(80. rocznica tragedii w Bykowni)”
Z okazji 100-lecia Niezależności Rzeczypospolitej Polskiej oraz 80. rocznicy tragedii w Bykowni w centralnym gmachu Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Przyrodniczego w dniu 6 października 2018 roku obradowała V Międzynarodowa Naukowo-Praktyczna Konferencja pod patronatem Ministerstwa Edukacji i Nauki Ukrainy, Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie, Wydziału Konsularnego Ambasady RP na Ukrainie, Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie, Narodowego Uniwersytetu Przyrodniczego Ukrainy, Instytutu Historii Ukrainy NAN Ukrainy, Państwowego Rezerwatu Historyczno-Memorialnego „Groby Bykowni”.
Jej celem stało się uszanowanie pamięci ofiar genocydu i morderstw masowych; moralna i duchowa odnowa społeczeństw; formowanie inkluzyjnej pamięci o przeszłości; wychowanie szacunku do zachowania pamięci we współczesnej młodzieży; kultywowanie kultury stosunków międzynarodowych i dialogu w rozwiązaniu tzw. „trudnych pytań", rozbudowywanie dobrosąsiedzkich stosunków; formowanie przymierza między Polską i Ukrainą oraz „podołanie przeszłości", wychowanie tolerancji, człowieczeństwa, współczesnego światopoglądu u młodego pokolenia; wzrost efektywności i jakości prac naukowych.
Prezydium Konferencji podczas inauguracji
W konferencji wzięli udział badacze, młodzi naukowcy, doktoranci, studenci, przedstawiciele organizacji społecznych, a także pracownicy bibliotek, archiwiści, muzealnicy, specjaliści omawianych dziedzin z Ukrainy i Polski.
Prowadzący przedsięwzięcie dr hab. prof. Wadym Tkaczuk - prorektor ds. pracy naukowej i pedagogicznej Narodowego Uniwersytetu Przyrodniczego – zaznaczył, że Polska jest największym strategicznym partnerem Ukrainy i w pracy Uniwersytetu ujmowana jest priorytetowo, stąd też najszerszą współpracę prowadzi z polskimi uczelniami. Dobrym tego przykładem stały się różnorodne międzynarodowe konferencje przeprowadzone w murach Uniwersytetu.
Inaugurację oraz obrady plenarne konferencji zaszczycili swoją obecnością: małżonka Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie Renata Skurczyńską – Piekło, kierownik Referatu ds. Współpracy Naukowo-Oświatowej Ambasady RP w Kijowie Emilia Jasiuk i radca Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Kijowie Jacek Gocłowski.
Wyrazy wdzięczności za organizację Konferencji na tak ważne tematy radca Emilia Jasiuk przekazała Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie podkreślając: „Mówimy o Bykowni, mówimy o Auschwitz, mówimy o innych tragicznych wydarzeniach po to, by mieć większą świadomość tego, co się stało. Aby nie dopuścić w przyszłości do powtórzenia tych strasznych zachowań…”.
Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie była współorganizatorem konferencji. Na zdjęciu: Maria Siwko – Dyrektor Domu Polskiego w Kijowie (P), dr Walentyna Melnik – docent Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Przyrodniczego
„Bykownia jest tym miejscem, które na stałe zapisało się w historii narodu polskiego i w historii narodu ukraińskiego… Nie powinniśmy ulegać statystyce… Jak powiedziała polska noblistka Wisława Szymborska w jednym ze swoich wierszy: „Historia zaokrągla szkielety do zera…” - zaznaczył Radca Jacek Gocłowski.
W pracy konferencji uczestniczyła też delegacja z Polski na czele z dr Ewą Kowalską – główną specjalistką Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, która wygłosiła referat pt. „Przesłanie artefaktów wydobytych z mogił”.
Na szczególną uwagę zasługuje referat, który przedstawił Andrzej Amons – pułkownik prawa, były prokurator wojenny
Wśród gości honorowych obecny był także prof. dr hab. Henryk Sobczuk – dyrektor Przedstawicielstwa Polskiej Akademii Nauk w Kijowie i Teresa Dutkiewicz, inżynier-magister Katedry Chemii Organicznej Lwowskiej Politechniki, wiceprezes Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie, redaktor naczelna czasopisma FOPnU „Nasze drogi”.
Podczas sesji plenarnej uczestnicy konferencji wysłuchali wielu ciekawych i dogłębnych referatów na temat aktualnych i nabrzmiałych tematów doby obecnej, takich jak:
- Wiktymizacja przeszłości: Polacy i Ukraińcy pod presją radzieckiego systemu totalitarnego.
- Multinarodowa martyriologia Bykowni: wyniki naukowych poszukiwań.
- Posttrawmatyczny syndrom represji przez pryzmat rodzinnej historii.
- Komemoratywne praktyki w warunkach wspólnych poczynań: społeczna inicjatywa i ogólnopaństwowe projekty.
- Formowanie pamięci o ofiarach genocydu i masowych morderstw za pośrednictwem mas-mediów, współczesnej oświaty i wychowania.
Podczas zwiedzania ekspozycji o Bykowni
Program Konferencji przygotowano w wyjątkowy sposób, gdzie prezentacje naukowe uzupełniano było projekcją slajdów, które pozwoliło słuchaczom obejrzeć dokumenty archiwalne i zdjęcia badań ekshumacyjnych.
Wiele ciekawych i konstruktywnych referatów przygotowali uczestnicy konferencji. O konsekwencjach rozkazu NKWD nr 00485 skierowanego przeciwko kijowskim Polakom opowiedział Walery Filimonichin, sekretarz naukowy Narodowego Historyczno-Naukowego Zespołu Memorialnego „Groby Bykowni”, natomiast wicedyrektor do prac naukowych tej placówki dr filologii Tetiana Szeptycka szczegółowo przedstawiła obecnym los pisarza Iwana Małowiczko w kontekście represji politycznych 1937-1938 lat. Referat pt. „Polska operacja NKWD w kontekście wielkiego terroru: dlaczego Polacy?” przedstawił dr Serhij Kokin, starszy pracownik naukowy Wydziału Historii Ukrainy NAN Ukrainy. Dziennikarz telewizji ukraińskiej mgr Jan Iwanyszyn zaprezentował role mediów w formowaniu pamięci o ofiarach masowych mordów.
Na szczególną uwagę zasługuje referat pt. „Pochówki Bykowni lat 1937-1941 oraz ich rola w historii Ukrainy i Polski”, który przedstawił Andrzej Amons – pułkownik prawa, były prokurator wojenny, członek Komisji Rady Miasta Kijowa z zakresu obrony praw represjonowanych. „Mam zaszczyt dzisiaj – zwrócił się do prezydium – przekazać Państwu drugie wydanie mojej książki o pierwszej wojnie światowej pt.: „Zapomniana wojna”, która została opublikowana przy wsparciu naszych szanownych członków prezydium. Jest to książka o pochówkach z okresu lat 1915-16 badanych ostatnio w rejonie manewiczeskim".
Konferencja, zorganizowana na wysokim poziomie, przebiegała w ciepłej atmosferze dzięki staraniom i wielkiemu doświadczeniu organizatorów, szczególnie dyrektor Domu Polskiego w Kijowie Marii Siwko i dr Walentyny Melnik, docent NUP, które mogą poszczycić się przygotowaniem znacznej liczby konferencji takiego rodzaju.
Materiały referatów zostaną opublikowane w elektronicznym zbiorze tez referatów konferencji.
Andżelika PŁAKSINA
