W dniach 10–12 października 2025 roku w Żytomierzu odbyły się XVII Dni Kultury Polskiej na Ukrainie poświęcone tysiącletniej historii rozwoju polskiej państwowości oraz 85. rocznicy Zbrodni Katyńskiej. Wydarzenie zorganizował Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie przy wsparciu Kongresu Oświaty Polonijnej oraz instytucji partnerskich z Polski.
Na uroczystości przybyła liczna delegacja z Polski – przedstawiciele Częstochowy i województwa śląskiego, z którymi od lat Żytomierz utrzymuje przyjazne i owocne kontakty.
Program Dni Kultury był bogaty i różnorodny. Odbył się koncert galowy „Korona tysiąclecia”, wycieczka edukacyjna „Polskie adresy w Żytomierzu”, a także jubileuszowy XXX Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”, podczas którego wręczono dyplomy, wyróżnienia i nagrody zasłużonym działaczom oraz artystom.
Na festiwalowej scenie zaprezentowały się zespoły muzyczne, taneczne i chóralne z różnych regionów Ukrainy. Stolicę Ukrainy reprezentował Zespół Pieśni i Tańca „Polanie znad Dniepru” pod kierownictwem Zasłużonej dla Kultury Polskiej Lesi Jermak. Zespół, od ćwierć wieku popularyzujący polskie pieśni, tańce i tradycje wśród Polaków Ukrainy, w tym roku obchodzi jubileusz 25-lecia działalności artystycznej. W swoim bogatym repertuarze „Polanie znad Dniepru” łączą elementy polskiego folkloru z nowoczesnymi aranżacjami muzycznymi, ukazując piękno wspólnego dziedzictwa kulturowego obu narodów.
Jubileuszowy XXX Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”, stanowiący kulminacyjny punkt obchodów, od trzech dekad niezmiennie gromadzi Polaków i Ukraińców, stając się symbolem dialogu międzykulturowego, wzajemnego szacunku i przyjaźni. Festiwal jest jednym z wydarzeń kulturalnych w życiu polskiej społeczności na Ukrainie – miejscem spotkania pokoleń, wymiany doświadczeń, a także prezentacji bogactwa polskiej muzyki, tańca, literatury i tradycji.
W ramach obchodów Dni Kultury odprawiono również Mszę Świętą Dziękczynną w intencji sprawiedliwego pokoju w Ukrainie, a przedstawiciele organizacji polskich i ukraińskich złożyli kwiaty przy pomniku „Obrońcom Ukrainy w wojnie z rosyjskim agresorem”.
Jednym z najważniejszych wydarzeń XVII Dni Kultury Polskiej było uroczyste otwarcie „Centrum Współpracy Ukraińsko-Polskiej” przy Poleskim Uniwersytecie Narodowym w dniu 11 października. W inauguracji uczestniczyli przedstawiciele władz miejskich i obwodowych, członkowie Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie, deputowani rad miejskiej i obwodowej, a także reprezentanci instytucji rządowych i pozarządowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Na czele Centrum stanęła prof. Wiktoria Zagurska-Antoniuk, wykładowczyni Katedry Stosunków Międzynarodowych i Integracji Europejskiej Poleskiego Uniwersytetu Narodowego. Jak podkreśliła prezes Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie Wiktoria Laskowska-Szczur, idea utworzenia takiej platformy współpracy istniała od dawna, jednak jej realizacja w tak krótkim czasie – zaledwie dwóch miesięcy – była możliwa dzięki zaangażowaniu obu stron oraz bezpośrednim staraniom rektora uczelni, prof. Ołeha Skydana.
Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu po raz kolejny potwierdziły, że polsko-ukraińska współpraca w dziedzinie kultury i edukacji jest żywa, dynamiczna i potrzebna, a wspólne działania budują mosty porozumienia między narodami, których historia, choć często trudna, prowadzi dziś ku wspólnej przyszłości w duchu europejskich wartości.
Andżelika PŁAKSINA
