Delegaci konferencji tuż po zakończeniu obrad
O roli, jaką dla zachowania polskości odgrywają polskie media na Wschodzie, o rezultatywności nowych zasad wspierania tych mediów, o potrzebie ich zjednoczenia w jedno profesjonalne stowarzyszenie, mówiono 30 maja w Senacie RP na trzecim, z kolei, warszawskim spotkaniu dziennikarzy ze Wschodu.
Konferencja zwołana została z inicjatywy Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą wespół z Fundacją „Wolność i Demokracja" oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
Wzięło w niej udział blisko 40 polskich dziennikarzy z Ukrainy Litwy, Białorusi i Łotwy oraz wielu przedstawicieli instytucji państwowych i organizacji pozarządowych, a także parlamentarzyści i eksperci. Na sali byli też przedstawiciele Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” i dziennikarze polscy.
Przedsięwzięcie było swoistą platformą wymiany informacji i doświadczeń między polskimi mediami na Wschodzie i instytucjami państwa polskiego oraz organizacjami społecznymi.
Prezydium Konferencji
W wystąpieniu wprowadzającym Jacek Junosza-Kisielewski, dyrektor departamentu MSZ, odpowiadającego za współpracę z Polakami za granicą, poinformował, iż w roku 2014 na dofinansowanie polskich mediów na Wschodzie (dla realizacji zadań 2-letnich) przeznaczono prawie 5,5 miliona złotych. Jest to 7 proc. ogółu środków na Polonię, którymi dysponuje resort.
Mówca przypomniał też, że w 2012 roku MSZ dofinansowało 116 polonijnych tytułów na całym świecie, z czego 57 na Wschodzie, zaś w 2013 roku liczby te wzrosły odpowiednio do 136 i 83.
Jeśli nowa, obowiązująca od roku 2014, koncepcja dzielenia środków sprawdzi się - zaznaczył - to aż do 2017 r. media polskie w każdym z krajów będą dofinansowywane przez jedną organizację pozarządową, która w drodze konkursu wygra takie uprawnienia przejmując pełną odpowiedzialność za proces podziału środków dla wszystkich, zasługujących na to, profitentów przez dwa lata, co - jego zdaniem – powinno sprzyjać stabilizacji w tej dziedzinie. Wszystkie media, powinny być wspierane przez państwo polskie w sposób zrównoważony i proporcjonalny. „Mamy świadomość, że pierwszy rok takiego podejścia może być trudny dla organizacji pozarządowych i dla mediów na Wschodzie” - ocenił.
Jacek Junosza-Kisielewski uwypuklił potrzebę zwiększenia profesjonalizacji mediów polonijnych, rozszerzenia ich zakresu i aktualności oraz unikania publikacji treści jątrzących, czy podsycających antagonizmy.
Moderatorzy spotkania: Rafał Dzięciołowski, Janusz Skolimowski, Jan Malicki
W wyniku konkursu środki przeznaczone na dofinansowanie mediów polonijnych na Ukrainie i Białorusi trafiły do fundacji „Wolność i demokracja” na Litwie - do Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, zaś Łotwę przejęło Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.
W toku omawiania osiągnięć i trudności, z jakimi zmagają się na co dzień polonijni dziennikarze na Ukrainie, Białorusi i Litwie zabrzmiały wystąpienia charakteryzujące obecny stan mediów na Wschodzie.
Omawiając sytuację mediów polskich na Białorusi, Michał Dworczyk z Fundacji „Wolność i Demokracja” konstatował, że jednym z największych, stojących przed nimi problemów jest to, iż od 2005 r. ukazują się one nielegalnie. Zasygnalizował też niski nakład periodyków i słabą sieć ich kolportażu.
Dużo ciepłych słów o mediach polskich na Litwie padło z ust prezesa zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Janusza Skolimowskiego. Podkreślił on ich wysoki poziom technologiczny, profesjonalizm i dążenie do konsolidacji w ramach Zrzeszenia Mediów na Litwie.
O mediach na Ukrainie mówił Członek Rady Fundacji „Wolność i Demokracja" Rafał Dzięciołowski.
Dziś na Ukrainie dofinansowanie otrzymuje 17 tytułów prasowych, 4 redakcje radiowe i 6 telewizyjnych. Marek Bućko z Fundacji „Wolność i Demokracja", zapoznał zebranych z projektem uwspółcześnienia mediów polskich na Ukrainie, w tym w celu podniesienia jakości wydawanej prasy, wprowadzeniem centralnego systemu korekty, składu i opracowania szaty graficznej pism.
Planowane jest również utworzenie centralnego archiwum prasy i systemu redystrybucji. Najciekawsze teksty z pism lokalnych będą ukazywać się na portalu Kresy24.pl.
Uczestnicy konferencji zwrócili się do Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP z postulatami, aby środki finansowe były przekazywane mediom polonijnym na początku każdego roku, a nie, jak w tym roku - w maju, oraz, aby utworzony został dodatkowy fundusz pozwalający sfinansować nowe inicjatywy, ewentualnie rozszerzyć zakres pomysłów już realizowanych.
Konferencja sfinalizowała ideę, podjęta jeszcze jesienią 2013 roku na konferencji polskich mediów z Ukrainy, Białorusi, Litwy i Łotwy, dotyczącą utworzenia Federacji Mediów Polskich na Wschodzie.
Projekt statutu Stowarzyszenia przedstawili wydawca „Kuriera Wileńskiego" Zygmunt Klonowski i wydawca „Kuriera Galicyjskiego" Mirosław Rowicki. Zaproponowany statut federacji, po uściśleniu niektórych pojęć i zapisów, został przyjęty większością głosów.
„Federacja Polskich Mediów na Wschodzie” ma na celu wymianę doświadczeń i stworzenie reprezentacji. Będzie ona przedstawiać problemy polskich redakcji na wschodzie różnym instytucjom państwa polskiego jak i krajów, w których działają.
Przypomnijmy główne postulaty nowopowstałej organizacji:
- wprowadzenie dwuletniego systemu finansowania polskich mediów na Wschodzie,
- postulowanie o wpisanie wspierania mediów polonijnych do priorytetów MSZ;
- przywrócenie finansowania mediów polskich na Wschodzie do poziomu z 2011 roku,
- zapewnienie transparentności ogłaszanych konkursów,
- udział przedstawiciela Federacji w pracach Komisji w MSZ rozstrzygającej o przyznaniu pieniędzy na projekty dotyczące współpracy z Polonią i Polakami za Granicą.
W ramach konferencji przedstawiciele mediów polskich na Wschodzie, w liczbie 31 osób, na zebraniu założycielskim Stowarzyszenia, po przyjęciu Statutu wybrali 5-osobowy Zarząd oraz 9-osobową Radę Programową.
Do Zarządu Stowarzyszenia wybrano 2 przedstawicieli od Ukrainy - redaktor naczelną gazety „Krynica” - Dorotę Jaworską oraz prezes radia Lwów - Teresę Pakosz. Do Rady Programowej od Ukrainy weszli redaktorzy Łarysa Wermińska i Jerzy Sokalski, zaś do komisji rewizyjnej prezes Wiktoria Laskowska-Szczur i red. Sabina Malinowska ze Lwowa.
Na przewodniczącą Federacji Mediów Polskich na Wschodzie wybrano Dorotę Jaworską. Kadencja wybranych organów stowarzyszenia będzie trwała rok.
Senator RP Łukasz Abgarowicz zamykając obrady konferencji poddał ocenie nowostworzone Stowarzyszenie stwierdzeniem: „W moim przekonaniu powołanie tej organizacji to wielki sukces. Uzyskaliście państwo narzędzie pozwalające we wspólnych akcjach społeczności polskich prowadzonych na dużym obszarze osiągać zupełnie inną integrację, myśleć o udziale politycznym w życiu swoich krajów, co przyśpieszy rozwój mediów polskich we wszystkich krajach, które reprezentujecie”
Stanisław PANTELUK
