Motywem powtarzającym się w wielu obrazach są rycerze - oto woje wśród sztandarów - niczym szkic zrobiony na miejscu bitwy, autorstwa Grzegorza Wnęki
„Pierwsze skojarzenie związane z bitwą pod Grunwaldem, to dziś dla każdego z nas zapewne obraz wielkiej panoramy walczących z sobą oddziałów wojsk i nacierających na siebie przeciwników. Idąc dalej, to poza wizją czysto plastyczną, jest jeszcze cała ideologia historyczno-polityczna, w której Krzyżacy prezentują szalę Zła, natomiast szalę Dobra strona dowodzona przez króla Władysława Jagiełłę i z udziałem wielkiego księcia litewskiego Witolda. Pod Grunwaldem ważyły się losy nie tylko Polski i Litwy, ale w konsekwencji dalszej krzyżackiej ekspansji” - pisze we wstępie do katalogu wystawy „Grunwald-Art” Paweł Dzierzgowski.
Goście i gospodarze wystawy
Dziś Grunwald dla Polaków i Litwinów, Ukraińców i Białorusinów, których przodkowie walczyli w tej bitwie, stanowi symbol męstwa i zwycięstwa.
Tej to właśnie bitwie poświęcony został, otwarty 27 kwietnia w Kijowie międzynarodowy projekt historyczno-artystyczny „Znów razem”, zorganizowany przez Instytut Polski w Kijowie, Ambasadę Polski na Ukrainie, Ambasadę Litwy na Ukrainie, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, Narodowe Muzeum „Софія Київська”, Galerię „KalytaArtKlub” i magazyn „Antyki”.
Osobny segment stanowią obrazy alegoryczne w swej symbolice, fantazyjnie barwne impresje, jak choćby praca Wioletty Jaskólskiej „Czerwień”
Na uroczystość otwarcia wystawy”, którą prowadziła dyrektor Instytutu Polskiego Kijowie - Ewa Figiel, zebrało się wielu działaczy kultury i dostojników państwowych z Polski, Litwy i Ukrainy.
W przemówieniu na inauguracji projektu zastępca Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie Dariusz Górczyński powiedział m. in.: „Сьогодні ми зібралися в колі друзів України, в перлині української культури - Національному заповіднику Софії Київській, яка прийняла виставку «Грюнвальд-Aрт». Ми - нащадки тих, яки 600 років тому здобули перемогу над силою, котру в середньовіччі здавалося неможливо подолати. Думаю, що це дуже символічно, адже ці історичні художні імпресії нагадують, що спільними зусиллями можливо досягти як величезних успіхів, так і величезних перемог”.
Janusz Smoliński – Sekretarz Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Ambasador Republiki Litewskiej na Ukrainie Marius Janukonis podkreślił, że upamiętnienie Bitwy pod Grunwaldzkiej wnosi znaczący wkład w budowę całokształtu pamięci historycznej Litwinów, Polaków, Ukraińców i Białorusinów.
Przypominając, iż w bitwie tej walczyli praszczurowie Ukraińców serdeczne życzenia wielkiego szczęścia naszym narodom złożył legendarny przywódca odrodzenia litewskiej niepodległości, przewodniczący Sejmu Restytucyjnego Litwy, profesor muzykologii Vytautas Landsbergis.
Ceremonię otwarcia wystawy prowadziła dyrektor Instytutu Polskiego Kijowie Ewa Figiel
Janusz Smoliński – Sekretarz Województwa Warmińsko-Mazurskiego podziękował organizatorom, a w szczególności Konsulowi Generalnemu Rafałowi Wolskiemu za to, iż po ekspozycji w salonach Brukseli, Berlina, Kaliningradu, Kowna i Trok wystawa ta zawitała wreszcie do Kijowa. Poinformował też, że w ostatnie lata wzbogaciła się ona o wspaniałe prace twórców z Ukrainy.
Gość z Litwy - legendarny przywódca odrodzenia litewskiej niepodległości Vytautas Landsbergis
Ekspozycja wystawy w Kijowie składa się głównie z dwóch międzynarodowych wystaw z Litwy i Polski. Litwa przedstawiła wystawę zatytułowaną: „Pamięć o zwycięstwie pod Grunwaldem", z Pałacu Władców w Wilnie, zaś z Polski do Kijowa przybyła kolekcja prac z plenerów malarskich „Grunwald – art.”, pierwszy, z których zorganizowany był jeszcze w 2009 roku w Gierzwałdzie, miejscowości położonej niedaleko Pól Grunwaldzkich.
Jeden z organizatorów projektu Konsul Generalny RP w Kijowie Rafał Wolski wśród zwiedzających wystawę
Projekt „Znów razem" potrwa do 31 maja. Towarzyszyć mu będą spotkania i dyskusje. 28 kwietnia specjaliści z wileńskiego Pałacu Władców oraz Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie dzielili się swym doświadczeniem z ukraińskimi muzealnikami. 29 kwietnia odbędzie się pokaz litewskiego filmu historyczno-dokumentalnego „1410. Grunwald znany i nieznany”.
W maju zostaną zorganizowane 3 warsztaty twórcze dla dzieci i młodzieży, które poprowadzą malarze z Litwy, Polski i Ukrainy.
Stanisław PANTELUK
