Jako przedstawiciel Związku Polaków w Sztokholmie uczestniczyłem w XXVII Światowym Festiwalu Poezji Marii Konopnickiej w Przedborzu. Festiwalu mało, lub w ogóle nieznanym Polonii przebywającej w „krajach zachodu”, jak się okazało niezwykle popularnym na obszarze byłego Związku Radzieckiego. Wynika to oczywiście z faktu, że na tych terenach istnieje ogromna ilość mieszkańców z polskimi korzeniami wynikająca, bądź to z faktu, że stanowiły one w przeszłości terytorium Polski, bądź też są to potomkowie zesłańców z czasów carskich i późniejszych reżimu ZSRR.
Coś, co było dla mnie zaskoczeniem, to szacunek dla polskiej tradycji i historii Polski jako źródła dumy ze swojego pochodzenia.
Charakterystyczne dla dwustu osobowej grupy było wzajemne traktowanie się z sympatią, podziwem i swoistą solidarnością mimo pewnych różnic kulturowych w zależności od miejsca pochodzenia. A przybyli z Ukrainy, Rosji, Estonii i Łotwy. Moje przybycie ze Szwecji, jedynego przedstawiciela z krajów „zachodu” budziło zainteresowanie porównywalne z zainteresowaniem jakie budziła przedstawicielka Malezji Klaudia Tham czteroletnia laureatka wyróżniona w konkursie recytatorskim w kategorii dzieci do lat 11. Jak wynikało z informacji mamy dziewczynki na terenie Malezji organizuje się grupa zamieszkałych tam Polaków w celu nawiązania bliskich kontaktów zarówno towarzyskich jak i udzielania wzajemnej pomocy w trudnych sytuacjach życiowych z planem sformalizowania tych związków w formie organizacji polonijnej.
Główną rolę jaką spełnia Festiwal, to okazja spotkań licznej rzeszy Polaków, wymiany doświadczeń poszczególnych organizacji polonijnych, prezentowania swoich osiągnięć w tworzeniu polskiego lobby na terenach zamieszkiwanych krajów, zachowania i rozszerzania obecnej od wieków polskiej tradycji jako gwarancji zachowania tożsamości narodowej wśród młodego pokolenia. Popularyzowanie języka polskiego od najmłodszych lat stanowi jeden z podstawowych czynników kształtujących świadomość narodową, to on przekazywany z pokolenia na pokolenie, w okresie ZSRR zakazany, pozwolił tej świadomości przetrwać.
Towarzystwo im Marii Konopnickiej wraz z Miejskim Domem Kultury w Przedborzu i pod patronatem Senatu Rzeczpospolitej Polskiej, którego przedstawicielem był Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Pan Grzegorz Seroczyński, organizując festiwale poezji Marii Konopnickiej, tworzą jeden z głównych czynników łączących zarówno organizacje polonijne między sobą jak i poprzez coroczne spotkania tworzą znaczącą więź z Polską.
Przechodząc do przebiegu konkursów festiwalowych i zdobytych nagród chciałbym tutaj napisać o szczególnie wyróżniających się uczestnikach.
Do takich, należał niewątpliwie przybyły z Brześcia „Chór Polesie” w niczym nie ustępujący profesjonalnym chórom zarówno pod względem wokalnym jak i wizualnym. Wykonujący z niespotykaną perfekcją zarówno pieśni do słów Marii Konopnickiej jak i utwory chóralne muzyki poważnej. Poza pokazem festiwalowym budząc uznanie miejscowej ludności gościnnie wystąpił na mszy w miejscowym zabytkowym kościele.
Silny zespół stanowiła grupa z Nietyszyna trzydziestotysięcznego miasteczka na Ukrainie, która łącznie zdobyła dziewięć nagród festiwalu. Na szczególne wyróżnienie nie tylko tej grupy, ale i całego festiwalu zasłużył Michał Liszczenko, zdobywca trzeciej nagrody w konkursie recytatorskim, drugiej w kategorii poezji śpiewanej i wyróżnienia za koncert na trąbce który wzbudził aplauz zebranej publiczności i uznanie fachowca, członka jury, wybitnego akordeonisty Pana Dariusza Świnogi, który zaproponował czternastoletniemu trębaczowi nagranie wspólnej, unikalnej płyty.
Zdobywczynią pierwszej nagrody w konkursie recytatorskim w kategorii dorosłych została Olga Ozolina – dziennikarka z Kijowa operująca z dużą swobodą językiem polskim, przebywająca zresztą często w Polsce, bądź to sama jako korespondentka, bądź jako przewodnik i tłumacz grup dziennikarzy ukraińskich. Jej interpretacja tekstów budziła powszechne uznanie jury i słuchaczy.
Trudno wymieniać wszystkich nagrodzonych i uczestników festiwalu, zwłaszcza licznych laureatów w kategoriach dziecięcych i nie to jest w jego idei najważniejsze. Najważniejsza jest prezentacja żywotności Polonii, jej zaangażowania w przetrwanie polskiej świadomości narodowej, co szczególnie uwydatnia ilość dzieci i młodzieży czujących się Polakami, mimo tego, że korzenie ich polskości zaginęły w wielowiekowej zawierusze dziejów, posługujących się językiem polskim, interesujących się polską kulturą i utożsamiających się z nią, choćby przez udział w Festiwalu.
Na ogromne uznanie zasługuje zaangażowanie i wysiłek organizatorów Festiwalu, w szczególności personelu Miejskiego Domu Kultury. Ich niewątpliwą zasługą jest organizacja imprezy gwarantująca jej sprawny przebieg, wytworzenie klimatu przyjaźni i serdeczności, zarówno między uczestnikami jak i z miejscową ludnością.
I to mimo braku rozbudowanej bazy turystycznej i skromnych warunków finansowych.
Waldemar OSTRYCHARCZYK
