Zygmunt Węgłowski
Z okazji obchodów 90-lecia z dnia urodzin znanego
w środowisku polonijnym Ukrainy i Polski,
Pana pułkownika Zygmunta Wengłowskiego,
prezesa Stowarzyszenia Weteranów Wojska Polskiego Żytomierszczyzny,
w imieniu jego rodziny, chcę złożyć najserdeczniejsze
i najcieplejsze życzenia zdrowia, szczęścia, pomyślności,
w każdej chwili moc radości. Niech wszędzie pachną kwiaty,
drzewa i niech wszystko śpiewa „trzysta lat”!
mgr Walentyna Jusupowa
Prezes obwodowej organizacji „Studencki Klub Polski” w Żytomierzu
Zygmunt Wenglowski, syn Adama urodził się w 1925 r. we wsi Soroczeń, rejonu baraszowskiego. W 1941 roku ukończył Technikum Mechaniczne w Żytomierzu. Przeżył okupację, a w kwietniu 1944 roku dobrowolnie wstąpił na służbę w szeregi Wojska Polskiego.
W 1951 r. ożenił się z Marią, z domu Palcewa, razem wychowali dwójkę dzieci - Irenę i Jerzego.
Po odbyciu służby, do 1990 r., pracował na przedsiębiorstwach przemysłu obronnego. W 1991 r. powrócił do Żytomierza i zaczął aktywnie zajmować się sprawami weterańskimi.
Od 1997 r. i do dzisiaj jest prezesem Stowarzyszenia Weteranów Wojska Polskiego na Żytomierszczyźnie. Nagrodzony orderami, medalami ZSRR, Ukrainy i Polski.
Nie zważając na podeszły wiek, Pan Zygmunt, aktywnie podróżuje, wprawnie i rzetelnie prowadzi działalność polonijną.
Ojciec p. Zygmunta, Adam Wenglowski, urodził się 1899 r. we wsi Solodyriach włodarsko-wołyńskiego rejonu w rodzinie Polaków. Na początku 1920 roku ożenił się z Paulina Borecką.
W 1930 roku na skutek donosu, ojca aresztowano i zesłano na Syberię. 15 listopada 1937 roku po raz drugi został zaaresztowany przez tajszecką komendanturę, obwodu irkuckiego jako oskarżony o udział w kontrrewolucyjnej, terrorystyczno-dywersyjnej organizacji na rzecz Polski, za nieprawidłowe świadczenie na przesłuchaniu.
Adam i Paulina Wenglowscy – rodzice p. Zygmunta
Na podstawie sfabrykowanej sprawy, na mocy rozporządzenia NKWD i prokuratury ZSRR, w 1938 r. bez rozprawy sądowej skazano na śmierć 6 osób, wśród których był też Adam Wenglowski. Lista skazańców została zatwierdzona przez Moskwę. Miejscem pochówku rozstrzelanych stał się las nieopodal wsi Pywowarycha 20 km od Irkucka. Na tym miejscu od połowy 1937 roku do później jesieni 1938 roku pochowano około 4 500 niewinnych skazańców.
Na ten temat gazeta „Wostoczno-Sybirska Prawda” w październiku 1990 r. pisała: „Obwodowa prokuratura wszczęła sprawę kryminalną dot. ofiar represji pochowanych w 30 lata we wsi Pywowarycha, ukrytych od oka ludzkiego przez ponad 50 lat”. Grupa badawcza UKDB i towarzystwo „Memoriał” w trakcie poszukiwań i na początku prowadzenia prac ekshumacyjnych znaleźli szczątki ludzkich ciał, o czym gazeta dalej pisała: „Patrzeć na tę rozrytą wielowiekową tajemnicę to sprawa niezwykle trudna. To nie prosty pochówek, a cały stos trupów tzw. „wrogów narodu”. Dziś nikt już nie zna ich imion….
Zaświadczenie wydane w 1957 r. o pośmiertnej rehabilitacji Adama Wenglowskiego
Na tym miejscu, w 1990 roku ustawiono kamienne pamiątkowe tablice. Na jednym z kamieni jest napis: „Pamiętaj, Ojczyzno, przede wszystkim o tych, którzy zginęli niewinnie, miej litość i zachowaj nas od zapomnienia”. Na innym kamieniu widnieje kolejny napis: „Zwracamy się do waszej pamięci ludzie i do waszych serc – nie dopuśćcie nigdy, żeby nasz los stał się waszym losem”.
W 1957 r. Zabajkalski Trybunał Wojskowy Adama Wenglowskiego rehabilitował pośmiertnie.
Mama, p. Zygmunta, Paulina Wenglowska (z domu Borecka), córka Mikołaja, urodziła się w roku 1900 r. we wsi Soroczeń. Po areszcie i zesłaniu męża oraz rozkułaczeniu (likwidacji gospodarstwa) w 1930 r. razem z dwójką dzieci (8 і 6 lat) wywieziono ją ze wsi Soroczeń. Zmarła Paulina w 91 roku życia i pochowano ją we wsi Bolarka (obwód żytomierski).
Na podstawie podania p. Zygmunta, w 2012 r. Komisja ds. Rehabilitacji Jemilczyńskiej Rady Rejonowej podjęła decyzję o pośmiertnej rehabilitacji Pauliny Wenglowskiej, jako osoby, która bezprawnie, na mocy ówczesnego postanowienia władz państwowych o walce z kułactwem została pozbawiona majątku oraz prawa na stałe miejsce zamieszkania.
