Zespół organizatorów i zwycięzców Konkursu Projektów Współpracy Transgranicznej
Jesienią Lublin tradycyjnie już przyjmuje uczestników Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej KIEW, który corocznie organizowany jest tu w ramach programu działalności Centrum Kompetencji Wschodnich. Geograficzny wachlarz państw reprezentowany na tym forum jest szeroki: do tego pięknego miasta, leżącego we wschodniej części Polski przyjeżdżają przedstawiciele z Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Niemiec, Węgier, Izraela, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Słowacji jak też Rosji. Aczkolwiek większość stanowią uczestnicy z Polski i Ukrainy.
Głównym celem Kongresu jest spotkanie z ekspertami z dziedziny współpracy transgranicznej, jak również wymiana doświadczeń, prezentacja nowych projektów w czterech obszarach tematycznych: „dobre rządzenie”, „społeczeństwo obywatelskie”, „kultura bez granic”, „edukacja/nauka” Ten rok nie był wyjątkiem Lublin znów stał się miejscem dialogu środowisk kultury i edukacji, władz samorządowych i państwowych, twórców i decydentów.
Czerpiąc z tradycji Unii Lubelskiej, która stała się symbolem pokojowej i demokratycznej integracji dwóch światów, zróżnicowanych społecznie, gospodarczo, kulturowo, religijnie i etnicznie, IV Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej odbył się w historycznej przestrzeni Starego Miasta.
Obrady Kongresu toczyły się na Zamku Lubelskim, Bramie Grodzkiej oraz w Klasztorze OO. Dominikanów, zaś oficjalne otwarcie przedsięwzięcia nastąpiło w sali Galerii Malarstwa Polskiego w Muzeum Lubelskim na tle słynnego obrazu Jana Matejki „Unia Lubelska".
Na Panelu dyskusyjnym „Potencjał transformacyjny awangardowych ruchów w sztuce”
IV Inicjatyw Europy Wschodniej rozpoczął się oficjalnym Otwierając Kongres Prezydent Miasta Lublina, dr Krzysztof Żuk zaznaczył: „Z roku na rok gościmy coraz więcej specjalistów z dziedziny współpracy rozwojowej i transgranicznej, którzy poruszają aktualne problemy i wymieniają się cennymi doświadczeniami. Z jednej strony świadczy to o randze, z drugiej zaś o olbrzymiej potrzebie organizowania takiego wydarzenia. Cieszy mnie fakt, że Lublin pełni wiodącą rolę we współpracy pomiędzy państwami Unii Europejskiej i Partnerstwa Wschodniego, a zwłaszcza Ukrainą”.
Inauguracyjny wykład pt. „Wschodni wymiar Europejskiej Polityki Sąsiedztwa - nowe szanse i nowe wyzwania” wygłosiła dr Marzenna Guz-Vetter, p.o. dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Następnie rozpoczęło się seminarium zatytułowane „Funkcjonowanie sektora organizacji pozarządowych na Ukrainie” skierowane do pracowników lubelskich organizacji pozarządowych.
Trzeba powiedzieć, że w każdym z poprzednich kongresów Ukraina zawsze zajmowała poczesne miejsce, jako bardzo aktywny kraj członkowski Partnerstwa Wschodniego. Ale ten rok był rokiem szczególnym. Prelegenci i uczestnicy Kongresu nieustannie wracali do tematu Ukrainy a słowa, że wydarzenia zaistniałe na wschodzie Ukrainy pokazały Europie, jak ważna jest Europejska Polityki Sąsiedztwa, zabrzmiały jeszcze podczas inauguracji.\
Porządek obrad drugiego dnia Kongresu również poruszał temat Ukrainy. Szczególnie aktywna dyskusja rozgorzała się w trakcie dyskusji panelowych „Konflikty wewnętrzne w państwach „nowej” Europy Wschodniej”, „Bezpieczeństwo państw „nowej” Europy Wschodniej – współczesne wyzwania”, a najgorętsze dialogi, miały miejsce podczas debat na panelu „Geopolityczne wojny Rosji z Zachodem o «nową» Europę Wschodnią”. Osobliwej pikanterii dodawał fakt, że wśród prelegentów i prezenterów byli przedstawiciele Polski, Ukrainy i Rosji.
Prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk wita uczestników (w tle słynny obraz Jana Matejki „Unia Lubelska")
Zapewne drugim pod względem ważności stał się temat „25 lat samorządności w Polsce". Polska pomyślnie przeszła tę drogę a w związku z tym, w tym aspekcie ma czym się podzielić z jej wschodnimi sąsiadami. Jednakże, jak podkreślił prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej Jacek Piechota: „Różnica okoliczności charakteryzujących tę drogę dla Polski i Ukrainy, polega na tym, że w 1989 roku, kiedy Polska podejmowała decyzję o przemianach, nikt wtedy nie atakował jej granic”
Prezes Zarządu Fundacji Solidarności Międzynarodowej Krzysztof Stanowski zauważył, że nie warto być zakładnikiem historii. Trzeba to zmienić. Ukraińcy mają prawo do swojego państwa, a demokratyczny rząd na Ukrainie jest niezbędny dla bezpieczeństwa Ukrainy, Europy i Polski.
Wśród wielu tematów poruszanych podczas Kongresu chciałabym wspomnieć o dwóch. Na panelu „Nowe media, nowe narracje. O dziedzictwie kulturowym w cyfrowym świecie” dyskutowano o przemieszczeniu do formatu cyfrowego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Swoim doświadczeniem i poglądami podzielił się Andrij Linik (z Lwowskiego Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej, dr Radosław Bomba (Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie).
Niezwykle ciekawy panel dyskusyjny na temat: „Między fikcją a faktami. Wzajemny obraz Polaków i Ukraińców w literaturze, filmie i mediach” pokazał, jak ważne jest pozbycie się stereotypów, aby móc spojrzeć na siebie bez uprzedzeń, w sposób bezstronny. Ważne jest, aby poczynić krok ku sobie dostrzec za szablonami poszczególnych ludzi. A obustronne poznawanie kultur, turystyka i bezpośrednie obcowanie – są w tym najlepszymi pomocnikami.
Olga OZOLINA
