15 kwietnia OS POLONIA przeprowadziła uroczystość pamięci „Tragedia katyńska w dziełach kultury”, poświęconą 85. rocznicy decyzji władz radzieckich o rozstrzelaniu polskich oficerów i jeńców wojennych.
Zbrodnia Katyńska – jeden z najbardziej bolesnych symboli stalinizmu, który do dziś pozostaje niezagojoną raną w polskiej pamięci narodowej. Jej ofiarami byli przedstawiciele polskiej inteligencji – ci, których nie można było zastąpić.
Celem wydarzenia było nie tylko uczczenie pamięci zmarłych, ale także refleksja nad tym, jak ta tragiczna karta historii odbiła się w literaturze, poezji, kinie, malarstwie, muzyce oraz formach pamięci publicznej – od pomników po miejsca pamięci.
Wydarzenie rozpoczęło się od słowa powitalnego kierownika Polskiej Biblioteki Medycznej w Kijowie im. prof. Zbigniewa Religi, pani Ludmiły Białej.
Pani Oksana Szarij, kierownik sektora międzynarodowej wymiany książek, opowiedziała o bogatym zbiorze książek w bibliotece poświęconych tragedii katyńskiej oraz wspomniała osoby, których losy nierozerwalnie związane są z tamtą straszną epoką.
Pani Natalia Tychonczuk podzieliła się osobistą historią rodzinną: jej krewny, Władysław Pawlikowski, padł ofiarą Polskiej Operacji w latach 1937–1938. Opowiedziała o tragicznym wpływie tej straty na życie całej rodziny i przekazywaniu pamięci przez pokolenia.
Osobne wspomnienie dotyczyło filmu „Katyń” Andrzeja Wajdy – poruszającego i osobistego świadectwa reżysera, którego ojciec, kapitan Jakub Wajda, został rozstrzelany w Charkowie. Ten film stał się jednym z najbardziej znanych wizualnych dokumentów o tragedii, którą przez dziesięciolecia ukrywano.
Pani Alla Jelska przedstawiła twórczość Józefa Czapskiego – pisarza, malarza i jednego z nielicznych, którzy przeżyli radziecką niewolę. Jego świadectwa i dzieła – bezcenny wkład w zachowanie pamięci o Katyniu.
Pan Anatolij Kurnosow podzielił się refleksjami na temat tragedii i przeczytał wiersz Zbigniewa Herberta „Guziki” w języku polskim oraz w swoim tłumaczeniu na język ukraiński.
Uczniowie specjalistycznej szkoły nr 23 w rejonie Desniańskim w Kijowie wraz z panią Liną Lapiną przedstawili poezje Kamila Baczyńskiego i Zbigniewa Herberta, które przekazują ból, smutek i pamięć o tragicznych wydarzeniach.
Pamięć o Katyniu żyje także w muzyce. Opowiedziała o tym pani Swietłana Wasyłyk, koncentrując się na „Polskim Requiem” Krzysztofa Pendereckiego, w szczególności na jego dramatycznym fragmencie Libera me, Domine.
Pani Julia Gromowa przedstawiła wizualny wybór pomników poświęconych tragedii katyńskiej, ustawionych w różnych krajach świata.
Wydarzenie pokazało, że sztuka nie tylko uwiecznia historyczną prawdę, ale także kształtuje głębokie współczucie, staje się mostem dla dialogu między kulturami i pomaga zrozumieć trudną przeszłość.
Pamiętamy Katyń.
Przez kulturę – do głębszego zrozumienia wspólnej historii
Cześć i chwała Bohaterom!
W wydarzeniu wzięli udział Konsul RP Paweł Owad oraz konsul Anna Babiak-Owad, Prezes Związku Polaków Ukrainy Lesia Jermak, redaktor naczelna gazety Dziennik Kijowski Andżelika Plaksina, przedstawiciele organizacji polskich w Kijowie.
Inf. OS POLONIA
