Na tle portretu autor i kurator projektu dr hist. Oksana Łobko (druga od lewej)
20 grudnia w obwodowym muzeum w Szepetówce odbyła się prezentacja artystycznego projektu autorskiego „Wokół Jednego Obrazu. Portret Heleny z Radziwiłłów Potockiej autorstwa Mojżesza Lejbowskiego”. Obraz ten stał się przedmiotem wielkoskalowych badań doktora nauk historycznych Oksany Łobko autora i kuratora projektu.
Prawie 15 lat pracowała ona nad tym, aby rozwikłać tajemnicę podobizny, która od lat tytułowana była "Nieznana dama, nieznanego malarza". Okazało się, że jest to praca Mojżesza Lejbowskiego, znanego polsko-litewskiego malarza pochodzenia żydowskiego. Na Ukrainie jego dorobek nie był znany, gdyż żadne z muzeów nie posiadało jego prac. Przez długi czas portret Heleny Potockiej z Radziwiłłów przechowywany był w funduszach Obwodowego Muzeum w Szepetówce, a w 1935 roku w związku z zamknięciem Szepetowskiego muzeum obraz, wraz ze zbiorami artystycznymi i archeologicznymi został przekazany na stałe do Winnickiego Muzeum Krajoznawczego.
Dzięki przeprowadzonym badaniom wiadomo teraz, że Helena mieszkała w Szepetówce i tu też w majątku swojego męża urodził się jej drugi syn.
Liczne materiały do wystawy zebrano z 25 archiwów oraz kolekcji prywatnych, przede wszystkim z Polski. Przedstawiono fotografie i ilustracje materiałów dokumentalnych z prywatnego rodzinnego archiwum Potockich, Głównego Archiwum Dawnych Akt w Warszawie, Archiwum Państwowego w Lublinie, Muzeum w Łańcucie, Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, Obwodowego Muzeum w Rzeszowie, Muzeum Regionalnego w Częstochowie, Narodowego Muzeum Litwy, Litewskiego Muzeum Artystycznego.
Na prezentacji materiałów podziękowanie organizatorom złożył kierownik Departamentu Ochrony Zabytków Administracji Obwodu Chmielnickiego Sergiusz Szpakowski - który przedstawił też rodzinne dokumenty Sobańskich.
Franciszek MICIŃSKI
