Autor artykułu Aleksander Ryziński na spotkaniu w Szymbarku z młodzieżą Zespołu Szkół nr 13 w Gdyni przed chatą przywiezioną z Syberii
„Nawet gdybyś dał człowiekowi
wszystkie wspaniałości świata,
nic to mu nie pomoże,
jeśli nie ma przyjaciela ,
któremu mógłby o tym powiedzieć”
E. Goethe
„Gdy pociąg ruszył,...
16 stycznia 1919 r. premier i jego ministrowie przyjęli nominacje z rąk Tymczasowego Naczelnika Państwa. Następnego dnia narodowa demokracja przyjęła entuzjastyczną deklarację skierowaną do swoich zwolenników: „Mamy obecnie rząd polski, który musi być otoczony zaufaniem całego narodu i wszystkich jego warstw. Na czele jego stoi Ignacy Paderewski. Pierwszy Obywatel Polski, człowiek niezmiernych zasług i wielkiego imienia w całym świecie”. W rzeczywistości nastroje wśród sympatyków prawicy nie były tak optymistyczne. Paderewskiego oskarżano o nadmierną ustępliwość wobec żądań Piłsudskiego.
Co ciekawe, w inauguracyjnym przemówieniu na pierwszym posiedzeniu...
Starcie powstańców z Rosjanami pod Kowalem na Wołyniu, 1863 r.
Gdy na ziemiach Królestwa Polskiego już od przeszło trzech miesięcy trwało powstanie, na Litwie dopiero się zaczynało. W tym też czasie kierujący walką Tymczasowy Rząd Narodowy w Warszawie zaczął domagać się od komitetu Rusi, by podniósł sztandar powstańczy na Ukrainie w województwach: kijowskim, wołyńskim i podolskim.
W dniu 8 kwietnia 1863 r., podczas narady pułkowników Edmunda Różyckiego i Zygmunta Miłkowskiego z gen. Józefem Wysockim, wyznaczono termin rozpoczęcia walki na Ukrainie na miesiąc później....
100 lat temu, 16 stycznia 1919 r., stanowisko premiera rządu RP objął Ignacy Jan Paderewski. Cieszący się powszechnym szacunkiem światowej sławy pianista rozpoczynał bardzo trudną misję, której celem miało być zjednoczenie podzielonego politycznie kraju. Jej rezultaty budziły wśród polityków wiele zażartych dyskusji.
U progu 1919 r. jednym z największych problemów odrodzonej Polski był brak uznania jej rządu na arenie międzynarodowej. Państwa alianckie za jedynego reprezentanta polskich interesów uważały Komitet Narodowy Polski w Paryżu. Rząd Jędrzeja Moraczewskiego oraz przywództwo Józefa Piłsudskiego postrzegano jako proniemieckie.
Przedłużanie...
Jak wyglądałby dzisiaj świat lub przynajmniej Europa, gdyby zamiast Rzeczypospolitej Polskiej w 1918 r. utworzono przy wsparciu Waszyngtonu Stany Zjednoczone Polski, z wybieralnym prezydentem na czele, który byłby jednocześnie królem Polski, Litwy, Polesia i Halicji?
Czy brzmi to absurdalnie? Być może dla wielu z nas dość surrealistycznie. Nie był to jednak pomysł wymyślony na kolanie przez jakiegoś domorosłego fantastę, ale zaproponowana 11 stycznia 1917 r. prezydentowi Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi koncepcja niepodległego państwa polskiego autorstwa samego Ignacego Jana Paderewskiego. Republika i monarchia w jednym, federacja i jednocześnie jednolita struktura państwowa, jedno państwo i wiele narodów, kultur i języków. A wszystko to wzorowanie na amerykańskiej Unii, którą powołał do życia w 1776 r. Kongres Kontynentalny 13 północnoamerykańskich byłych kolonii...
Prezydent Gabriel Narutowicz wychodzi z Sejmu po zaprzysiężeniu na najwyższy urząd (11.12.1922)
14 stycznia 2019 r. tłumy warszawiaków zebrały się pod Pałacem Kultury, by oddać hołd zamordowanemu prezydentowi Gdańska Pawłowi Adamowiczowi. Stamtąd manifestacja udała się pod budynek „Zachęty”. Dlaczego?
Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w wydarzeniach, które rozegrały się nieco ponad 92 lata temu. 16 grudnia 1922 r. Eligiusz Niewiadomski – malarz, bezrobotny urzędnik państwowy o radykalnie narodowych poglądach – w ciągu...
Wybitny angielski aktor, reżyser, scenarzysta i producent James Mason, Sophia Loren i Michał Waszyński
W październiku 2018 roku w kijowskiej Galerii „Dukat” pisarz i scenarzysta i reżyser Stanisław Calyk i reżyser filmowy Oleg Czarny zorganizowali wieczór wspomnień poświęcony reżyserowi Michałowi Waszyńskiemu. Stanisław Calyk opowiedział o jego szlaku życiowym, a Oleg Czorny opisał dorobek tego najpłodniejszego międzywojennym dwudziestoleciu reżysera, montażysty i scenarzysty filmowego, który w latach 1929–1939 nakręcił 40 filmów....
Na tle portretu autor i kurator projektu dr hist. Oksana Łobko (druga od lewej)
20 grudnia w obwodowym muzeum w Szepetówce odbyła się prezentacja artystycznego projektu autorskiego „Wokół Jednego Obrazu. Portret Heleny z Radziwiłłów Potockiej autorstwa Mojżesza Lejbowskiego”. Obraz ten stał się przedmiotem wielkoskalowych badań doktora nauk historycznych Oksany Łobko autora i kuratora projektu.
Prawie 15 lat pracowała ona nad tym, aby rozwikłać tajemnicę podobizny, która od lat tytułowana była "Nieznana dama, nieznanego malarza". Okazało się, że jest to praca...
Рішенням Віденського конгресу 1814-1815 рр. польські землі було поділено між Австрією, Пруссією та Росією. На території колишнього герцогства Варшавського, яке ввійшло до складу Росії було створено Королівство Польське. Імператором Олександром І було надано Польщі конституцію. Вона отримала можливість мати свій виборчий сейм, власну армію. Уряд Польщі очолив царський намісник – Великий князь...
Referat wygłoszony w Kijowie w dniu 6 X 2018r. na Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Praktycznej poświęconej 80. rocznica tragedii w Bykowni.
Польську національну меншину поряд з іншими зарахували до «шкідницьких народів», саме так висловився стосовно національних меншин один з лідерів комуністичної партії Олександр Шліхтер. Уперше про «шкідницьку» діяльність поляків у середовищі співробітників НКВД заявив на...
SYLWETKI WYBITNYCH DZIAŁACZY KULTURY POLSKIEJ
Dla większości Polaków decyzje podjęte na Konferencji w Jałcie wywołały szok. Rozgoryczenie było nawet nieraz większe niż w momentach zdradzieckiej zbrojnej napaści Armii Czerwonej na Polskę 17 września 1939 r., czy chociażby reakcji na wspólne faszystowsko-radzieckie defilady w Brześciu i Krakowie. Zwycięzcy okazali się porzuconymi przez sojuszników i wielu Polaków nie chciało wracać do socjalistycznej Polski.
Wśród takich był i Gustaw Herling-Grudziński. Miał za sobą doświadczenia z więzień w Witebsku, Leningradzie, Wołogdzie. Pamiętał doskonale rzeczywistość obozową łagru w...
130 lat temu w Krzyworówni na Huculszczyźnie urodził się polski prozaik, eseista, filozof kultury, czciciel, badacz i piewca folkloru huculskiego Stanisław Vincenz. W czasach sowieckich, jego imię przemilczano i dopiero w latach 70. wyszedł on z zapomnienia, poczęto popularyzować jego twórczy dorobek.
W Kołomyi na gmachu byłego gimnazjum ustanowiono mu tablicę pamiątkową, jeszcze jedna, ale już wspólna z Iwanem Franką, jest w Obwodowej Bibliotece Iwano-Frankiwska. Jego imię nosi Polska Szkoła Sobotnia w Kołomyi.
Gdzie tylko zamieszkał, skupiał wokół siebie przyjaciół. Całe jego życie było nieustannym dialogiem z ludźmi i całym światem. Wybitni...
Ratusz w Śniatyniu zbudowany w 1861 r. Jego wieża o wysokości 50 metrów pod tym względem ustępuje tylko wieży ratusza we Lwowie
Na Przykarpaciu, koło słynnego Śniatyna, leżą miejscowości, które dały światu całą plejadę wybitnych osobistości, jak chyba żadna inna okolica na dawnym Pokuciu i zachodzie Bukowiny.
Zacznijmy od samego Śniatyna, gdzie mieszkała, pracowała i zmarła w wieku zaledwie lat 30 szarytka, siostra Marta Więcka. Opiekując się w szpitalu chorymi, zaraziła się tyfusem i zmarła na...
Ksawery hr. Grocholski i jego córka
Kilka dni przed wyborami do polskiego parlamentu w styczniu 1947 roku, władze komunistyczne w Warszawie urządziły pokazowy proces, na którym na karę śmierci został skazany żołnierz AK i członek cywilno-wojskowej organizacji „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość” (WiN) Ksawery hr. Grocholski, podolanin i potomek słynnego rodu na Kresach, pieczętujący się herbem Syrokomla (NB jego bliski krewny Włodzimierz hr. Grocholski w 1906 r. był pierwszym redaktorem i wydawcą...
Dr hab. hist. Mikołaj Iwanow jest profesorem Uniwersytetu Opolskiego oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się badaniem historii mniejszości polskiej w ZSRS. Napisał m.in. „Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim w latach 1921–1939", „Powstanie Warszawskie widziane z Moskwy". W 1981 roku z jego inicjatywy młodzi socjaliści rosyjscy skierowali odezwę do I...
Ludność cywilna Woli prowadzona przez Niemców ulicą Wolską, przypuszczalnie w pierwszych dniach sierpnia 1944 r. podczas tzw. Rzezi Woli. Fot. Bundesarchiv
„Każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców, Warszawa ma być zrównana z ziemią i w ten sposób ma być stworzony zastraszający przykład dla całej Europy” – taki rozkaz wydał 1 sierpnia 1944 r., w reakcji na wybuch powstania w Warszawie, Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler.
Od 40 do 60 tys. mieszkańców warszawskiej Woli zginęło w dniach 5-7 sierpnia 1944 r. w masowych egzekucjach i mordach dokonywanych przez oddziały niemieckie. Akcją niszczenia miasta i ludności...
Wieczór 3 listopada 1771 r. był deszczowy, ponury i nie zachęcał do wędrówek ani spacerów. Król Stanisław August Poniatowski wracał z pałacu swego wuja Michała Czartoryskiego, gdy nagle usłyszał strzały.
Cała kareta się zatrzęsła, a ochrona królewska haniebnie uciekła. Władca został z garstką dworzan, którzy szybko zrezygnowali z walki. Dwóch najodważniejszych poległo podczas szamotaniny. Stanisław próbował niepostrzeżenie uciec z karety, ale napastnicy przechytrzyli go. W końcu porywacze wraz z królem ruszyli konno ulicami Warszawy, aby udać się do swojej kryjówki.
Jednak nagle staje się rzecz niebywała! Ci oswojeni...
