Z nadspodziewanym oddźwiękiem spotkała się inicjatywa Fundacji „Wolność i Demokracja” przeprowadzenia Pierwszego Ogólnoukraińskiego Konkursu Ortograficznego „Dyktando Polskie” pod dewizą: „Ja piszę, Ty piszesz, My piszemy… po polsku”.
Teksty dyktand napisało łącznie 2 tysiące miłośników języka polskiego. W skali Ukrainy najwięcej uczestników było w Chmielnickim (około 400 osób), ale chętni, próbowali swoich sił w zawiłościach polskiej ortografii, przyjeżdżając z miast, miasteczek i wsi do Żytomierza, Łucka, Lwowa, Drohobycza, Czerniowiec, Gródka Podolskiego, Kowla, Winnicy, Dniepropietrowska, Charkowa, Nikopola, Krzywego Rogu, Kirowogradu, Chersonia, Odessy i Kijowa.
Słowo wstępne, przed rozpoczęciem dyktanda wygłasza prezes „Fundacji Wolność i Demokracja” Michał Dworczyk. W prezydium (od lewej) wicekonsulowie KG RP w Kijowie Adam Ryszka i Jakub Pilch, prof. dr hab. Tetiana Czernysz, doc. dr hab. Maria Bracka
Do dyktanda przystąpiła młodzież szkolna i dorośli z różnych stowarzyszeń polonijnych, jak też i amatorzy nie zrzeszeni organizacyjnie.
Gross stanowiły jednak osoby o polskich korzeniach, uczące się polskiego w różnych placówkach, w tym i w 130. szkółkach sobotnio-niedzielnych i sześciu szkołach stacjonarnych funkcjonujących dziś na Ukrainie.
Ogółem we wszystkich tych punktach arkana języka polskiego zgłębia obecnie ponad 10 tys. osób. (liczba ta nie uwzględnia słuchaczy wszelkiego rodzaju komercyjnych kursów lingwistycznych).
Dyplom uznania, tablet i gratulacje otrzymuje zdobywczyni I miejsca Maria Niszczynenko z Browarów. Po maturze zamierza podjąć studia w Polsce w warszawskiej Szkole Wyższej Psychologii Społecznej
Trzeba ponadto zaznaczyć, że, jak nigdy wcześniej, język polski na Ukrainie jest popularny nie tylko wśród mieszkańców o polskim pochodzeniu, ale również wśród samych Ukraińców, którzy nb. też przystąpili do zmagań w poprawnej pisowni.
Jako że dyktando stało się również sposobem uczczenia polskiego Święta Niepodległości Polski, w wielu miejscowościach miało ono oprawę artystyczną; zaproszeni byli redaktorzy gazet i czasopism, prezenterzy radiowi i telewizyjni, politycy, artyści.
Również sama treść dyktanda, o złożoności na równi B2, nawiązywała do wydarzeń historycznych związanych z odzyskaniem niepodległości.
Wicemistrzyni konkursu Irina Szkeda (4 rok studiów KNUS) z nieskrywaną radością przyjmuje gratulacje od swojej wykładowczyni prof. dr hab. filologii Tetiany Czernysz (w głębi dyrektor Centrum Polskiego KNUS Maria Czerniak)
W stolicy Ukrainy 15 listopada w samo południe aulę główną Instytutu Filologii Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. T. Szewczenki po brzegi wypełniła młodzież.
W gronie ponad 170. uczestników dyktanda najliczniej reprezentowani byli: „Dom Polski w Kijowie”, Uniwersytet Kijowski, Kulturalno-Oświatowy Związek Polaków w Pryłukach, Kijowska Polska Młodzieżowa Asocjacja „Młodzi i Kreatywni”. Z daleka nawet, bo z przygranicznych Sum przybyli do stolicy członkowie Centrum Polskiego „Wiara, Nadzieja, Miłość”.
Przy takiej liczbie uczestników niełatwe zadanie stanęło przed jury na czele z prof. dr hab. filologii Tetianą Czernysz, do którego weszli: dr filologii Tatiana Czuża, doktoranci Katedry Polonistyki Jaryna Jasnij, Natalia Huzewata oraz Anna Bajda.
Profesor Katedry Polonistyki Uniwersytetu Kijowskiego dr hab. nauk humanistycznych Artur Bracki z członkiniami sztabu technicznego konkursu
Na wstępie rozemocjonowanych uczestników uspokoiło, zniewalające wystąpienie prezesa „Fundacji Wolność i Demokracja” Michała Dworczyka, który podziękował uczestnikom i organizatorom za wspaniałą realizację projektu.
Z profesjonalną biegłością i dużym pietyzmem, wobec pełnych napięcia uczestników, tekst dyktanda odczytał profesor Katedry Polonistyki UK dr hab. nauk humanistycznych Artur Bracki.
Przy (jak oceniło jury) bardzo ostrej konkurencji najbardziej poprawnie napisała dyktando Maria Niszczynenko - uczennica klasy 11 Szkoły Średniej nr 5, z sąsiadującej z Kijowem, miejscowości Browary. Drugie i trzecie miejsce zajęły studentki Polonistyki Uniwersytetu Kijowskiego: Irina Szkeda (4 rok studiów) oraz Mariana Matłach (3 rok).
Nagrodzono też najstarszą uczestniczkę konkursu prezes Kulturalno-Oświatowego Związku Polaków w Pryłukach - Neoniłę Batiszczewą i najmłodszego, dwunastoletniego, uczestnika -Aleksandra Trapeznikowa.
Seniorka konkursu Neoniła Batiszczewa - prezes Kulturalno-Oświatowego Związku Polaków w Pryłukach. Przywiozła na konkurs słuchaczy kursów językowych z miejscowości Warwa (30 km. od Pryłuk)
Wydarzenie uświetnili swoją obecnością przedstawiciele Konsulatu Generalnego RP w Kijowie: wicekonsulowie Adam Ryszka i Jakub Pilch.
Na krótkim podsumowaniu imprezy w gronie bezpośrednich jej realizatorów prezes Fundacji „Wolność i Demokracja” Michał Dworczyk wysoko ocenił zaangażowanie w organizację przedsięwzięcia ze strony pracowników Katedry oraz Centrum Polskiego KNUS, kierowanego przez dr Marię Czerniak. Wyrażono obopólne pragnienie intensyfikacji współpracy Fundacji Wolność i Demokracja z kijowską uczelnią.
Pozostaje wyrazić nadzieję, że Ogólnoukraińskie Dyktando Polskie, które Fundacja tak pomyślnie zorganizowała na Ukrainie, w ramach projektu «Biało-czerwone ABC», współfinansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, stanie się regularnie realizowaną kartką w kalendarzu imprez, promującym język polski, gdyż, jak potwierdziło życie, bezsprzecznie służy ono, z jednej strony kształtowaniu tożsamości narodowej osób polskiego pochodzenia, z drugiej zaś, sprzyja większemu zainteresowaniu językiem, tradycjami i kulturą polską wszystkich mieszkańców Ukrainy.
Stanisław PANTELUK