Tzw. „operacja polska” przeprowadzona przez NKWD w ZSRS to jedna z największych zbrodni ludobójstwa wymierzonych w naród polski w XX wieku W wyniku realizacji rozkazu nr 00485 z 11 sierpnia 1937 r., wydanego przez komisarza spraw wewnętrznych ZSRS Nikołaja Jeżowa, pod fałszywymi zarzutami represjonowano przynajmniej 139 835 osób, z czego zamordowano nie mniej niż 111 091. Na podstawie kolejnego rozkazu Jeżowa, represjom poddano żony i dzieci skazanych „zdrajców ojczyzny”.
Zdecydowaną większość tzw. „operacji polskiej” NKWD stanowili Polacy, ale wśród prześladowanych znaleźli się także przedstawiciele innych grup narodowych i etnicznych zamieszkujących ZSRS. Badacze tego zagadnienia szacują, że w okresie Wielkiego Terroru życie straciło co najmniej 200 tys. Polaków.
Mimo tak ogromnej liczby zamordowanych jeszcze do niedawna „operacja polska” była znana tylko wąskiemu gronu historyków. Polski Instytut Pamięci Narodowej decyzją prezesa dr. Jarosława Szarka podjął działania mające na celu upamiętnienie jej ofiar.
20 listopada w Sali Kominkowej Narodowego Muzeum Historyczno-Architektonicznego „Twierdza Kijowska” odbył się wernisaż wystawy pt. „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937-1938” z udziałem prezesa Polskiego Instytutu Pamięci Narodowej Jarosława Szarka, Ambasadora RP na Ukrainie Bartosza Cichockiego, gospodyni pomieszczenia dyrektor Narodowego Muzeum Historyczno-Architektonicznego „Twierdza Kijowska” Oksany Nowikowej-Wygran i dyrektora Instytutu Polskiego Bartosza Musiałowicza.
Na wystawie przedstawione są losy osób represjonowanych w ramach tzw. „operacji polskiej” przeprowadzonej przez NKWD w Związku Sowieckim w latach 1937–1938. Ekspozycja powstała dzięki materiałom archiwalnym, przekazanym do IPN przez ukraińskie Państwowe Archiwa Obwodowe w Odessie, Chmielnickim i Winnicy.
Inf. własna „DK”
