale także i takie, która zostały już stworzona w Polsce. Pasjonaci poezji chcieli usłyszeć ukraińskie wiersze w tłumaczeniu polskim. Olga Olchowa podebrała wiersze Oleny Rybki, Dzwinki Matijasz, Julii Bereżko-Kamińskiej, Mariany Sawki, Jordany Dranczuk i jej własne utwory. Na polski przetłumaczyli je Bogdan Baran i Zbigniew Zbikowski. Właśnie te utwory w ukraińskim oryginale i w polskim tłumaczeniu stworzyły antologię zatytułowaną „Nie zabrałam z sobą radości” i wydaną ze środków Polskiego Instytutu Literatury.
W Ukrainie odbyło się już pięć prezentacji tej książki w czterech miastach kraju.
Podczas prezentacji w Irpieniu usłyszeliśmy wiersze z antologii po ukraińsku i po polsku.
Uczestnicy prezentacji sprezentowali kilka egzemplarzy prezentowanej pozycji Bibliotece im Maksyma Rylskiego, zaś Dzwinka Matijasz przekazała irpieńskiej bibliotece zbiór jej tłumaczeń na język ukraiński książki polskiego poety księdza Jana Twardowskiego „Inna modlitwa”.
Anatol ZBOROWSKI
