„Zmiany w ukraińskim sektorze energetycznym są kluczem do rozwoju przemysłu w regionie”- ambasador RP na Ukrainie Henryk Litwin
Kijowski Instytut Badań Energetycznych (KERI - Kyiv Energy Research Insttitute), w spójnej współpracy i dzięki wsparciu Ambasady RP w Kijowie oraz pomocy Ambasady Węgier, Słowacji i Zjednoczonego Królestwa 15 maja w sali konferencyjnej stołecznego hotelu „Hilton” przeprowadził międzynarodową konferencję „Energetyczna infrastruktura Ukrainy: praktyczne aspekty integracji z systemami energetycznymi krajów Europy Środkowej”
Głównym tematem konferencji było rozszerzenie i pogłębienie dialogu międzynarodowego w sferze problemów związanych z bezpieczeństwem energetycznym, ciągłości dostaw oraz dywersyfikacji źródeł energii dla Ukrainy i pozostałych członków Wspólnoty Energetycznej oraz UE.
Dyrektor Państwowego koncernu gazowego „Naftogaz Ukrainy” ostrzegł, że dalej nie ma porozumienia odnośnie cen gazu z Rosji dla Ukrainy oraz, że ryzyko przerwania dostaw nadal istnieje
Omawiano perspektywy rozwoju współpracy między Ukrainą i państwami Europy Środkowej w sferze integracji infrastruktury oraz udoskonalenia polityki regulacyjnej w oparciu o zbliżenie ustawodawstwa ukraińskiego do unijnego.
Uczestników forum powitał prezydent Kijowskiego Instytutu Badań Energetycznych przewodniczący Rady Strategicznej KERI Ołeksandr Narbut, ambasador Polski na Ukrainie Henryk Litwin, ambasador Unii Europejskiej na Ukrainie Jan Tombiński, b. ambasador Słowacji na Ukrainie Pavol Hamžík.
Zwracając się do uczestników konferencji ambasador RP na Ukrainie Henryk Litwin zauważył, że przebiega ona w czasie szczególnym – po podpisaniu z Ukrainą politycznej części umowy stowarzyszeniowej i przed podpisaniem jej części ekonomicznej, dla urzeczywistnienia której bezpieczeństwo energetyczne jest rzeczą niezwykle istotną. Jak dotychczas UE nie prowadzi jednak inwestycji w systemie energetycznym Ukrainy, mimo, że w innych dziedzinach kapitał z UE jest obecny. Zdaniem ambasadora jednym z kluczowych elementów dla ich uruchomienia jest stworzenie na Ukrainie systemu prawnego, który zagwarantuje inwestorom możliwość wyjścia na rynek zgodnie ze normami i standardami UE.
Przewodniczący Rady Strategicznej KERI Ołeksandr Narbut, ambasador Unii Europejskiej na Ukrainie Jan Tombiński, przewodniczący Międzynarodowej Komisji Ekspertów ds. Energetyki Odnawialnej Jan Kulczyk
„Ukraina – zaznaczył Henryk Litwin - razem z innymi krajami grupy Wyszegradzkiej to potężny rynek energii, który spożywa prawie 80 miliardów metrów sześciennych gazu. I sferę tę należy integrować, gdyż da to możliwość zniżyć presję ze strony dostawców gazu. I nie jest to jedyny kierunek współpracy. Ukraina dysponuje ogromnym potencjałem energetyki elektrycznej i może zaspokoić energetyczne potrzeby rynku energetycznego krajów środkowej i wschodniej Europy. Na Ukrainie znajduje się przecież największa elektrownia jądrowa w Europie. Ponadto strukturalne zmiany w ukraińskim sektorze energetycznym są kluczem do rozwoju przemysłu w regionie. Niezbędna tu jest jednak modernizacja obecnych i stworzenie nowych linii przesyłowych między Ukrainą i UE”.
Zdaniem ambasadora kraje Unii Europejskiej mogą ze swojej strony też dużo zaproponować, w tym w sferze oszczędnej gospodarki.
„Ukraina to kraj, liczący 46 milionów ludności, w którym 17 milionów gospodarstw domowych spożywa blisko 50 miliardów m3 gazu, połowa z którego idzie na potrzeby ludności. Dla porównania Polska – kontynuował H. Litwin - licząca 38 mln mieszkańców (której PKB jest trzykrotnie wyższe) spożywa 14 miliardów gazu. Zestawienie to pokazuje jak wielkie są jeszcze możliwości oszczędzania energii na Ukrainie a UE może zaproponować odpowiednie technologie i zabezpieczyć dostęp do finansowania energooszczędnych projektów.
Na pytania dziennikarzy odpowiadali moderatorzy konferencji
Wiceminister Energetyki i Przemysłu Górniczego Wadym Ulida wysoko ocenił wysiłki Komisji Europejskiej i ostatnie inicjatywy UE na rzecz ograniczenia monopolistycznej zależności od jednego źródła dostaw energii i przyznał, że zasada „solidarności energetycznej” może być skutecznym narzędziem do przezwyciężenia obecnego poziomu monopolizacji źródeł dostaw gazu ziemnego. Wiceminister odniósł się również do kwestii ciągłości dostaw gazu z Rosji na Ukrainę i jego tranzytu do krajów UE i podkreślił potrzebę znalezienia wspólnie z Komisją Europejską odpowiednich rozwiązań. Wadym Ulida przedstawił też priorytety we współpracy z UE oraz wektory polityki energetycznej Ukrainy.
Odnosząc się do dyskusji, powiedział m.in.: „Polityka reform w sektorze energetycznym Ukrainy potwierdza gotowość Ukrainy do zapewnienia skutecznego i przejrzystego funkcjonowania sektora energetycznego, a w szerszym kontekście - do współpracy z UE, według jednolitych zasad, co jest zgodne z dzisiejszą filozofią integracji europejskiej naszego państwa opartej na świadomym zrozumieniu tego, że kwestie energetyczne nie powinny być wykorzystywane jako polityczny środek presji czy też stać się zagrożeniem bezpieczeństwa”.
O polskich badaniach Instytutu Studiów Energetycznych opowiedział dr inż. Andrzej Sikora
Dyskusja dotyczyła także perspektyw dla energetyki globalnej. Zaznaczano, iż Ukraina posiada znaczny potencjał rozwoju nietradycyjnych odnawialnych źródeł energii, aczkolwiek udział energii uzyskanej z tego źródła wynosi zaledwie 3 proc., z czego 2,4 proc. przypada energetyce wodnej. Dla porównania udział energii odnawialnej przekracza 6 proc. całkowitej energii uzyskanej ze źródeł pierwotnych w krajach OECD i 13,5 proc. w świecie.
Na tle sytuacji na Ukrainie w dyskusjach panelowych przewijała się myśl o konieczności jednej polityki energetycznej dla wszystkich 28 krajów UE. Bez takiej polityki - podkreślano - UE pozostanie „zakładnikiem” dostawców energii z niestabilnych regionów.
Oprac. Stanisław PANTELUK
