Śpiewają „Srebrne Głosy” z Winnickiego Kulturalno-Oświatowego Związku Polaków (kier. Irena Godna)
W Żytomierzu w dniach 9-12 października odbyły się VII Dni Kultury Polskiej i XX Międzynarodowy Festiwal „Tęcza Polesia”, organizowane przez Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie, poświęcone jubileuszowi 25-lecia istnienia Związku.
Polacy, jak żaden inny naród, mają świadomość swojej odrębności kulturowej i dlatego zawsze pragnęli bez względu na czasy i historię jak najwięcej z niej zachować dla przyszłych pokoleń. Żytomierszczyzna nosi w sobie owo niezatarte piętno polskości. To tutaj właśnie mieszka największa diaspora polska na Ukrainie.
Już 25 lat temu Żytomierz był świadkiem odradzania się polskości po długich latach prześladowań i zacierania odrębności kulturowej – powstała pierwsza organizacja społeczna zrzeszająca Polaków na terenie obwodu żytomierskiego: Polskie Kulturalno-Oświatowe Stowarzyszenie im. Jarosława Dąbrowskiego. Wtedy także pojawiła się myśl o zorganizowaniu festiwalu, który odzwierciedlałby piękne nurty polskiej kultury na Polesiu. Po kilku latach organizacja została przekształcona w Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie (ŻOZPU) a prawdziwą wizytówką stały się przeprowadzany co roku Dni Kultury Polskiej oraz Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”.
W 2014 roku ŻOZPU obchodzi swój jubileusz 25-lecia powstania organizacji i z tej okazji VII Dni Kultury Polskiej oraz XX Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia” były poświęcone pamiętnej dacie. Patronat Honorowy nad tymi wydarzeniami objęli Marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, Marszałek Województwa Śląskiego Mirosław Sekuła, Prezydent Płocka Andrzej Nowakowski. Uroczystość jubileuszowa zgromadziła wielu przyjaciół ŻOZPU, którzy pragnęli w ten sposób uszanować wieloletnią pracę na rzecz umacniania tożsamości narodowej Polaków. VII Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu miały urozmaicony program, w którym znalazło się miejsce na konferencje naukowe, koncerty, spotkania oficjalnych delegacji, dyskusje panelowe i wystawy.
Spotkanie delegacji województwa śląskiego z władzami obwodu żytomierskiego
Wśród Gości przybyłych do Żytomierza, oficjalna delegacja z Polski pod przewodnictwem Marszałka Województwa Śląskiego p. Mirosława Sekuły. W uroczystościach wzięli udział polscy dyplomaci na czele z Konsulem Generalnym RP w Winnicy p. Krzysztofem Świderkiem. W składzie delegacji z Polski byli także członkowie Zarządu Województwa Śląskiego p. Stanisław Dąbrowa i radny III kadencji Sejmiku Śląskiego p. Zygmunt Wilk, który dołożył wszelkich starań, aby nawiązać kontakt pomiędzy Śląskiem i Żytomierszczyzną. Na uwagę zasługuje fakt, że na jubileusz ŻOZPU zjechali się prezesi organizacji polonijnych z całej Ukrainy: z Kijowa, ze Lwowa, z Doniecka, z Iwano-Frankiwska, z Chmielnickiego, z Winnicy, ze Stryja i z Kałusza oraz całego obwodu żytomierskiego.
Dni Kultury Polskiej rozpoczęły się w czwartek 9 października 2014 w Szkole Muzycznej nr 1 im. Borysa Latoszyńskiego. Zainaugurował je koncert i wystawa artystyczna pt. „Cały świat wtedy brzmiał romantyczną struną..”.
Kolejny dzień upłynął pod znakiem Juliusza Zarębskiego, wielkiej gwiazdy rozbłysłej na firmamencie żytomierskim. Zespół imienia Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, zaprezentował koncert pt. „Juliusz Zarębski i europejski romantyzm".
W ramach Dni Kultury Polskiej delegacja z Polski pokłoniła się wielkim Polakom pochowanym na Cmentarzu Polskim w Żytomierzu. Jest to stara, czcigodna nekropolia, założona jeszcze w XVIII wieku, jedna z najważniejszych znajdujących się poza granicami Polski.
Dni Kultury Polskiej stały się okazją do przeprowadzenia ogólnoukraińskiej konferencji naukowo-praktycznej na temat „Aktywność polskości - to aktywność obywatelska", poświęconej 25-leciu Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Konferencji towarzyszyła wystawa fotograficzna.
Prelegenci uwypuklili w swoich wystąpieniach rolę ŻOZPU jako podmiotu aktywności obywatelskiej. Podczas konferencji został odczytany referat ks. dra Jacka Jana Pawłowicza nt. „Patriotyzm, czyli miłość Ojczyzny w myśli i nauczaniu św. Jana Pawła II”. Obrady prowadziła p. Elwira Gilewicz, wieloletni wykładowca na wyższych uczelniach w Żytomierzu, a także na Uniwersytecie Warszawskim, przez wiele lat współpracująca z pierwszym Prezesem ŻOZPU Walentym Grabowskim.
W dyskusji wzięli udział liczni przedstawiciele i prezesi polonijnych organizacji na Żytomierszczyźnie zebrani na konferencji. Pan Stanisław Kostecki, wieloletni prezes Związku Polaków na Ukrainie, a obecnie prezes nowo-utworzonej formacji politycznej przedstawił założenia programowe Partii „Solidarność”, mającej w planach zrzeszać i reprezentować polską mniejszość narodową na Ukrainie.
O podstawach ukraińsko-polskiej współpracy w dziedzinie medycyny mówił prof. Anatol Święcicki, kierownik kliniki nr 3 Nacjonalnego Uniwersytetu Medycznego im. A. Bogomolca w Kijowie, Prezes Stowarzyszenia Lekarzy Polskich na Ukrainie. Podczas konferencji zaprezentowany został film o historii i działalności ŻOZPU pt. „My nie zapomnieliśmy o Polsce”.
Występ zasłużonych weteranów żytomierskiej sceny artystycznej Polskiego Zespołu Wokalnego „Poleskie Sokoły” (kier. Jan Boczkowski).
Dzieci z Polskiej Szkoły sobotnio-niedzielnej, uczestniczące w zajęciach Polskiego Teatru Lalek „ModernPol” przedstawiły zebranym inscenizację „Katechizmu Polskiego Dziecka” Władysława Bełzy.
W części praktycznej, która przybrała postać dyskusji, wystąpili pracownicy Fundacji „Wolność i Demokracja” - członek zarządu Rafał Dziędziołowski i Robert Czyżewski, którzy przedstawili perspektywy programu „Biało-czerwone ABC”. Program ten zajmuje się wspieraniem oświaty polskiej na Wschodzie.
Inną tematyką zajęła się p. Julia Jarosz, kierownik wydziału prawnego państwowej służby rejestracyjnej. Omówiła zmiany i aktualną sytuację w ukraińskim prawodawstwie dotyczącym rejestracji i praw organizacji społecznych. Uczestnicy konferencji podkreślali niejednokrotnie, że powinny zostać podjęte działania zmierzające do zjednoczenia organizacji polskich na Ukrainie, czemu powinno służyć wypracowanie szerszej platformy współpracy.
W sobotę odbyło się oficjalne spotkanie delegacji województwa śląskiego z władzami obwodu żytomierskiego. Spotkanie to zaowocowało zadeklarowaniem woli podpisania umowy o współpracy między regionami.
Podczas spotkania zostały omówione kierunki obopólnych starań, mające na celu pogłębienia stosunków międzynarodowych. „Żytomierszczyzna – powiedział Witalij Josypowycz Francuz – dziękuje polskiemu narodowi za wsparcie udzielone Ukrainie w tych ciężkich czasach. My koniecznie w dalszym ciągu będziemy kontynuować współpracę na poziomie regionalnym i będziemy wspierać działalność Związku Polaków.”
Kulminacyjnym punktem programu Dni Kultury Polskiej był Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”. Polacy Żytomierszczyzny, który odbył się w głównej sali Żytomierskiego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Muzycznego-Dramatycznego im. Iwana Koczergi. Chętnych widzów było znacznie więcej, niż miejsc na widowni, a jest to największa sala teatralna w Żytomierzu, licząca 1200 miejsc.
Festiwal zaszczycili swoją obecnością Marszałek Województwa Śląskiego, który przybył razem z oficjalną delegacją z Polski, Konsul Generalny RP w Winnicy Radca Minister Krzysztof Świderek, wysokiej rangi przedstawiciele ukraińskiej władzy państwowej: Przewodniczący Rady Obwodu Żytomierskiego p. Witalij J. Francuz, kandydat na wicegubernatora p. Jarosław Łaguta, kierownik Wydziału ds. Kultury Żytomierskiej ODA p. Jurij Gradowski.
Kościół katolicki był reprezentowany przez Kapelana Polaków Żytomierszczyzny ks. Jarosława Giżyckiego.
Na widowni zasiedli przedstawiciele środowisk polskich i polonijnych z całej Ukrainy. Byli prezesi i działacze organizacji polskich z takich miast, jak: Kijów, Lwów, Donieck, Chmielnicki, Iwano-Frankiwsk, Winnica, Stryj, Kałusz oraz z całej Żytomierszczyzny.
Część artystyczną wypełniły występy zespołów polonijnych z Żytomierszczyzny i Podola, oraz wspaniały recital tenora Opery Śląskiej p. Juliusza Ursyna Niemcewicza. Koncert festiwalowy prowadziły p. dr Wiktoria Wachowska i p. Helena Staniszewska.
Zwieńczeniem VII Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu była niedzielna Msza Święta sprawowana w katedrze św. Zofii przez Ordynariusza diecezji kijowsko-żytomierskiej Ks. Arcybiskupa Piotra Malczuka.
Ostatnim akordem uroczystych obchodów jubileuszowych był wspaniały koncert muzyki kameralnej „Dona nobis pacem” („Obdarz nas pokojem”) w wykonaniu Zasłużonego dla Kultury Polskiej Zespołu Kameralnego im. I. F. Dobrzyńskiego pod kierownictwem p. dr Ireny Kopoć.
Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu pokazały, że Żytomierszczyzna tętni polskością, a Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie ma wielką przyszłość.
W oparciu o artykuł pióra
ks. Jarosław GIŻYCKI, Elwira GILEWICZ, Wiktoria LASKOWSKA-SZCZUR
