W niedzielę 17 listopada br. uroczysta Msza w nowouszyckim kościele Przemienienia Pańskiego zgromadziła wielką, jak nigdy dotąd, liczbę wiernych, którzy przyjechali tu z różnych miejscowości obwodu chmielnickiego, żeby wziąć udział w uroczystościach związanych z odsłonięciem tablicy upamiętniającej zbiorową mogiłę Legionistów Polskich poległych w 1920 roku.
Przybyli tu też goście z Kijowa: Attache Obrony przy Ambasadzie RP w Kijowie płk Krzysztof Lis, Konsul Generalny RP w Winnicy Krzysztof Świderek, cała harcerska drużyna, która dotarła tu autokarem z dalekiego Wilna oraz grupa uczniów-wolontariuszy z podświdnickiej miejscowości Pszenno, którzy latem porządkowali polski cmentarz w Nowej Uszycy. Czcigodnych gości chlebem i solą powitali przedstawiciele lokalnych władz, polskich organizacji społecznych oraz tutejsi mieszkańcy.
Fakt poświęcenia i odsłonięcia tablicy upamiętniającej zbiorową mogiłę żołnierzy 42 Białostockiego Pułku Piechoty Wojska Polskiego 1920 roku, którzy walczyli razem z wojskami Symeona Petlura i zginęli pod Nową Uszycą, wyrywa z niepamięci jeszcze jedną bohaterską kartę historii naszych narodów.
Do dziś niewiadomo jednak ilu legionistów spoczywa na polskim cmentarzu. Najbardziej wiarygodne dane przekazała (obecna na mszy) 90. letnia Maria Szczepkowska, która całe swoje życie potajemnie porządkowała żołnierskie mogiły i dopiero w latach 90. podzieliła się informacją z pierwszym przybyłym tu księdzem. Za zachowanie pamięci o bohaterach Pani Maria otrzymała honorowe odznaczenie z rąk Krzysztofa Świderka
Mszę celebrował proboszcza ks. Marek w asyście gościa z Litwy ks. Dariusza Stańczyka.
Po mszy do zebranych przemówili przedstawiciele władz lokalnych oraz, w imieniu pana Dobrowolskiego i esauła - byłego deputowanego do Rady Najwyższej Ukrainy Lewa Biruka, czciciele Petlury z Międzynarodowego Stowarzyszenia Kozaków
Następnie spod kościoła na stary polski cmentarz ruszyła procesja pod biało-czerwonymi i niebiesko-żółtymi flagami. Hołd legionistom oddali polscy wojskowi, dyplomaci, przedstawiciele władz, duchowni Kościoła katolickiego i Cerkwi prawosławnej.
Konsul Generalny oraz redaktor „Studia Wschód” TVP Wrocław opowiedzieli o akcji „Mogiły pradziada ocal od zapomnienia” zaznaczając, że jest ona pozytywnie oceniana przez miejscowe władze.
W finale uroczystości zabrzmiały salwy z kozackich armat i pieśni patriotyczne.
Franciszek MICIŃSKI
