Akt otwarcia Polskiej Biblioteki w Kijowie. Wstęgę przecinają prezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie Andrzej Sawoni i prezydent Narodowej Akademii Nauk Medycznych Ukrainy Witalij Cymbaluk
„Uważam, że lekarza, który nie czyta fachowej literatury, obawiać trzeba się bardziej, niż choroby. Zawsze powinien on „trzymać rękę na pulsie", stosować najnowsze metodyki, czy chociażby nie zalecać tych leków, które w Europie już dawno są zabronione” – powiedziała mi dyrektor Narodowej Biblioteki Nauk Medycznych Raisa Pawłenko rok temu, kiedy po raz pierwszy miałem okazję porozmawiać z tą niezwykle elokwentną, pełną wigoru i twórczej fantazji Panią.
Opowieść o instytucji, której oddała wiele lat swego życia Pani Łarysa rozpoczęła wówczas od historii bibliotecznego gmachu, który usytuowany jest w obrębie parku kijowskiego uniwersytetu.
Willa ta była pierwszym prywatnym budynkiem zbudowanym w 1898 roku przez znakomitego mecenata sztuki Mikołaja Tereszczenkę. Jak na owe czasy był to supernowocześnie wyposażony obiekt, w którym zainstalowano ogrzewanie parowe, pierwszą w Kijowie autonomiczną elektrownię, pierwsze podnośniki windowe i pierwsze wielkogabarytowe sejfy.
Za czasów radzieckich (już w 1918 r.) urządzono tu pracownię radiologiczną, z czasem instytut radiologiczny, funkcjonujący do roku 1969. Niestety budowlę zaniedbano i w niezwykle fatalnym stanie przekazano pod pomieszczenie biblioteki medycznej, powstałej w Kijowie jeszcze 86 lat temu (w 1922 r.). Uwzględniając unikatowość budynku Pani Raisa osobiście wystarała się o środki (za co nb. naraziła się na pewne perypetie), dzięki czemu przeprowadzono kapitalny remont, odnawiając niepowtarzalny wystrój wnętrza budowli.
Dziś biblioteka ta pełni funkcję Centrum Metodycznego dla 940 bibliotek Ukrainy. Pracuje tu 150. specjalistów. Warto zaznaczyć, że żadna z byłych republik ZSRR nie miała tak rozgałęzionej sieci bibliotek. W każdym z obwodów istniała centralna biblioteka medyczna.
Fascynujące są jej zbiory. Liczą one około 1,5 mln woluminów, książek i publikacji, w tym dokumentów i ksiąg z XVI i XVII wieku. Unikatowe w skali światowej starodruki (prace Hallera, Hipokratesa).
W prezydium uroczystego posiedzenia zasiedli (od lewej): Andrzej Sawoni - prezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie, Ołeksandr Wołosoweć - kierownik Departamentu Ministerstwa Ochrony Zdrowia Ukrainy, Witalij Cymbaluk - prezydent Narodowej Akademii Nauk Medycznych Ukrainy, Raisa Pawłenko - dyrektor Narodowej Biblioteki Nauk Medycznych, Jurij Szczerbak - lekarz polityk, pisarz, dyplomata, Emilia Jasiuk - radca Ambasady RP na Ukrainie, kierownik referatu ds. współpracy naukowo-oświatowej
Są to pozycje spisane 35. językami świata w tym i oczywiście - po polsku.
I oto 5 lat temu polski lekarz były student Uniwersytetu im. Bohomolca w Kijowie Krzysztof Królikowski, który nieraz korzystał z archiwów biblioteki, zainicjował wzbogacenie jej zbiorów o pozycje polskie. Jego ideę wsparły prawie wszystkie polskie wydawnictwa medyczne. Z czasem, pierwsze katalogi działu polskich książek medycznych w bibliotece liczyły 500 pozycji.
Jako patron projektu wystąpiła Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie, która skupia 31 tysięcy lekarzy. Polscy lekarze i wydawnictwa medyczne przekazali dla ukraińskiej biblioteki ponad 5 tysięcy najnowszych książek i specjalizowanych czasopism. Wśród nich jest prywatny księgozbiór wybitnego polskiego kardiochirurga i polityka prof. Zbigniewa Religi, przekazany przez jego małżonkę Annę Wajszczuk-Religę oraz książki ze zbiorów Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. profesora Zbigniewa Religi.
Wzbogacenie to znacznie zdynamizowało zainteresowanie i liczba czytelników wzrosła do ponad 4 tysięcy.
W czerwcu 2016 r. podczas IX Kongresu Polonii Medycznej i II Światowego Zjazdu Lekarzy Polskich podpisano umowę o współpracy między Okręgową Izbą Lekarską w Warszawie i Narodową Biblioteką Nauk Medycznych w Kijowie.
12 października do Reprezentacyjnej Sali Narodowej Biblioteki Nauk Medycznych w Kijowie przybył establishment medyczny stolicy z okazji niezwykłej, a mianowicie otwarcia pierwszej, poza granicami kraju, Polskiej Biblioteki Medycznej, powstałej przy Narodowej Bibliotece Nauk Medycznych w Kijowie.
Otwierając uroczyste posiedzenie dyrektor Raisa Pawłenko powitała czcigodnych gości i podziękowała za solidarność okazywaną Ukrainie przez Polskę, za praktyczną pomoc udzieloną bibliotece ze strony konsulatu i ambasady Rzeczypospolitej Polskiej. Poinformowała również, że dzięki udziałowi w unikalnym projekcie ukraińska biblioteka wygrała konkurs i w tych dniach otrzymała 80 komputerów, kupionych za polskie środki.
Sala główna Polskiej Biblioteki w Kijowie
Radca Ambasady RP na Ukrainie Emilia Jasiuk podkreśliła, że współpraca między naszymi krajami w sferze medycyny rozwija się w różnych formach i jedną z nich jest możliwość uzyskania stypendium im. Dietla na stacjonarne medyczne studia licencjackie na uczelni Krakowa.
Prezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie Andrzej Sawoni pogratulował wszystkim uczestnikom projektu z okazji otwarcia nowego etapu współpracy i zapewnił, że w kijowskiej bibliotece znajdą się najlepsze i najbardziej aktualne prace wydawane w Polsce z zakresu medycyny.
Jego zdaniem w czasach obecnych, gdy biblioteki klasyczne w całym świecie zanikają, ważną sprawą jest digitalizacja (ucyfrowienie) zbiorów, w czym będą na pewno przydatne sprezentowane komputery.
Jeden z promotorów projektu prezes, działającego przy ZPU, Stowarzyszenia Lekarzy Polskich Ukrainy prof. Anatol Święcicki podkreślił, że zbiory biblioteki, złożone z najnowszych pozycji klasy światowej, wzbogacą wiedzę medyczną ukraińskich lekarzy.
Wszyscy byli zgodni, co do tego, że funkcjonowanie nowej biblioteki sprzyjać będzie zacieśnieniu więzi i wymiany doświadczeń pomiędzy uczonymi Ukrainy i Polski.
Link do biblioteki: http://www.library.gov.ua
Stanisław PANTELUK
