Dziś: czwartek,
21 listopada 2024 roku.
Pismo społeczne, ekonomiczne i literackie
Archiwum 2010-2011
Porady językowe
Mowa - grunt myśli naszej

ODMIANA RZECZOWNIKÓW

- Obecnie rzeczownik miś, odmienia się (komu, czemu) misiu (nie misiowi). Podobnie jest z psem - pies - psu. A jak jest np. ze słowem „sprzęt". Zwyczajowo mówiło się „sprzętowi", ale w takim układzie powinno być chyba (komu, czemu) sprzętu. (np. Przyglądam się temu sprzętu) Czy mam rację? Z jakiej zasady wynika ta reguła?

- Pojawiające się ostatnio ŹLE odmienione rzeczowniki rodzaju męskiego (Donaldu Tusku) nie świadczą o jakiejkolwiek zmianie reguł odmiany! To są błędy. Celownik (komu? czemu?) ma także końcówkę -u obok -owi, ale jest ona niezwykle rzadka; dotyczy wręcz tylko kilku rzeczowników męskich: psu, kotu, diabłu, bratu. Zdecydowana większość rzeczowników ma końcówkę -owi. Koniecznie więc: sprzętowi, misiowi, komputerowi i oczywiście Donaldowi Tuskowi gratulacje z powodu wygranych wyborów!

MOGĘ CZY MOGE?

- Odsłuchując powitania poczty głosowej często słyszę słowa: „mogę", „ proszę", „dziękuję". Jak prawidłowo należy je wymawiać? Jako np. [moge] czy [mogę]?

- Na końcu wyrazów samogłoska „ę" jest wymawiana bez nosowości, czyli jak „e"; można w bardzo oficjalnych (np. na scenie) zaznaczyć lekką nosowość, ale w rozmowach naturalnych, jest to pretensjonalne i niepoprawne.

JAK ADRESOWAĆ?

- Co należy napisać w nagłówku adresowym listu?

- Najpierw człowiek, potem instytucja:
Pan Jan Kowalski
Dyrektor Firmy X
ul. .... 00-000 Miasto
Potem w nagłówku, najlepiej pisanym odręcznie - Szanowny Panie Dyrektorze...

MIMO TO, MIMO TEGO

- Mimo to czy mimo tego?

- Współczesna norma uznaje obie formy, czyli poprawnie jest i mimo to, i mimo tego.

PUŚCIĆ SYGNAŁ CZY SYGNAŁA

- Czy poprawnie gramatycznie jest stwierdzenie: Czy możesz mi puścić sygnała? czekam na przyjazd autobusa?

- Oczywiście nie! Tak może mówić tylko Kiepski. Forma potoczna, niepoprawna. Puścić kogo, co - sygnał, wysłać sms, mejl, list. Przyjazd czego – autobusu, pociągu.

NA KOŃCU WIERSZA

- W materiałach pisanych/drukowanych powinno się unikać zostawiania jednoliterowych wyrazów (np. w, z, o, i) na końcu wiersza i przenosić je do nowej linijki. Czy taka zasada obowiązuje również teksty w Internecie?

- Zasada typograficzna, o której Pani mówi, obowiązuje oczywiście wszędzie. Jest jednak powoli traktowana coraz łagodniej; poddajemy się presji medium, niestety, justując tekst automatycznie.

KLIENTOWSKI CZY KLIENCKI

- Czy Dział Analiz Klientowskich czy Klienckich?

- W mojej opinii klienckich, ale w Internecie mnóstwo jest raportów i działań klientowskich. Która forma jest poprawna. Klientowski poprawnie; druga forma jest uznawana za potoczną.

WYPESTKOWAĆ MELONA?

- Proszę o poradę - która forma jest prawidłowa „wypestkować melon" czy „wypestkować melona"?

- Zjeść, obrać, wypestkować co? melon LUB melona; ta postać z końcówka -a jest bardziej potoczna.

MYŚLNIK CZY DYWIZ

- Kiedy myślnik, kiedy dywiz?

- Myślnik (inaczej pauza) ma sporo funkcji, ale najogólniej mówiąc, oddziela, wydziela, wyodrębnia; łącznik zaś (czyli dywiz) łączy: wyrazy złożone, podwójne nazwiska itp.

Menedżer czy menadżer?

- Lepiej pisać manager, menedżer czy menadżer?

- Dopuszczalne są dwie formy: menadżer lub menedżer.

Internet czy internet

- Piszemy internet czy Internet (czy któraś forma jest poprawniejsza?).

- Ciągle jeszcze słowniki zalecają pisanie wielką literą, a więc: Internet.

Передплатити „Dziennik Kijowski” можна протягом року в усіх відділеннях зв’язку України