Tak scharakteryzował katalogi literatury staropolskiej ich kompilator, dyrektor biblioteki Narodowego Uniwersytetu Państwowego im. M. Gogola Ołeksandr Morozow na prezentacji drugiego wydania katalogu, z serii wydań kolekcji „Polonica”, która niedawno odbyła się w muzeum rarytasów drukarstwa. W prezentacji udział wzięli: członkowie Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Aster” w Nieżynie – w tym jego prezes Feliksa Bielińska, pracownicy i studenci Uniwersytetu na czele z rektorem uczelni O. Bojko, przewodniczący rady rejonu O. Buzun, z-ca mera miasta O. Barankow, pracownicy bibliotek, zaproszeni goście.
Prezentację otworzyła Feliksa Bielińska, która w krótkim wstępnym słowie nazwała pracę O. Morozowa tytaniczną i wręczyła mu w imieniu Stowarzyszenia Dyplom Uznania za szeroką współpracę z tym ośrodkiem kultury polskiej. Rektor uniwersytetu O. Bojko nazwał książki skarbnicą pamięci zbiorowej, której znaczenie trudno przecenić.
– Nieżyn – powiedział – to osobliwe miasto, gdzie zadomowiło się wiele diaspor, a najbardziej aktywną wśród nich jest Stowarzyszenie Polaków „Aster”, które systematycznie zgłębia historię, kulturę narodu polskiego, prowadzi ważną pracę edukacyjną, zachowując wierność swoim korzeniom.
Prezentację otworzyła prezes Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Aster” Feliksa Bielińska
Z kolei Ołeksandr Morozow podziękował za wysoką ocenę katalogu, zaznaczając, że jest to rezultat pracy całego zespołu.
– Prawie rok pracowaliśmy w bibliotecznym archiwum w maseczkach z gazy, odnajdując potrzebną literaturę. Myślę, że publikacja katalogu – to swoista karta bezpieczeństwa na posiadaną literaturę, która już z biblioteki nie zginie, jak czasem bywało wcześniej, kiedy książki wydawano nieraz lekkomyślnie i nie zawsze powracały one na swoje miejsce.
Ołeksandr Serhijewycz opowiedział o uniwersyteckiej bibliotece, która jest jedną najstarszych w kraju, jak też o staraniach jej pracowników, którzy postanowili zbadać i wyświetlić wszystkie jej zasoby książkowe. Liczne pozycje przemieszczono już do muzeum rarytasów książkowych i teraz zwiedzający mogą się z nimi zapoznać w czasie wycieczek. Powiadomił, że równolegle z drukowanym wydaniem tworzona jest także elektroniczna baza danych z fotografiami, która na razie będzie przechowywana w muzeum, a później zostanie udostępniona szerokiemu gronu pracowników naukowych i czytelników. Trwają prace nad stworzeniem kolejnego katalogu europejskich starodruków XVI-XX stuleci, a są to zbiory stanowiące blisko 200 egzemplarzy.
Docent uniwersytetu Maksym Potapenko wyraził pogląd, iż należy połączyć I i II wydanie starodruków w jeden katalog.
– To jest zadanie dla wielu pracowników naukowych – zaznaczył – nie tylko bibliografów. Są perspektywy współpracy z polskimi pracownikami naukowymi.
– Bez historycznej pamięci nie ma człowieka, narodu, państwa, – podkreśliła O. Rostowskaja, docent uniwersytetu, dziękując wszystkim, którzy przyczynili się do publikacji o starodrukach z kolekcji „Роlonicа”.
Docent Uniwersytetu, prorektor O. Samojlenko, który przez pewien czas odbywał staż w Uniwersytecie Warszawskim, wyraził nadzieję, że do biblioteki zewsząd, w tym i z Uniwersytetu Warszawskiego, przyjadą pracownicy naukowi, aby zapoznać się z tymi rzadkimi książkami – polskimi wydaniami ubiegłych stuleci, które Polska sprezentowała uniwersyteckiej bibliotece.
Zastępca mera miasta O. Barankow podziękował aktywistom «Aster» i pracownikom naukowym uniwersytetu, jak też Stowarzyszeniu «Wspólnota Polska» za finansowe wsparcie wydania; opowiedział o perspektywach rozwoju miasta, wezwał społeczność polską do aktywnego udziału w tej dziedzinie.
Ciekawe bogate w treść wystąpienia, wyrazy wdzięczności pozdrowienia, kwiaty… Tak przeszła prezentacja II części tego cennego naukowego wydania pt.: „Starodruki drugiej połowy ХVІІІ – początku XX wieku z kolekcji „Роlonicа”.
O samym katalogu powiedziano niewiele, dlatego chcę dodać, że otwiera on serię wydań, skierowanych na naukowo-bibliograficzne opracowanie zbiorów biblioteki uniwersyteckiej i mieści w sobie szczegółowy opis polskich książkowych starodruków, po raz pierwszy wprowadzony do obiegu naukowego. „Najstarsza” książka katalogu datowana jest rokiem 1521, „najmłodsza” (drugie wydanie)- rokiem 1830. Książki wydrukowane były w Amsterdamie, Berlinie, Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Warszawie. Jest nawet jedno wydanie drukarni Kijowsko-Pieczerskiej. Katalogi zawierają szczegółowe wprowadzenia, liczne ilustracje, chronologiczny informator starodruków książek i inne indeksy. Są one przeznaczone dla specjalistów bibliografów, historyków, językoznawców, a także dla szerokiego kręgu czytelników, którym nie obojętna jest polsko-ukraińska kultura i relacje między naszymi narodami.
Nadija JAKOWENKO
