Symboliczny moment wizyty – złożenie wieńców od Prezydentów Polski i Ukrainy na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach
13 grudnia Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda złożył jednodniową wizytę na Ukrainie. Swój pobyt w Charkowie Prezydent Polski rozpoczął od momentu symbolicznego - odwiedzenia, wspólnie z Prezydentem Ukrainy, Cmentarza Ofiar Totalitaryzmu i oddania hołdu ofiarom przemocy zamordowanym przez NKWD. Spoczywają tam szczątki ponad 4302 polskich ofiar. Zdecydowaną większość stanowią więźniowie obozu NKWD w Starobielsku, w tym ośmiu generałów. W dołach śmierci, wraz z polskimi oficerami, leży także około 2,8 tys. ofiar stalinowskiego terroru z lat 1937-1938. Prezydent RP spotkał się też z obserwatorami misji obserwacyjnej OBWE i przedstawicielami Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP).
Po rozmowie Prezydentów Polski i Ukrainy „w cztery oczy” zorganizowano wspólną konferencję prasową na której Andrzej Duda oświadczył między innymi: „Między Polską i Ukrainą jest wiele trudnych kwestii, które, mam nadzieję, uda się rozwiązać w duchu dobrosąsiedzkiej współpracy między oboma krajami i społeczeństwami. […] Polska będzie wspierała Ukrainę w przemianach, zwłaszcza w sprawach dotyczących niepodległości i integralności terytorialnej państwa, żeby nikt nie rozdrapał kraju, który jest sąsiadem Polski”
Prezydenci rozmawiali też ponadto o kwestii bezpieczeństwa „Wspieramy ideę utworzenia misji pokojowej ONZ na całym obszarze okupowanym - misji, która będzie działać w celu realizacji Porozumień Mińskich i przywrócenia pokoju a nie jedynie ochrony obserwatorów OBWE. „Jeśli wpłynie tego rodzaju propozycja z ukraińskiej strony Polska w Radzie Bezpieczeństwa ONZ poprze starania Ukrainy” - zapewnił Andrzej Duda.
Prezydent Polski podkreślił znaczenie współpracy ekonomicznej - konieczność przeciwdziałania zagrożeniu bezpieczeństwa energetycznego przez Nord Stream 2 oraz możliwość współpracy z Ukrainą w dostarczaniu gazu LNG z gazoportu w Świnoujściu.
Nawiązując do wprowadzonego przez ukraiński IPN (po zdemontowaniu pod koniec kwietnia pomnika UPA w Hruszowicach na Podkarpaciu) zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy Andrzej Duda powiedział: „Bardzo boleję nad przypadkami, kiedy niestety także poprzez upamiętnienia fałszuje się historię, tworzy się fakty, które miejsca nie miały - przez to właśnie, że nie przeprowadzono badań, że prawda historyczna nie została ustalona i w sposób bezsprzeczny wykazana. Jak dodał - „bardzo ważnymi słowami, które padły także podczas spotkania, była zapowiedź, że pomniki ofiar mogą być stawiane tylko w miejscach, które są historycznie potwierdzone”.
„Ustaliliśmy też – zaznaczył - że rozmowy w kwestii ekshumacji należy przenieść na poziom wicepremierów Piotra Glińskiego i Pawła Rozenki i komisji, której celem będzie jak najszybsze uporządkowanie kwestii upamiętnień po obydwu stronach granicy oraz wznowienie ekshumacji”.
Na przedświątecznym spotkaniu z miejscowymi Polakami, w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie
Ostatnim punktem programu wizyty Prezydenta Andrzeja Dudy było przedświąteczne spotkanie z miejscowymi Polakami, do którego doszło w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele trzech lokalnych organizacji polonijnych: Stowarzyszenia Kultury Polskiej, „Domu Polonii na Wschodzie” i „Domu Polskiego Rodzina Rodzin” jak również duchowieństwo obrządku łacińskiego.
Andrzej Duda zwracając się do zgromadzonych w kościele podziękował za pielęgnowanie polskości, również wśród kolejnych pokoleń i złożył świąteczne życzenia. „Bardzo dziękuję wszystkim tym, którzy mieszkając tutaj, dbają o polskość, pamiętają o tym, skąd wyszli, skąd pochodzą, jaka jest ich tradycja. Że pamiętają o swojej kulturze, tak często splecionej z kulturą ukraińską” – mówił Prezydent. Niejedna z waszych rodzin przeżyła na przestrzeni ostatnich dwustu lat niejedną tragedię, a jednak jesteście. […] „Dla Prezydenta Rzeczypospolitej, dla mnie, niezwykle ważne, że Polska jest cały czas także tutaj, choć nie geograficznie, ale jest w sercach, jest w waszych duszach” – dodał.
Prezydent mówił także o obywatelach Ukrainy, którzy mieszkają i pracują w Polsce.
Andrzej Duda na ręce ordynariusza diecezji Charkowsko- Zaporoskiej ks. bpa Stanisława Szyrokoradiuka przekazał krzyż upamiętniający Polaków pomordowanych na Wschodzie
„Ludzie szanują ich pracę, oni są potrzebni polskiej gospodarce. Przyjmujemy ich z otwartymi ramionami. Dzięki nim budują się polsko-ukraińskie relacje, dobre relacje” - podkreślił.
Odśpiewano polską kolędę, wszyscy podzielili się opłatkiem oraz złożyli życzenia z okazji nadchodzących świąt Bożego Narodzenia.
Charkowskiemu centrum Caritas, które działa przy Katedrze Prezydent przekazał pomoc humanitarną a przybyłym ofiarował prezenty przygotowane z okazji świąt Bożego Narodzenia. Andrzej Duda na ręce ordynariusza diecezji Charkowsko- Zaporoskiej ks. bpa Stanisława Szyrokoradiuka przekazał krzyż upamiętniający Polaków pomordowanych na Wschodzie.
Oprac. KOS
