Dziś: niedziela,
10 listopada 2024 roku.
Pismo społeczne, ekonomiczne i literackie
Przeczytaj
WOKÓŁ POCHODZENIA TRYZUBA

Tryzub to symbol znany od starożytności. Nie wiemy, co dokładnie oznaczał. Prawdopodobnie miał ukazywać pikującego sokoła.

Wokół pochodzenia tryzuba do dziś toczą się naukowe dyskusje. Nie ma w tej sprawie konsensusu. Archeologia i ikonograficzne źródła historyczne dostarczają nam niezbitych dowodów, że już w X wieku ten znak bity był na monetach i innych artefaktach związanych z dynastią Rurykowiczów, czyli skandynawskich założycieli Rusi Kijowskiej. Ale skąd oni czerpali inspirację?

O Rusi Kijowskiej możemy mówić tak naprawdę dopiero od II połowy X wieku, ale nad środkowym Dnieprem pojawiają się przedstawiciele dynastii Ruryka, czyli kogoś, kto pochodzi ze Skandynawii, już w końcu IX wieku.  A pojawiają się z miejsca, do którego przybyli w wieku VIII, a może i wcześniej, a mianowicie na południe od jeziora Ładoga. Symbol władców plemion (prawdopodobnie wikingów zwanych Waregami i wywodzącej się z nich dynastii Rurykowiczów) pojawił się na terenach dzisiejszej Ukrainy w X wieku, kiedy grupa Skandynawów skierowała się na środkowy Dniepr i zaczęła narzucać atrybuty plemionom słowiańskim.

Trójząb symbolizuje suwerenność kraju poprzez wpisane w niego ukraińskie słowo воля – wolność. В stanowi lewy „ząb”, u dołu wpisane jest О, w środku Л, a w prawy „ząb” wpisane jest Я.
Trójząb symbolizuje suwerenność kraju poprzez wpisane w niego ukraińskie słowo воля – wolność. В stanowi lewy „ząb”, u dołu wpisane jest О, w środku Л, a w prawy „ząb” wpisane jest Я.

Tryzub zaczyna być bity na monetach, i innych przedmiotach, dopiero z chwilą, gdy książę Włodzimierz I - najsłynniejszy przedstawiciel rodu Rurykowiczów - przejmuje władzę nad Kijowem. Ten tryzub miał na początku taki mały środkowy pręcik, potem to zaczęło przyjmować formę ostrza włóczni, a potem syn Włodzimierza - Jarosław Mądry - przerobił to na taki potężny, dosyć płaski środkowy element, który kończył się okrągłym pierścieniem. Tę wersję przejęto wśród Rurykowiczów. Znak Rurykowiczów w X wieku jest zupełnym wyjątkiem w Europie. Nikt na monetach w ten sam sposób, jak zaczął to robić Włodzimierz, nie umieszczał tego rodzaju znaków.

Za czasów kolejnych książąt Jarosława Mądrego – tryzub stał się symbolem władzy państwowej. Pojawiał się na pieczęciach, pierścieniach, wisiorach, naczyniach, nagrobkach, a także w architekturze – na malowidłach ściennych i cegłach. Po rozpadzie Rusi na księstwa dzielnicowe i utracie przez Kijów roli stolicy w XIII wieku tryzub stracił znaczenie symbolu państwa.

Odpowiednio do konstytucji Ukrainy, ukraiński herb ma występować w dwóch odmianach: małej – żółty trójząb z czasów Włodzimierza Wielkiego na niebieskim polu, oraz wielkiej. Herb w odmianie wielkiej nie został oficjalnie zatwierdzony przez parlament, z powodów braku odpowiedniej liczby głosów i oporu niektórych frakcji parlamentarnych.

Według istniejącej propozycji, na wielkim herbie ma być przedstawiona tarcza z małym herbem, którą podtrzymują: z prawej (heraldycznie[a]) strony lew z godła Księstwa Halickiego, a z lewej Kozak z muszkietem, znak Hetmanatu (Ukrainy naddnieprzańskiej). U zwieńczenia herbu korona Włodzimierza Wielkiego.

Передплатити „Dziennik Kijowski” можна протягом року в усіх відділеннях зв’язку України