Polska i Ukraina, nawet w trudnych momentach historii, często starały się – że tak powiem – wyciągać do siebie rękę przyjaźni, wspierać się w sprawach gospodarczych, dzielić ważnymi osiągnięciami w dziedzinie kultury oraz szukać porozumienia wobec niejednoznacznych wyzwań tamtych czasów. W szczególności ponad trzydzieści lat temu Polska, wraz z Kanadą, jako pierwsza uznała niepodległość naszego państwa. Natomiast na początku wojny na pełną skalę, kilka lat temu, wielu Ukraińców zmuszonych do ucieczki przed rosyjską agresją znalazło schronienie w Polsce. Wielu naszych młodych ludzi nie tylko pracuje w Polsce, ale także kształci się w jej szkołach średnich i wyższych, w tym na uniwersytetach.
Polska zawsze jednoczyła w dziedzinie kultury przedstawicieli różnych narodów. Podobne starania podejmuje także Ukraina. Trudno więc nie docenić znaczenia Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Ukraińska polonistyka XXI wieku: stan i perspektywy rozwoju”, zorganizowanej z okazji 25-lecia powstania Katedry Polonistyki oraz Instytutu Filologii Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. T. G. Szewczenki. Posiedzenie plenarne otworzył w imieniu Komitetu Organizacyjnego rektor uczelni, prof. Włodzimierz Bugrow. Uczestników konferencji powitał również akademik Narodowej Akademii Nauk Ukrainy Mykoła Żuliński. Z powitalnym słowem wystąpili także: Jan Kalinowski – Kierownik Wydziału Politycznego Ambasady RP w Kijowie, dyrektor Instytutu Filologii dr hab. Grzegorz Semeniuk oraz Jarosław Godun, dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie.
Język polski i literatura polska są obecne na Uniwersytecie im. Tarasa Szewczenki od momentu jego powstania. Już w 1842 r. otwarto Katedrę Filologii Słowiańskiej, na której wykładano również przedmioty z zakresu polonistyki. Pierwszym wykładowcą języka polskiego i literatury był J. Korzeniowski, a kierownictwo katedry próbowali objąć znani wówczas polscy pisarze J. Kraszewski i M. Grabowski, jednak ówczesne władze nie wyraziły na to zgody. Wykłady z zakresu języka polskiego i literatury w różnych okresach prowadzili m.in. M. Sosnowska i A. Szamraj. To właśnie oni wychowali i przygotowali znanych później naukowców i wykładowców polonistów – takich jak G. Werwes, J. Bułachowska, W. Wiedina, S. Lewińska i inni.
W latach 70. i 80. XX wieku do ukraińskiej polonistyki wkroczyło nowe pokolenie badaczy: akademik NAN Ukrainy prof. R. Radyszewski, prof. T. Czernysz, doc. M. Smolina i inni. Ważnym kamieniem milowym w historii polonistyki na KNU im. Tarasa Szewczenki było rozpoczęcie w 1994 r. corocznego przyjmowania studentów na specjalność „Język polski i literatura”. W 2000 roku na Wydziale Filologicznym uniwersytetu utworzono pierwszy w Ukrainie Wydział Polonistyki, którego kierownikiem został prof. R. Radyszewski. W skład zespołu dydaktycznego weszli wykładowcy dyscyplin polonistycznych z Katedry Filologii Słowiańskiej. Obecnie Katedra Polonistyki jest jednostką dyplomową, oferującą dwa programy edukacyjne: „Język polski i literatura” oraz „Język angielski”.
Konferencja obejmowała posiedzenie plenarne oraz obrady w sekcjach tematycznych.
Stanisław Szewczenko
