Radykalne zwiększenie finansowania polskich mediów ukazujących się za wschodnią granicą Polski, odpowiadające skali wyzwań, przed jakimi stoją, było głównym postulatem sformułowanym przez uczestników konferencji „Media polskie na Wschodzie”, która odbyła się 22 kwietnia w gmachu polskiego Sejmu.
Tym razem zasadniczym jej tematem była rola polskiej prasy, radia, telewizji i portali internetowych w sytuacji wojny propagandowej, którą rozpętała Rosja Putina. Media, będące na pierwszej linii frontu, mogą stanowić skuteczną przeciwwagę dla agresywnej propagandy rosyjskiej i kształtować u swoich odbiorców obraz świata. Od ich siły zależy, czy staną się antidotum na przekaz kremlowskich propagandystów i będą w stanie realizować działania wykraczające poza środowiska polskie. Nowa sytuacja stwarza szansę dla polskiej mniejszości, ułatwiając jej integrację z narodami w krajach zamieszkania.
W spotkaniu, w którym uczestniczyło blisko 40 redaktorów mediów polskich z Ukrainy, Białorusi, Litwy oraz Łotwy, wzięli udział także: podsekretarz stanu ds. współpracy rozwojowej, Polonii i polityki wschodniej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Konrad Pawlik, przewodniczący sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą Adam Lipiński, ekspert KRRiT Andrzej Krajewski oraz liczni reprezentanci mediów działających w Polsce, m.in. TVP Polonia czy Polskiego Radia.
Stan polskich mediów na Ukrainie w czasie transformacji i działań wojennych przedstawił Jerzy Wójcicki, redaktor naczelny „Słowa Polskiego”. Zygmunt Klonowski, wydawca gazety „Kurier Wileński”, mówił o roli mediów w rozwiązywaniu problemów w stosunkach między polską mniejszością a rządami kraju zamieszkania. Prezes rady naczelnej Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys zrelacjonowała, jaki wpływ na polskie media na Białorusi ma wzrost napięcia w regionie. Z jej słów wynikało, że mimo pozornej zmiany polityki Łukaszenki na bardziej proeuropejską, pozostaje ona autorytarna. Z kolei redaktor naczelny pisma „Polak na Łotwie”, prezes Związku Polaków na Łotwie Ryszard Stankiewicz mówił o mediach polskich wobec polskiej mniejszości na Łotwie.
Wszyscy prelegenci zauważyli w swoich krajach wzrost rosyjskich inwestycji w media, mający na celu propagowanie w świadomości mieszkańców innych krajów wizji „russkowo mira” oraz ciągłe zagrożenie rosyjską inwazją także na kraje bałtyckie. Zygmunt Klonowski przypomniał słowa Lecha Kaczyńskiego, które ten wypowiedział w Gruzji w 2008 roku, prognozując rychły atak Rosji na Ukrainę i kraje ościenne.
Polskie media wychodzące na Białorusi, Ukrainie Litwie i Łotwie mogą się okazać skutecznym instrumentem realizacji polskiej polityki wschodniej. Jednak by mogły stanowić przeciwwagę dla rosyjskich mediów w rodzaju “LifeNews” czy “Russia Today”, muszą mieć większe wsparcie polskiego rządu. Dlatego w drugiej części konferencji, która była poświęcona sprawom związanym z działalnością Federacji Mediów Polskich na Wschodzie, organu reprezentującego wszystkie redakcje polskie działające za wschodnią granicą Polski, podniesiono sprawę zwiększenia ich dotowania, zwłaszcza mediów ukazujących się na Łotwie.
Członkowie Federacji przyjęli dwie uchwały. W pierwszej oczekują ze strony państwa polskiego radykalnego zwiększenia zakresu finansowania mediów polskich na Wschodzie, odpowiadającego skali wyzwań, które przed nimi stoją. W drugiej postulują włączenie mediów polskich na Łotwie do dwuletniej perspektywy finansowania, analogicznie do innych mediów polskich na Wschodzie, oraz wprowadzenie zasady, że mediami polskimi na Łotwie zajmuje się jeden operator, tak jak w przypadku innych mediów polskich na Wschodzie.
Owe postulaty zostały przekazane sejmowej Komisja Łączności z Polakami za Granicą, senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą oraz polskiemu MSZ, które – jak podkreślił prezes Fundacji Wolność i Demokracja – podejmują kluczowe decyzje w przyznawaniu środków i dotacji dla środowisk polskich poza granicami kraju.
Organizatorem konferencji „Media polskie na Wschodzie” była sejmowa Komisja Łączności z Polakami za Granicą oraz Fundacja Wolność i Demokracja.
Jerzy WÓJCICKI
