Inicjator przedsięwzięcia - Henryk Kaczurowski, wśród gości i parafian Kosohirki
„Niezmiernie cieszymy się z tego, że w rodzinnym Frampolu zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa Maurycego Goławskiego -polskiego poety epoki romantyzmu, uczestnika kampanii tureckiej i powstania listopadowego, ale przede wszystkim Wielkiego Patrioty Polski. Jest to ważne wydarzenie nie tylko dla Polaków Podola, ale także dla wszystkich obywateli, gdyż postać ta jest dla nas przykładem prawdziwego patriotyzmu i oddania się Ojczyźnie, które nie mierzy się słowami, ale czynem”.
- Takie słowa z listu Konsula Generalnego RP w Winnicy Krzysztofa Świderka przesłanego do Henryka Kaczurowskiego – prezesa Zarządu Jarmolińskiego Zrzeszenia Polaków „Jedność” zabrzmiały podczas uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej Maurycego Goławskiego, która odbyła się 17 listopada w miejscowości Kosohirka (b. Frampolu).
Listopadowa mglista, wilgotna i zimna pogoda niezbyt miło potraktowała licznie zebranych gości i mieszkańców wsi - przypominając, jak gdyby, że w właśnie tego dnia, 178 lat temu, zmarł ten wspaniały poeta.
I oto pod dźwięki melodii Chopina Henryk Kaczurowski - inicjator, autor i realizator projektu, wraz z Borysem Furmanem – poetą, członkiem „Jedności” i Związku Dziennikarzy Ukrainy, odsłaniają imponującą rozmiarami marmurową tablicę, na której po obu stronach od wizerunku poety widnieje dwujęzyczny napis, z Jego datą urodzenia i śmierci.
Do poświęcenia tablicy zaproszono proboszcza parafii rzymskokatolickiej kościoła Św. Piotra i Pawła w Jarmolińcach oraz ks. Piotra Miszczuka z miejscowego kościoła w Kosogórce.
Po wystąpieniach Franciszka Micińskiego - prezesa Chmielnickiego oddziału, Tatiana Podolskiej – z-cy przewodniczącego Administracji Rejonowej w Jarmolińcach, Marii Bodnar - dyrektorki wiejskiej biblioteki głos zabrał prezes Henryk Kaczurowski, który charakteryzując pokrótce życiowy szlak poety, uczestnika kampanii tureckiej, powstańca listopadowego przypomniał:
„Maurycy Gosławski poeta, malarz piękna ziemi podolskiej, żołnierz, wielki patriota, urodził się 210-lat temu w 1802 roku właśnie tutaj we Frampolu (obecnej Kosohirce).Dzisiaj Gosławski jest niemal zapomniany, chociaż kiedyś jego utwory, szczególnie w okresie Powstania Listopadowego, cieszyły się dużą popularnością. Z perspektywy prawie dwóch wieków, można spostrzec, że jego twórczość nie tylko odzwierciedlała wszystkie procesy, zachodzące w literaturze początku XIX wieku, lecz stanowiła również oryginalny i cenny wkład w rozwój poezji doby polskiego romantyzmu.
Odsłonięcie tablicy było finałowym wydarzeniem obchodów na Podolu „Miesięcznika pamięci Maurycego Gosławskiego – poety, żołnierza i patrioty”
Żył krótko, ale pozostawił po sobie kilka bardzo ciekawych utworów. Najbardziej znane to poemat „Podole”, w którym opisuje różne części tej krainy, nawiązując do jej przeszłości; mówi jak bardzo z tą ziemią jest związany, podkreśla swój emocjonalny stosunek do Kresów. Najbardziej liryczne wyznanie poety to czwarta część „Podola”, przedstawiająca rozstanie poety ze swym ukochanym krajem, przyjaciółmi i najbliższymi. Jest to jednocześnie pożegnanie z ideałami młodości i zamknięciem pewnego etapu życia. A oto jak o tym pisał:
„Żegnaj drogie Podole! Święta moja ziemio!
Choć wzburzone uczucia głos w tej piersi niemią.
I zza łez cię nie widzi spojrzenie tułacze
Ja Cię nie zapomnę!”
Henryk Kaczurowski podziękował też wszystkim dobroczyńcom, którzy odezwali się na apel i przyczynili się do postawienie tablicy. „Na liście tych dobrych szczodrobliwych serc, tych, którym nie jest obojętną historia własnego kraju – zaznaczył - są nie tylko Polacy, co jeszcze bardziej cieszy i daje powody, aby budować nadal naszą wspólną przyszłość na przykładach szacunku do ludzi, historii i kultur narodowych”.
Pan Henryk powiadomił zebranych o wniesieniu propozycji nadania imienia Maurycego Gosławskiego bibliotece wiejskiej, przekazując do jej zbiorów osobiście zredagowany egzemplarz jubileuszowego wydania poematu „Podole”, który został wydany jako dodatek literacki do pisma „Głos Podola” z okazji 200-lecia urodzin poety.
Uroczystość uświetnił występ duetu Ireny Bojko i Natalii Taterki, który wykonał pieśń „Hej, jedzie ułan, jedzie”- do słów M. Gosławskiego, jak też słynną „Dumkę na wygnaniu” – pieśń, którą w wieku XIX śpiewano tu w każdej polskiej rodzinie, która zasłynęła jako drugi Hymn Polski i słowa której wyryto na tablicy pamiątkowej.
W finale uroczystości jej uczestnicy złożyli kwiaty i znicze pod pomnikiem, który od teraz przypominać będzie wszystkim postać tego znakomitego Polaka z Podola.
wg relacji Henryka KACZUROWSKIEGO
oprac. KOS
