25 kwietnia w Winnicy odbyły się Centralne Obchody 95. Rocznicy Polsko-Ukraińskiego Sojuszu 1920 roku. W stolicy Podola zebrali się przedstawiciele ukraińskich i polskich środowisk historycznych, przedstawiciele władz wszystkich szczebli, polskich organizacji z dwóch obwodów – winnickiego i chmielnickiego oraz mediów, by przypomnieć te bardzo ważne dla polsko-ukraińskich stosunków wydarzenia, które miały miejsce na terenach od Kijowa do Warszawy w 1920 roku, naznaczone obecnością Marszałka Naczelnego Józefa Piłsudskiego.
W ramach uroczystości na Uniwersytecie Technicznym odbyły się obrady „okrągłego stołu” pt. „Braterstwo broni. Polsko-Ukraiński Sojusz 1920 r.” z udziałem znanych historyków z Polski oraz Ukrainy (JE Ambasador RP Henryk Litwin, płk WP Tadeusz Krząstek, dr Andrij Rukkas, mec. Henryk Grocholski i inni).
Tematyka wystąpień prelegentów była przeróżna – od bardzo szczegółowego opisu walki pod Komarowem (bardziej znanej jako walki pod Zamościem), którą z polsko-ukraińskiej strony dowodził ukraiński generał Marko Bezruczko do exodusu polskiej ludności z Podola po przewrocie bolszewickim, o czym opowiedział Henryk Grocholski – prezes Związku Szlachty Polskiej z Warszawy.
W ramach obchodów na centralnym placu miasta przy magistracie otwarto wystawę „Za Wolność Naszą i Waszą” (gościnnie wypożyczoną przez Kurier Galicyjski) z udziałem władz obwodu i miasta oraz licznej grupy miejscowych Polaków. na centralnym placu miasta przy magistracie otwarto wystawę „Za Wolność Naszą i Waszą”.
W winnickim kinie „Rodyna” odbył się pokaz filmu „Trudne partnerstwo” z udziałem płk Tadeusza Krząstka, jednego z jego twórców. Dzięki temu filmowi, który bardzo realistycznie a czasami nawet dość samokrytycznie ocenia pomoc państwa polskiego dla ukraińskich przyjaciół, widzowie dowiedzieli się o kulisach stosunków Piłsudskiego z Naczelnym Atamanem Petlurą, licznych grobach żołnierzy WP na Ukrainie i ukraińskich żołnierzy URL na terenie Polski. Szczególnie ciekawie twórcy filmu opowiedzieli o II Zimowym Pochodzie petlurowskich wojsk, stacjonujących w Polsce, na okupowaną przez bolszewików Ukrainę. W 1921 roku pięć tysięcy Ukraińców zdołało dotrzeć aż na przedpola Kijowa, niestety znaczna ich część zginęła w walce z przeważającymi siłami bolszewickimi.
Organizatorami Centralnych Obchodów 95. rocznicy Polsko-Ukraińskiego Sojuszu w Winnicy byli SP „Kresowiacy”, Stowarzyszenie „Historia Winnicy”, KG RP w Winnicy oraz Rada Miasta.
Źródło: „Słowo Polskie”
