Elżbieta Zahorska na zdjęciu wykonanym przez Niemców po tym jak została wzięta do niewoli we wrześniu 1939 roku
Studentka Uniwersytetu Warszawskiego Elżbieta Zahorska była prekursorką małego sabotażu w okupowanej Warszawie. Za opór i zrywanie niemieckich plakatów propagandowych zapłaciła najwyższą cenę. Była pierwszą osobą, która poniosła śmierć w egzekucji podczas okupacji niemieckiej Polski w czasie II wojny światowej.
Kopyta w szaleńczym pędzie uderzały o bruk. Koń galopował po torowisku, środkiem...
Gniezno. Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Wojciech
Gniezno, Poznań, Kraków... Wiele polskich miast przez wieki pełniło rolę stolic. "Jedni z archeologów i badacze historii Polski stawiali na Gniezno jako pierwszą stolicę Polski, drudzy mówili o wiodącej roli Poznania. Możemy przepychać się argumentami" - mówi historyk archeolog doktor Janusz Górecki z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. O wędrujących za władcami naszego państwa ośrodkach władzy rozmawia z nim dziennikarz RMF FM Adam Górczewski. Dokładnie 24 maja 1609 roku król Zygmunt III...
- tam przyszedł na świat ostatni król polski, Stanisław August Poniatowski.
Dziś to niewielka miejscowość położona prawie 30 km na północny zachód od Brześcia, kilka km od granicy z Polską, na wysokości Janowa Podlaskiego. Data jego powstania jest raczej trudna do ustalenia. Wiadomo jedynie, że niejaki Jarosław Sołtan wraz z żoną Marią wznieśli tam, w roku 1586, cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja.
Zrujnowany kościół Trójcy Przenajświętszej
Późniejszymi właścicielami dóbr, już na początku XVII wieku, byli Gosiewscy....
Jednym z najznakomitszych upamiętnień tej bitwy jest pomnik wzniesiony 15 lipca 1910 roku w centralnym punkcie placu Matejki w Krakowie dokładnie w pięćsetną rocznicę zwycięstwa nad Zakonem Krzyżackim, odniesionego przez wojska polsko-litewsko- ruskie pod wodzą króla Władysława Jagiełły, Mimo że Polska nie istniała wtedy na mapach, a jej ziemie podzielono między trzy zaborcze państwa, polityka cesarstwa austriackiego w okresie tzw. autonomii galicyjskiej (ok 1866-1914) zostawiała żyjącym pod jej panowaniem narodom względną swobodę.
Głównym inicjatorem postawienia i zarazem fundatorem pomnika był wybitny pianista i kompozytor (a w roku 1919 także premier Rzeczypospolitej) - Ignacy Jan...
Po rozpadzie Związku Radzieckiego podróż z Kijowa do Warszawy przez Brześć stała się trudniejsza, z uwagi na dodatkową kontrolę graniczną na granicy Ukrainy i Białorusi. Z tego względu do przejazdu bezpośrednich pociągów między Ukrainą i Polską została przygotowana trasa przez przejście graniczne Jagodyn (Jagodzin) – Dorohusk i dalej przez Chełm – Lublin - Dęblin.
Dzięki byłemu ministrowi transportu Ukrainy Grzegorzowi Kirpie, który w tych latach obejmował posadę kierownika Lwowskiej Kolei, na stacji Jagodyn powstał punkt przestawiania wagonów pasażerskich z toru o szerokości 1520 mm na tor europejski (1435 mm). Co prawda, punkt ten może przestawić jednocześnie tylko 5...
Pociągi między Kijowem a Warszawą kursowały przez stację Brześć Pasażerski aż do 1995 roku
Latem 1914 roku wybuchła wojna, jaką teraz znamy jako I światową. Regularne przewozy kolejowe pasażerskie w kierunku zachodnim dość szybko się urwały, chociaż i nie gwałtownie z chwilą jej wybuchu, ale już 1 sierpnia. A odnowiono je dopiero na początku lat dwudziestych XX stulecia i już w międzynarodowym formacie.
Okres międzywojenny
Możliwość podróżowania pomiędzy Kijowem a Warszawą istotnie ograniczona została w okresie przedwojennym, ponieważ po powstaniu...
Wielu Polaków w dalszym ciągu zamieszkuje tereny Kresów. Są to ludzie, którzy oparli się rusyfikacji i pozostali w miejscu, które nadal nazywają domem. Tworzą Polskie związki, kluby i działają razem na rzecz podtrzymania kultury Polskiej, która przez ponad pół tysiąclecia oferowała cywilizację europejską jako alternatywę dla mentalności moskiewskiej. Rodzaju mentalności, która wyrosła sama w sobie z traumy, pozostawionej na Rusi przez hordy mongolskie. Mentalność, która po dziś dzień pozostaje w umysłach Rosjan i jest nadal w pewnym sensie dzika, nieujarzmiona.
Kresy były istotnym rozdziałem w historii Rzeczpospolitej. Jednak, terytorium, które...
Dziś to pytanie brzmi trochę dziwnie: między stolicami Ukrainy i Polski latają samoloty, kursują autokary, pociągi. A zatem z Kijowa do Warszawy można dostać się na skrzydłach, a także po ziemi: autobusem, samochodem i pociągiem – zarówno z przesiadką, jak i w połączeniu bezpośrednim.
Ale nie zawsze tak było: odległość prawie 800 km, jaka oddziela nasze miasta, w ciągu setek lat można było podołać tylko w jeden sposób: powozem konnym. Taka wędrówka trwała zazwyczaj 10-12 dni, a w najlepszym razie – blisko tygodnia. I tak było zarówno 500, jak i 200 lat temu. Czyli wszystko się zmieniło dopiero gdzieś 150 lat temu, kiedy na terenach europejskiej części Cesarstwa...
Rzeczą niezwykle ważną rzeczą jest to, aby każda osoba znała historię swojej rodziny - kim jest, skąd pochodzą jej przodkowie. Często w rodzinie pieczołowicie przechowywane są małe rodzinne drogocenne dla pamięci artefakty rodowe. Przekazywane są one z pokolenia na pokolenie, z dziadka na wnuka i tak dalej, bez końca…
Ta niewielka ikonka pobywała niemal w każdym zakątku naszego globu: w Polsce, Francji, USA, Argentynie, Włoszech, Hiszpanii i oto wreszcie w Wielkiej Brytanii. Ciotka, przekazując ikonkę siostrzeńcowi udobitniała :„Jeśli źle się poczujesz, gdziekolwiek będziesz, pokaż tę ikonę każdemu Polakowi, a on ci pomoże!?”.
W Argentynie było mi naprawdę bardzo źle, wydawało...
„Dziwna, blada twarz, której nigdy nie chwytała opalenizna, sokole oczy, duży nos, wąskie wargi i ogolona głowa, poznaczona zmarszczkami i bliznami” – tak Ernest Hemingway opisywał gen. Golza w powieści „Komu bije dzwon”. Jej akcja toczy się podczas wojny domowej w Hiszpanii, a za postacią Golza kryje się gen. Karol Świerczewski, działający w Hiszpanii pod ps. Generał Walter. Urodzony w Warszawie komunista, który od rewolucji bolszewickiej służył Sowietom. Hemingway opisuje „Waltera” jako surowego, sprawnego dowódcę,
Ciekawsze od samego opisu Świerczewskiego jest to, czego...
Każdy wolny człowiek ma swoje życie osobiste, w przeciwieństwie do innych, przejawia się ono w różnorodnym postrzeganiu tych samych rzeczy i wydarzeń, co zachęca do komunikacji i uaktywnia umiejętność wyrażania swoich myśli, słuchania innych, formułowania osobistych poglądów na wydarzenia na świecie. W takich warunkach człowiek staje się osobą, która samodzielnie wybiera swoje zachowanie i przyszłe przeznaczenie.
W niewoli losy ludzi stają się ogółem bardzo podobne, różnice są zatarte, wszystko staje się monotonne, przewidywalne, uczucia przytępione, komunikacja nie ma większego sensu, ponieważ każdy ma prawie taki sam odbiór otoczenia, które tylko częściowo kształtuje osobowość, a w większym stopniu przez propagandowy wpływ ideologicznych struktur autorytarnego państwa i jego organów karnych. Państwo tworzy jedyną oficjalną opinię publiczną zgodnie ze swoimi potrzebami....
Prof. Bohdan Hud
Pozycja o powyższym tytule jest kolejną próbą historiograficznego, całościowego ogarnięcia tego skomplikowanego tematu podjętą przez historyka z Ukrainy.
Autor książki Bohdan Hud to profesor Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki we Lwowie, jeden z najwybitniejszych badaczy stosunków polsko-ukraińskich, członek Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa, autor wielu ważnych prac na tematy polsko-ukraińskie.
Opracowanie jest efektem jego wieloletnich badań i studiów nad materiałami archiwalnymi z Polski i Ukrainy oraz nad obfitą historiografią, literaturą piękną, materiałami statystycznymi i prasowymi z Ukrainy,...
W przedwojennej Polsce dwukrotnie podejmowano tytaniczną pracę, konieczną dla zewidencjonowania ludności kraju. Spisy miały oczywiste mankamenty, ale stanowią najcenniejsze źródło wiedzy o mieszkańcach II Rzeczpospolitej.
Pierwszy spis powszechny odbył się w 1921 roku. Nie objął całego terytorium, bo nierozstrzygnięta pozostawała kwestia przynależności Wilna oraz Górnego Śląska.
Pierwszy spis z wątpliwościami. Ludność Polski w 1921 roku
Dane ich dotyczące doszacowano po fakcie w oparciu o prowizoryczny spis zorganizowany przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich w 1919 roku oraz o już mocno leciwy spis niemiecki z 1911 roku.
W liczbach panował też pewien chaos, bo część spisu przeprowadziły władze wojskowe, kierujące się odmienną metodologią. Co więcej skoszarowanych żołnierzy nie uwzględniano w populacji poszczególnych obszarów. Z...
Uczennice Gimnazjum Sióstr Urszulanek w Stanisławowie. W środku Matka Maurycja - przełożona szkoły, obok niej z prawej Czesława Tyberska - nauczycielka, niżej, w białej bluzce - Zofia Zającówna - również nauczycielka, obie zamordowano w 1941 r. w Czarnym Lesie. Na górze od prawej: Niemczykówna, druga - Janina Dąbrowska - właścicielka sztambucha, po wojnie księgowa w cukrowni w Otmuchowie, rok 1939. Zdjęcie ze zbiorów Janiny Dąbrowskiej z Otmuchowa
(Zdjęcie ze zbiorów Janiny Dąbrowskiej z Otmuchowa 29 czerwca 2013)
Przez dwa wieki wśród młodzieży europejskiej królował sztambuch. Niemal każda panienka za punkt honoru uważała posiadanie oprawionego,...
1914-18 - I wojna światowa
1914 - Utworzenie Polskiej Organizacji Wojskowej przez Józefa Piłsudzkiego
1918 - Odzyskanie niepodległości
1919 - Uchwalenie Małej Konstytucji
1919-21 - Wojna polsko-bolszewicka
1921 - Bitwa warszawska (cud nad Wisłą)
1921 - Traktat ryski, ustanowienie granic...
1672 - Najazd turecki na Polskę, zdobycie przez Turków Kamieńca Podolskiego
1673 - Zwycięstwo pod Chocimiem w bitwie pomiędzy Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Imperium Osmańskim
1683 - Odsiecz wiedeńska. Bitwa pod dowództwem Jan III Sobieskiego zakończona klęską Osmanów, którzy od tej pory przestali stanowić zagrożenie dla chrześcijańskiej części Europy .
1717 - Sejm Niemy kończący okres walk szlachty z królem Augustem II Mocnym.
1768-72 - Konfederacja barska - zbrojny związek szlachty polskiej, utworzony w Barze na Podolu skierowany przeciwko: kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu
1772 - I rozbiór Polski dokonany przez Rosję, Austrię i Prusy
1788-92 - Sejm Wielki Czteroletni
1791 - Uchwalenie Konstytucji...
1569 - Unia lubelska - porozumienie pomiędzy stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego
1570 - Unia sandomierska, porozumienie wszystkich wyznań protestanckich (z wyjątkiem arian) o zaprzestaniu wzajemnemu przeciwstawianiu się
1573 - Konfederacja warszawska, pierwsza wolna elekcja
1596 - Unia brzeska - połączenie Cerkwi prawosławnej z Kościołem łacińskim w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dokonane w Brześciu Litewskim
1600 - Początek wojny ze Szwedami
1605 - Bitwa pod Kircholmem w czasie polsko-szwedzkiej wojny o Inflanty
1618-48 - Wojna trzydziestoletnia między cesarzami z rodu Habsburgów i katolickimi książętami Rzeszy
1622 - Rozejm ze Szwedami...
966 - Chrzest Polski
1000 - Zjazd w Gnieźnie
1138 - Podział Polski na dzielnice
1226 - Sprowadzenie Krzyżaków do Polski przez księcia mazowieckiego Konrada
1241 - Najazd Tatarów, bitwa pod Legnicą
1327 - Początek wojny z Zakonem Krzyżackim
1331 - Bitwa pod Płowcami, pokonanie Krzyżaków
1335 - Zjazd w Wyszehradzie monarchów Czech, Węgier i Polski w celu rozstrzygnięcia wojny z Krzyżakami
1343 - Zawarcie pokoju w Kaliszu
1385 - Unia polsko - litewska
1410 - Bitwa pod Grunwaldem
1411 - Pokój w Toruniu
1431-35 - Wojna z Krzyżakami zakończona pokojem w Brześciu Kujawskim
1444 - Bitwa po Warną
1454 - 66 Wojna trzynastoletnia z Zakonem Krzyżackim
1466...
Bronisław i Józef (obaj w środku) na kółku samokształceniowym „Spójnia” w 1885 r.
Bronisław Piłsudski to nie tylko starszy brat Józefa, ale wybitny naukowiec, antropolog i działacz społeczny w aż sześciu krajach. Choć w Polsce zapomniany, na Dalekim Wschodzie uważany jest za bohatera narodowego. Dzięki jego badaniom nad ludem Ajnów, ocalał ich język oraz dziedzictwo kulturowe.
Był trzecim z dziesięciorga dzieci, jakie urodziły się małżeństwu Józefa Wincentego Piłsudskiego z Marią z...
