Prof. Bohdan Hud
Pozycja o powyższym tytule jest kolejną próbą historiograficznego, całościowego ogarnięcia tego skomplikowanego tematu podjętą przez historyka z Ukrainy.
Autor książki Bohdan Hud to profesor Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki we Lwowie, jeden z najwybitniejszych badaczy stosunków polsko-ukraińskich, członek Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa, autor wielu ważnych prac na tematy polsko-ukraińskie.
Opracowanie jest efektem jego wieloletnich badań i studiów nad materiałami archiwalnymi z Polski i Ukrainy oraz nad obfitą historiografią, literaturą piękną, materiałami statystycznymi i prasowymi z Ukrainy,...
W przedwojennej Polsce dwukrotnie podejmowano tytaniczną pracę, konieczną dla zewidencjonowania ludności kraju. Spisy miały oczywiste mankamenty, ale stanowią najcenniejsze źródło wiedzy o mieszkańcach II Rzeczpospolitej.
Pierwszy spis powszechny odbył się w 1921 roku. Nie objął całego terytorium, bo nierozstrzygnięta pozostawała kwestia przynależności Wilna oraz Górnego Śląska.
Pierwszy spis z wątpliwościami. Ludność Polski w 1921 roku
Dane ich dotyczące doszacowano po fakcie w oparciu o prowizoryczny spis zorganizowany przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich w 1919 roku oraz o już mocno leciwy spis niemiecki z 1911 roku.
W liczbach panował też pewien chaos, bo część spisu przeprowadziły władze wojskowe, kierujące się odmienną metodologią. Co więcej skoszarowanych żołnierzy nie uwzględniano w populacji poszczególnych obszarów. Z...
81 lat temu wybuchła II wojna światowa, wybuchła na skutek ataku hitlerowskich Niemiec na Polskę. Wojna ta uznawana jest za największą wojnę światową w historii naszej planety. Uczestniczyło w niej 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln ludzi z bronią. Według różnych szacunków, śmierć na froncie poniosło od 50 do 78 milionów ludzi.
Wrzesień 1939 roku w pamięci Polaków kojarzy się z pierwszymi ofiarami brunatno-czerwonej agresji ze strony dwóch sąsiadów – hitlerowskich Niemiec i stalinowskiego ZSRS.
Wrzesień 1941 w pamięci mieszkańców stolicy Ukrainy to też miesiąc, który budzi smutne wspomnienia, o czasach kiedy to rozegrał się tragiczny finał bitwy o Kijów opłaconej życiem ponad 700 tysięcy walczących o miasto.
Bitwa pod Kijowem w 1941 r. to miejsce największego jednorazowego zwycięstwa operacyjnego Wehrmachtu w czasie II wojny światowej. Co ciekawe...
Uczennice Gimnazjum Sióstr Urszulanek w Stanisławowie. W środku Matka Maurycja - przełożona szkoły, obok niej z prawej Czesława Tyberska - nauczycielka, niżej, w białej bluzce - Zofia Zającówna - również nauczycielka, obie zamordowano w 1941 r. w Czarnym Lesie. Na górze od prawej: Niemczykówna, druga - Janina Dąbrowska - właścicielka sztambucha, po wojnie księgowa w cukrowni w Otmuchowie, rok 1939. Zdjęcie ze zbiorów Janiny Dąbrowskiej z Otmuchowa
(Zdjęcie ze zbiorów Janiny Dąbrowskiej z Otmuchowa 29 czerwca 2013)
Przez dwa wieki wśród młodzieży europejskiej królował sztambuch. Niemal każda panienka za punkt honoru uważała posiadanie oprawionego,...
1914-18 - I wojna światowa
1914 - Utworzenie Polskiej Organizacji Wojskowej przez Józefa Piłsudzkiego
1918 - Odzyskanie niepodległości
1919 - Uchwalenie Małej Konstytucji
1919-21 - Wojna polsko-bolszewicka
1921 - Bitwa warszawska (cud nad Wisłą)
1921 - Traktat ryski, ustanowienie granic...
Putin, podobnie jak jego idol Stalin, lubuje się w symbolach. Tym razem jednak z symbolami przerachowano się: przemarsz tzw. Pułku Nieśmiertelnych, przełożony na 26 lipca, sam „zresetowany” (co do kadencji) skasował osobiście z powodu pandemii. A tak wszystko ładnie się układało – ostatnia niedziela lipca na mocy dekretu jeszcze „wczesnego” Putina z 2006 roku obchodzona jest jako dzień marynarki wojennej Rosyjskiej Federacji. Czyż nie jest to stosownym zamiennikiem 9 maja?
Ba, co więcej, w tym roku w Rosji mija również rocznica, tak by rzec, „profesjonalnego święta”: dziesięć lat temu zniesiono maksymalnie dopuszczalny poziom alkoholu we krwi kierowcy. Czyli akcja...
Życie kulturalne, edukacyjne, naukowe i teatralne polskiej społeczności kraju koncentrowało się w Kijowie, gdzie działała największa ilość polskich instytucji krajowych. Szybki rozwój Kijowa w drugiej połowie XIX wieku stopniowo przekształcił miasto w ważne administracyjne, polityczne, gospodarcze i społeczno-kulturalne centrum Ukrainy i przyczynił się do napływu ludności polskiej, zwłaszcza szlachty i mieszczan. Pod koniec XIX wieku liczba Polaków w mieście wynosiła około 24 900 osób (8,5% ogółu mieszkańców miasta), a już w 1915 r. - 100 tys. osób (około 20-25% mieszkańców miasta).
W latach 1916–1918 w Kijowie działały polskie teatry i studia teatralne,...
1672 - Najazd turecki na Polskę, zdobycie przez Turków Kamieńca Podolskiego
1673 - Zwycięstwo pod Chocimiem w bitwie pomiędzy Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Imperium Osmańskim
1683 - Odsiecz wiedeńska. Bitwa pod dowództwem Jan III Sobieskiego zakończona klęską Osmanów, którzy od tej pory przestali stanowić zagrożenie dla chrześcijańskiej części Europy .
1717 - Sejm Niemy kończący okres walk szlachty z królem Augustem II Mocnym.
1768-72 - Konfederacja barska - zbrojny związek szlachty polskiej, utworzony w Barze na Podolu skierowany przeciwko: kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu
1772 - I rozbiór Polski dokonany przez Rosję, Austrię i Prusy
1788-92 - Sejm Wielki Czteroletni
1791 - Uchwalenie Konstytucji...
1569 - Unia lubelska - porozumienie pomiędzy stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego
1570 - Unia sandomierska, porozumienie wszystkich wyznań protestanckich (z wyjątkiem arian) o zaprzestaniu wzajemnemu przeciwstawianiu się
1573 - Konfederacja warszawska, pierwsza wolna elekcja
1596 - Unia brzeska - połączenie Cerkwi prawosławnej z Kościołem łacińskim w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dokonane w Brześciu Litewskim
1600 - Początek wojny ze Szwedami
1605 - Bitwa pod Kircholmem w czasie polsko-szwedzkiej wojny o Inflanty
1618-48 - Wojna trzydziestoletnia między cesarzami z rodu Habsburgów i katolickimi książętami Rzeszy
1622 - Rozejm ze Szwedami...
966 - Chrzest Polski
1000 - Zjazd w Gnieźnie
1138 - Podział Polski na dzielnice
1226 - Sprowadzenie Krzyżaków do Polski przez księcia mazowieckiego Konrada
1241 - Najazd Tatarów, bitwa pod Legnicą
1327 - Początek wojny z Zakonem Krzyżackim
1331 - Bitwa pod Płowcami, pokonanie Krzyżaków
1335 - Zjazd w Wyszehradzie monarchów Czech, Węgier i Polski w celu rozstrzygnięcia wojny z Krzyżakami
1343 - Zawarcie pokoju w Kaliszu
1385 - Unia polsko - litewska
1410 - Bitwa pod Grunwaldem
1411 - Pokój w Toruniu
1431-35 - Wojna z Krzyżakami zakończona pokojem w Brześciu Kujawskim
1444 - Bitwa po Warną
1454 - 66 Wojna trzynastoletnia z Zakonem Krzyżackim
1466...
Miesiąc maj bogaty jest w wielowymiarowe rocznice. O jednej z nich (i nie tylko) rozważa, publicysta, filozof, historyk, poeta, działacz społeczny Artur Deska w artykule zamieszczonym w „Kurierze Galicyjskim”, który zaciekawi też zapewne naszych Czytelników.
Podpisanie aktu kapitulacji 7 maja 1945 r. w Reims
Dla tych, którzy zajmują się historią ZSRR nie jest żadną tajemnicą, że oficjalna wersja tej historii w znacznej części składa się z mitów. Mitów, czyli albo kompletnej nieprawdy, albo prawd z kłamstwami przemieszanych, albo z prawd tyle, że...
KIJÓW - BLOK SPECJALNY WIĘZIENIA ŁUKJANOWSKIEGO nr 1
W ZARZĄDZIE SŁUŻBY WIĘZIENNEJ (УМУ) NKWD USRR – BYKOWNIA
O polskich żołnierzach pogrzebanych na obrzeżach Kijowa miejscowi mieszkańcy wsi Bykownia dowiedzieli się na początku lat 60. XX wieku, kiedy to rozpowszechniła się wieść o nagminnym plądrowaniu grobów (jak później się okazało - ofiar masowych represji) dokonywanych przez szabrowników na terytorium byłego sektora specjalnego NKWD USRR w 19-20 parceli na terenie Bykowni. W grobach cmentarne hieny odnajdywały rzeczy osobiste, polskie dokumenty, polskie pieniądze w tym monety wybite w latach...
Edward Dwurnik – „Katyń” z cyklu „Droga na Wschódolej”, 1989, Muzeum Narodowe w Warszawie
Właściwie to termin „ukraiński ślad Katynia” po raz pierwszy pojawił się (a następnie był powszechnie używany przez historyków na początku lat 90.) w tytule książki polskiego badacza Zuzanny Gajnowiczek, wydanej w Warszawie w 1995 roku. W książce tej opublikowano alfabetyczną listę z krótkimi danymi o 3435 jeńcach wojennych II Rzeczypospolitej, którzy zostali schwytani w wyniku agresji Związku...
Bronisław i Józef (obaj w środku) na kółku samokształceniowym „Spójnia” w 1885 r.
Bronisław Piłsudski to nie tylko starszy brat Józefa, ale wybitny naukowiec, antropolog i działacz społeczny w aż sześciu krajach. Choć w Polsce zapomniany, na Dalekim Wschodzie uważany jest za bohatera narodowego. Dzięki jego badaniom nad ludem Ajnów, ocalał ich język oraz dziedzictwo kulturowe.
Był trzecim z dziesięciorga dzieci, jakie urodziły się małżeństwu Józefa Wincentego Piłsudskiego z Marią z...
Pamięć historyczna to w pewnym zakresie też pamięć kulturowa. Stanowi ona istotną cześć naszej świadomości i tożsamości. W istotny sposób kreuje i określa naszą wizje świata. Burze dziejowe, zmiany granic historycznych, powojenne migracje lub osobiste decyzje – rozrzuciły Polaków po świecie. Kolejne pokolenia Polaków uczyły się żyć z dala od gniazd rodzinnych, budując nowe w innych, obcych miejscach osiedlenia. Wychodźcy wtapiali się w miejscowe społeczności, z nimi budowali przyszłość. Ale mieli też coś własnego – tęsknotę za Ojczyzną, wspomnienia i pamiątki. Tradycje rodzinne, które dają wiedzę o ojcach, świadomość, korzeni, dumę z...
Найбільш важлива подія другої половини ХІХ ст. в історії становлення національно-визвольного руху поляків і українців − повстання в Королівстві Польському та на Правобережній Україні в 1863 році. Безпосередньою причиною вибуху повстання була спроба забрати на службу в російську армію патріотично налаштовану молодь Варшави. У ніч з 14 на 15 січня 1863 року росіяни спробували відловити рекрутів, але більшість з них...
