Rozmowa z dr Jerzym Smolińskim - wiceprezesem Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód
- Jakie są cele i zadania stojące dziś przed Waszym Stowarzyszeniem?
- W najbardziej krótkich słowach można stwierdzić, że podejmujemy inicjatywy i działania na rzecz budowania i rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków i współpracy z Rosją oraz innymi państwami na Wschodzie z poszanowaniem zasad równości, wzajemnych korzyści, zaufania i szacunku.
Nasze liczne przedsięwzięcia mają na celu zbliżenie społeczeństwa polskiego ze społeczeństwa państw powstałych z rozpadu Związku Radzieckiego. Udzielamy pomocy i wsparcia obywatelom tych państw, którzy mają polskie pochodzenie. Osiągnięcie tych celów jest możliwe w warunkach lepszego poznania się i wzajemnego zrozumienia.
Stoimy na stanowisku, że zaszłości historyczne powinny być przedmiotem badań historyków, zaś współczesne stosunki dwustronne zwłaszcza z naszym największym sąsiadem – Federacją Rosyjską powinny stanowić źródło rozwoju i zbliżenia. Służyć temu mają działania upowszechniające wszystko to, co nas łączy w obszarze kultury, nauki, wymianie międzyludzkiej, a zwłaszcza młodzieży, w tym głównie studenckiej.
Dużą rolę ma też do spełnienia współpraca gospodarcza i naukowo-techniczna. We wszystkich tych obszarach występują duże rezerwy i dziś w warunkach globalnego kryzysu, szczególnego znaczenia nabiera współpraca gospodarcza z naszymi najbliższymi sąsiadami ze wschodu: Rosją, Ukrainą, Białorusią.
Na obecnym etapie rozwoju gospodarek naszych państw kurczą się możliwości dalszego dynamicznego wzrostu prostej wymiany towarowej. Dziś należy wprowadzać nowe formy współpracy w postaci inwestycji, co pociągnie za sobą szerokie kontakty małych i średnich przedsiębiorstw. Uważamy, że aktualna polityka naszego kraju polegająca na ochronie rynku polskiego przed napływem rosyjskiego kapitału jest błędna. Potwierdzają to doświadczenia takich państw jak: Czechy, Słowacja, Austria, Włochy, Niemcy, które nie gardzą rosyjskim kapitałem i w żadnym stopniu nie uzależniły się od Rosji.
- W dawnym ZSRR i obecnie w Federacji Rosyjskiej studiowali i nadal studiują obcokrajowcy, w tym obywatela polscy…
- W czasie listopadowych obrad III Światowego Forum Zagranicznych Wyższych Uczelni Rosji (28-30 listopada 2012) minister nauki i oświaty Federacji Rosyjskiej prof. Dmitrij Liwanow poinformował, że uczelnie te ukończyło ponad 1 milion obcokrajowców, z ponad 170 państw świata. Aktualnie 8 absolwentów pełni funkcję prezydentów swych państw, 14 to premierzy i ponad 50 absolwentów pełni funkcję ministrów.
Wśród absolwentów około 30 tys. to obywatele Polski. Wielu polskich absolwentów zorganizowanych jest w takich organizacjach jak: Sekcja Wychowanków Politechniki Kijowskiej (w ubiegłym roku obchodziła jubileusz 90-lecia działalności), Stowarzyszenie Absolwentów Wyższych Uczelni Leningradu (Sankt Petersburga), Stowarzyszenie Absolwentów Moskiewskiego Państwowego Instytutu Stosunków Międzynarodowych, Koło Absolwentów Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu im. Łomonosowa i najliczniejsza organizacja, działająca w ramach Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód, licząca ponad 500 członków Klub Absolwentów, który w przyszłym roku będzie obchodził Jubileusz 50-lecia działalności.
Warto tu nadmienić, że wśród polskich absolwentów, którzy ukończyli wyższe uczelnie w Rosji i ZSRR znajdują się tak wybitni specjaliści jak: J. Semkow i K. Kord – dyrygenci i kompozytorzy, J. Hoffman – reżyser, M. Konieczny i W. Garwoliński – artyści, rzeźbiarze, uczeni – A. Czubiński, E. Duraczyński, J. Sobczak, J. Borejsza, Z. Cackowski, K. Zieliński, M. Mąkosza (ubiegłoroczny laureat „Polskiego Nobla”), dyplomaci – A. Kruczkowski, B. Rychłowski, J. Lewandowski, W. Natorf, J. Skolimowski, działacze gospodarczy i społeczni – R. Dzialuk, P. Nurowski, J. Chyliński, W. Król, Cz. Syć, byli ministrowie – E. Grzywa, M. Orzechowski, B. Kapitan, J. Kaczmarek, literaci i dziennikarze – W. Woroszylski, G. Wiśniewski, A. Drawicz, E. Skalski, czy B. Włodarczyk.
Polscy absolwenci dobrze służyli i służą naszej ojczyźnie, wzorowo wykonując swoje obowiązki. Klub Absolwentów działający w ramach Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód jest koordynatorem działań pozostałych organizacji absolwenckich. Aktualnie trwają prace nad ożywieniem działalności absolwentów w ramach oddziałów terenowych naszego Stowarzyszenia. Odbywają się spotkania w poszczególnych województwach, na których przyjmowane są plany działania na okres do Ogólnopolskiego Zjazdu Absolwentów planowanego na czerwiec 2014 rok.
Takie spotkania odbyły się już w Gdańsku, Radomiu i Szczecinie, zaś w najbliższych dniach odbędą się we Wrocławiu i Krakowie.
Dotychczas odbyte spotkania potwierdzają, że dysponujemy ogromnym potencjałem intelektualnym, który bezwzględnie należy spożytkować dla dobra stosunków ze wschodnimi sąsiadami. Dla przykładu w Radomiu na obecnych 60 absolwentów – 18 osób to profesorowie i samodzielni pracownicy naukowi.
- Jakie inne jeszcze ciekawe inicjatywy stoją przed Waszym Stowarzyszeniem?
- Zarząd Krajowy SWP-W ściśle współpracuje z 9 stowarzyszeniami bilateralnymi, placówkami dyplomatycznymi reprezentującymi państwa zza wschodniej granicy. Tradycyjnie jesteśmy organizatorami lub współorganizatorami konkursów, olimpiad, festiwali, konferencji i sympozjów poświęconych naszym partnerom ze Wschodu.
W sumie, w bieżącym roku, odbędzie się prawie 180 takich imprez. Coraz większą rangę nadajemy Dniom Narodowym wybranych państw w poszczególnych polskich województwach, miastach i wyższych uczelniach. W ostatnich latach dużo uwagi poświęciliśmy pracy z młodzieżą, zwłaszcza studencką. Na wielu wyższych uczelniach, z naszym udziałem, powstały Kluby i Koła Studenckie, których celem jest pogłębienie wiedzy o kulturze, nauce, gospodarce, systemie prawnym poszczególnych krajów, członków Wspólnoty Niepodległych Państw. Takie organizacje działają na Uniwersytetach w Warszawie, Kielcach, Radomiu, Siedlcach, Olsztynie, Katowicach, Opolu i innych.
W bieżącym roku. zwracamy szczególną uwagę na rozszerzenie nauki języka rosyjskiego. Temu celowi będą służyły liczne imprezy jak np.: konkursy recytatorskie poezji i prozy rosyjskiej dla studentów, Puszkiniana, Festiwal Piosenki Rosyjskiej dla gimnazjalistów i dla młodzieży studenckiej, Olimpiada Wiedzy Języka Rosyjskiego, festiwale zespołów teatralnych (Biłgoraj) teatralnych zespołów awangardowych w Warszawie. W czerwcu br. na Uniwersytecie Warszawskim odbędzie się międzynarodowa konferencja nauczycieli i wykładowców języka rosyjskiego. W miesiącach wakacyjnych wraz z oddziałami wojewódzkimi tradycyjnie organizujemy wymiany grup dziecięcych, młodzieżowych i studenckich. To tylko niektóre wybrane formy prowadzonych prac przez SWP-W.
- Jest Pan obecnie wiceprezesem Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód…
- Od półtora roku jestem społecznym wiceprezesem Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód. Odpowiadam za problemy współpracy z młodzieżą, a zwłaszcza wyższymi uczelniami, za zagadnienia prawne Stowarzyszenia i pracę Klubu Absolwentów. Jestem z wykształcenia prawnikiem (Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego). Posiadam tytuł naukowy doktora nauk prawnych. Ukończyłem studia doktoranckie w ANS w Moskwie. Przez prawie 20 lat pracowałem w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, będąc między innymi Dyrektorem Departamentu ds. Stosunków z ZSRR. W latach 1986-1993 pracowałem na stanowisku ministra pełnomocnego Ambasady Polski w Moskwie oraz konsula generalnego w Leningradzie i Sankt Petersburgu. Posiadam też kilkuletni staż pracy w szkolnictwie oraz administracji samorządowej, będąc między innymi burmistrzem Mińska Mazowieckiego.
Rozmawiał Leszek WĄTRÓBSKI
