11 listopada Rzeczpospolita Polska obchodziła 100. rocznicę niepodległości, a w styczniu, na początku roku, nasz kraj obchodził 100. rocznicę ogłoszenia niepodległości Ukraińskiej Republiki Ludowej. Obwodowa Filharmonia w Mikołajewie przygotowała specjalny program, łączący na cześć tych ważnych dat muzykę kompozytorów polskich i ukraińskich.
Koncert, w którym wystąpiła orkiestra kameralna „Ars Nova”, odbył się w ramach muzycznego projektu Wiktorii Żad’ko (Kijów). W ciągu wielu lat Zasłużona Artystka Ukrainy, zwyciężczyni prestiżowego międzynarodowego konkursu dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach, buduje mosty przyjaźni, promując muzykę ukraińską w Polsce i polską na Ukrainie.
Znaczenie takich koncertów jest trudne do przecenienia, a obecny „historyczny” nie odbył się bez obecności przedstawiciela korpusu dyplomatycznego.
Otwierając uroczystą część imprezy, Konsul Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Odessie Łukasz Winny opowiedział o przełomowych wydarzeniach stulecia i wybitnych osobowościach, które walczyły o to, by Polska była taka jak jest dziś – wolna, demokratyczna i niepodległa. Honorowy gość podziękował organizatorom koncertu i prezes Mikołajewskiego Obwodowego Stowarzyszenia Polaków, Zasłużonej dla Kultury Polskiej Elżbiecie Sielańskiej. Przewodniczący Obwodowej Rady Stowarzyszeń Narodowościowych regionu Lolita Kajmarazowa, gratulując mikołajewskim Polakom z okazji urodzin ich historycznej ojczyzny, życzyła tak niezbędnego wszystkim – pokoju.
Polska ma bogate dziedzictwo kulturowe, i ważną w nim rolę odgrywa muzyka akademicka. Występ orkiestry prezentującej twórczość XX i XXI wieku można nazwać jednym z najbardziej jaskrawych w obecnym sezonie filharmonii. Publiczność miała okazję usłyszeć dobrą poważną muzykę i usłyszeć nowe nazwiska.
Otworzyła program „Serenada na orkiestrę smyczkową” Mieczysława Karłowicza. W okresie, gdy Polskę „wytarto” z mapy Europy należał on do postępowego młodopolskiego nurtu muzyki, który postawił sobie za zadanie tworzenie nowej muzyki, ale opartej na narodowych tradycjach. O swojej pierwszej programowej symfonii, nazywanej symbolicznie „Odrodzenie”, autor powiedział: „… brzmi hymn odrodzenia. Już chwila nadeszła, słychać fanfary”.
Niespodzianką stały się „Trzy utwory w dawnym stylu” Henryka Mikołaja Góreckiego. Miniatury są ekspresyjne, doskonałe i trudno oprzeć się magii ich oryginalnych melodii, rytmu i minimalizmu. Kompozytor jest kawalerem najwyższego odznaczenia państwowego – Orderu Orła Białego i zaliczany jest do grupy wybitnych kompozytorów naszych czasów. Jego muzyka grana jest w Polsce, na Zachodzie – u nas tych, którzy nigdy jej nie słyszeli – większość. Musimy złożyć hołd muzykom i Wiktorii Żad’ko wypełniających tę lukę.
„Trzy utwory”, których partytura została zaprezentowana w filharmonii przez polskich dyplomatów, stanowiły drugą prezentację muzyki Góreckiego po zeszłorocznym Koncercie na fortepian i orkiestrę smyczkową wykonanym po raz pierwszy na Ukrainie.
Ukraińscy kompozytorzy tworzyli i tworzą dziś muzykę piękną, interesującą i w drugiej części programu również nie obyło się bez radosnych rewelacji.
Praca laureata Ogólnoukraińskiej Nagrody im. Tarasa Szewczenki, profesora Lwowskiej Narodowej Akademii Muzycznej Wiktora Kamińskiego, jest wielopłaszczyznowa. Muzyka kompozytora brzmi w spektaklach teatralnych, a utwory symfoniczne, wokalne i kameralno-instrumentalne wykonywane są na międzynarodowych festiwalach „Kiev Music Fest”, „2 dni i 2 noce nowej muzyki” w Odessie, na „Warszawskiej Jesieni” i nabożeństwach w Watykanie.
Tradycja i innowacja odbijają się echem w muzyce pełnej treści duchowych, ujawnia się pragnienie autora, aby „wzbogacić ludzkie serca i myśli”. „Te Deum” wydziela się spośród dzieł napisanych z talentem i wszechmocą.
Finał koncertu dopełniła Suita Austriacka (Osterreichische Suite) Siergieja Edwarda Bortkiewicza, którego artystyczna spuścizna pozostaje nadal słabo zbadana i mało znana. W 1920 roku nasz rodak wyemigrował i został obywatelem Austrii. Teraz niesprawiedliwie zapomniane nazwisko i dzieła mistrza, naznaczone wysokim profesjonalizmem, wracają na Ukrainę. Prezenterka programu, ekspertka muzyczna Tamara Piweń podkreśliła, że dzięki wykonaniu suity filharmonia dołączyła do ważnego i niezbędnego projektu „Bortkiewicz na Ukrainie”. Harmonijna, afirmująca życie muzyka, uśmiechy orkiestry i Wiktorii Żad’ko, kwiaty i brawa – to był koniec dialogu, związanego z dniem11 listopada.
Natalia SMIRNOWA
