W dniu 23 maja 2015 r. w Kijowie odbyło się kolejne posiedzenie Zarządu Głównego Związku Polaków na Ukrainie pod przewodnictwem prezesa ZPU Antoniego Stefanowicza.
Zgodnie z zatwierdzonym porządkiem dnia na wstępie prezes ZPU pokrótce opowiedział o podstawowych przedsięwzięciach realizowanych przez organizację w okresie, który upłynął od ostatniego posiedzenia Zarządu Głównego, przeprowadzonego w dniu 20 września 2014 r.
Przy omówieniu tego tematu wynikły pytania powiązane ze zmniejszeniem kwoty dofinansowania centrali z ramienia Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i związanymi z tym perspektywami posunięć finansowych na przyszłość.
O toku i formach nauczania języka polskiego w sobotniej szkole, założonej w październiku ubiegłego roku, zgodnie z postanowieniem Zarządu ZPU, opowiedziała zebranym Łesia Jermak. Szkoła działa na zasadach społecznych. Otrzymuje wsparcie z Fundacji „Wolność i demokracja”.
Dużo uwagi udzielono problemowi powiązanemu z realizacją procedury przyznawania Karty Polaka. W większości wystąpień zaznaczano, że w związku z obecną sytuacją społeczno-polityczną niepomiernie wzrosło zainteresowanie uzyskaniem Karty Polaka.
Sygnalizowano korupcyjne zjawiska w tej sferze, kiedy w wielu (szczególnie południowo-wschodnich) regionach Ukrainy pojawia się niespotykana wcześniej liczba aktywistów ruchu polskiego, którzy zakładają pseudopolskie stowarzyszenia, jedynym celem których jest uzyskania Karty Polaka i, co gorsze, po upływie kilku miesięcy od daty rejestracji takich organizacji ich członkowie taką Kartę otrzymują. Mówiono o rażącej dysproporcji w liczbie przyznawanych Kart w różnych regionach Ukrainy. „W rezultacie - Polska wypełnia się przypadkowymi ludźmi, którzy dalecy są od polskości, języka, tradycji” (Antoni Janowski - Dniepropietrowsk).
Jednogłośnie zaproponowano zaostrzyć weryfikacyjne wymagania, co do osób, które nie mogąc dokumentalnie potwierdzić swojego polskiego pochodzenie, zwracają się do prezesów stowarzyszeń polskich z prośbą o wydanie zaświadczeń o ich aktywnym zaangażowaniu w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej (nb. jak zaznacza ustawa - w ciągu co najmniej ostatnich trzech lat).
Natomiast osobom, które mają potwierdzenie polskie pochodzenie kardynalnie złagodzić takie wymagania, szczególnie wobec osób starszych – słabo władających językiem polskim.
Podkreślano doraźną potrzebę podniesienia odpowiedzialności osób opiniujących status osób ubiegających się o Kartę. Zdaniem zgromadzenia praktyka dawno już zaświadczyła, iż Ustawa o Karcie Polaka, przyjęta w 2007 wymaga nowelizacji. Zdecydowano w najbliższym czasie sformułować propozycje w tej dziedzinie, które prezes PPU Stanisław Kostecki podjął się
zespolić i przekazać do Konsulatu RP w Kijowie.
Wiceprezes ZPU Helena Chomenko zreferowała temat i przedstawiła wnioski dotyczące przyjęcia do ZPU nowych organizacji.
W burzliwej dyskusji, która ujawniła brak konkretnych statutowych kryteriów dla merytorycznej oceny organizacji zgłaszających wolę wstąpienia do ZPU, zaproponowano, aby każdy członek ZG odpowiadał za region, w którym znajduje się dana organizacja i rzetelnie kontrolował prawowitość organizacji i przy pozytywnym wyniku okazywał jej odpowiednią pomoc dla realizacji zamierzenia. Propozycja regionalnego podziału odpowiedzialności członków ZG ZPU nie została postawiona na głosowanie.
O życzliwy stosunek do nowopowstających polskich organizacji w nowych miejscowościach i regionach apelował prezes Partii Polaków Ukrainy Stanisław Kostecki. „Jeżeli zaś – zaznaczył - w jednej miejscowości powstaje któreś już z kolei stowarzyszenie powinno to budzić pewne wątpliwości co do celu jego założenia”. Zastrzegł też o możliwościach wariantu (a są takie zjawiska - przykłady podał Tadeusz Załucki z Odessy) kiedy dawno już istniejąca organizacja może zostać przejęta przez oszustów, nad czym należy czuwać.
W wyniku odpowiedniego zaprezentowania i głosowania do Związku Polaków na Ukrainie przyjęto: Związek Polaków m. Ipienia ( prezes Walentyna Korczewska), Kijowskie Zjednoczenie Polaków Lewobrzeża (prezes Wadim Pokid’ko), Dom Polski w Nowej Kachowce (prezes Igor Janiszewski).
Decyzje o przyjęciu do ZPU członków zrzeszonych w Związku Polaków w Owruczu, Centrum Kultury Polskiej w Krzywym Rogu oraz Europejskiego Rozwoju Sumszczyzny zdecydowano odłożyć do następnego posiedzenia Zarządu Głównego lub Prezydium ZG.
Poruszono kwestie związane z działalnością organizacji polskich działających na tymczasowo okupowanym obszarze Ukrainy. Przeważyła opinia, aby dokładniej zbadać ich obecny status i nie wyprowadzać je ze składu ZPU.
Wiceprezes ZPU Wiktoria Radik zreferowała reprezentację ZPU w obecnych ministerialnych strukturach, zajmujących się grupami etnicznymi, informując o możliwości państwowego wyróżnienia najaktywniejszych działaczy środowisk polskich.
Uaktualniono skład ZG ZPU i dokooptowano nowych członków ZG: Ludmiłę Kotik z Chmielnickiego, Wadyma Pokid’kę z Kijowa i ………………… Wybory pierwszego wiceprezesa ZPU, zaproponowane przez prezesa Antoniego Stefanowicza nie osiągnęły rezultatu. Zdecydowano przenieść je na kolejne posiedzenie Zarządu Głównego ZPU.
Andżelika PŁAKSINA
