Przedstawiciele władz Lublina, Tibilisi w Gruzji oraz miast ukraińskich Dniepropietrowska, Iwano-Frankiwska, Łucka, Odessy, Równego, Sum, Tarnopola i Winnicy podpisali Deklarację o współpracy terytorialnej na rzecz realizacji w przyszłości projektów w różnych dziedzinach, współfinansowanych m.in. z funduszy europejskich.
Już trzeci raz z rzędu Lublin przyjął przedstawicieli świata nauki, kultury i polityki uczestniczących w Kongresie Inicjatyw Europy Wschodniej. To były trzy intensywne dni, do późnego wieczoru wypełnione spotkaniami, panelami i warsztatami. Ponad 700 przedstawicieli z krajów Partnerstwa Wschodniego rozmawiało o nowych możliwościach współpracy w dziedzinach kultury, polityki, gospodarki, zarządzania, nauki i oświaty, turystyki, współpracy transgranicznej w obrębie Europy Wschodniej.
Na Kongresie podpisano porozumienie o współpracy Lublina z czternastoma miastami z Ukrainy, Gruzji, Mołdawii i Rumunii, w ramach którego wdrażanych będzie 50 różnotematycznych projektów, dotyczących, na przykład, wymiany kulturowej czy ochrony środowiska. W najbliższym czasie podobne porozumienia podpiszą również władze Kiszyniowa w Mołdawii, Timiszoary w Rumunii, Brześcia na Białorusi oraz Lwowa i Mikołajewa na Ukrainie
„Kiedy w Polsce przeprowadzano reformę Balcerowicza czołgi sowieckie stacjonowały nie gdzieś pod granicą, lecz pod Warszawą, a inflacja wynosiła 40% miesięcznie. I te reformy dało się wprowadzić, gdyż była twarda polityczna wola” - zaznaczył mediator panelu otwierającego Kongres, Prezes Fundacji Solidarności Międzynarodowej Krzysztof Stanowski
Podpisane porozumienie zakłada, że ośrodkiem wiodącym, inspirującym i koordynującym wspólne działania będzie miasto Lublin. Szczegółowe cele i zamierzenia znajdą się w opracowywanej jeszcze Strategii Współpracy Terytorialnej Lublina w latach 2014-2020. Strategia ta obejmuje sześć kluczowych obszarów współpracy: społeczeństwo obywatelskie, sprawne zarządzanie w administracji, kultura dla rozwoju, nauka i edukacja, relacje biznesowe, zrównoważony rozwój.
Debaty Kongresu toczyły się w ośmiu sekcjach. Rozmawiano o najważniejszych problemach i wyzwaniach stojących przed Europą Środkowo-Wschodnią, w tym też, w kontekście wydarzeń wojennych na Ukrainie. Ze zrozumiałych względów wątek ukraiński w dyskusjach przewijał się niezwykle często, a jako że nasz kraj był licznie reprezentowany padła nawet propozycja (W. Baczynskyj), aby ukraiński stał się językiem roboczym kolejnego forum.
„Lublin stara się budować różnorakie relacje zarówno w sferze kultury, edukacji, współpracy naukowej, jak i gospodarki, społeczeństwa obywatelskiego czy administracji. Mamy do zaoferowania dobre praktyki w każdym obszarze, ale takie dobre praktyki są i u naszych partnerów, od których też się uczymy” – powiedział prezydent Lublina Krzysztof Żuk. (Na zdjęciu, obok Prezydenta, w charakterze tłumacza - koneserski i troskliwy kurator delegacji ukraińskiej Marta Drabczuk)
A propos, specjalnie dla delegacji ukraińskiej zorganizowano odrębne spotkanie z prezydentem Lublina Krzysztofem Żukiem, gdzie dowiedzieliśmy się, że miasto liczące 350 tys. mieszkańców corocznie przyjmuje aż 90 tys. studentów, którzy uczą się w 5 publicznych uniwersytetach i 2 prywatnych wyższych szkołach. Stąd też dla Lublina, jako jednego z największych ośrodków akademickich w Polsce, współpraca z Ukrainą w sferze oświaty jest jednym z priorytetów i dziś w Lublinie studiuje blisko 2 tys. młodych Ukraińców. Młodzież ukraińska uczy się też w szkołach średnich, co dowodzi, iż warunki do uczenia i studiowania są tu atrakcyjne.
Na panelu zatytułowanym „Potęga propagandy medialnej na przykładzie kryzysu w Ukrainie” zabrzmiały słowa przytoczone z Biblii „Kto mieczem wojuje, od miecza ginie”
O szerokim wachlarzu kwestii omawianych na Kongresie mówią za siebie chociażby następujące tematy paneli: „Nowa zimna wojna? Zachód i Wschód wobec nowych wyzwań bezpieczeństwa”, „Europa wobec „kryzysu ukraińskiego”, „Współpraca transgraniczna w regionie Europy Środkowo-Wschodniej szansą eliminowania stereotypów i uprzedzeń narodowościowych”, „Rozwój odnawialnych źródeł energii w UE i Ukrainie”, „Kształtowanie jakości oferty turystycznej”.
Kongresowym przedsięwzięciom towarzyszyły pokazy i prezentacje artystyczne, w tym XV Międzynarodowy Festiwal „Najstarsze Pieśni Europy”, wystawa „Międzynarodowe Spotkania ze Sztuką” oraz pokazy filmów (jeden z najciekawszych: „Białoruski sen” reż. Ekaterina Kibalchich).
„Narody Europy muszą wykazać, że są one wystarczająco silne, aby uchronić Europę przed agresją" - powiedział z-ca Departamentu ds. Integracji Europejskiej MSZ Ukrainy Wołodymyr Baczynskyj
Żegnając gościnny Lublin nie sposób pominąć refleksji: wcześniej kongresy takiego rodzaju odbywały się w Europie Zachodniej i ich celem było wprowadzenie Polski do ogólnoeuropejskiej debaty. Dziś taki Kongres odbywa się właśnie tu w Lublinie - miejscu, gdzie Zachód spotyka się z kulturą krajów europejskich jeszcze bardziej wysuniętych na wschód.
Stanisław PANTELUK