Szkoła polska w Atenach im. Z. Mineyki
Szkoła przy ul Navarinou 19 (w dzielnicy Holargos) nie przypomina z wyglądu polskich szkół. Spełnia jednak z pewnością swoją rolę. Jej obecny budynek położony jest u podnóża niewielkiego wzniesienia. Zbudowano go w kształcie litery L, otoczono zielenią i dużym dziedzińcem oraz obiektami sportowymi. Oficjalna nazwa placówki to Zespół Szkół im. Zygmunta Mineyki przy Ambasadzie RP w Atenach.
Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku do Grecji zaczęli napływać polscy emigranci. Już wówczas pojawił się projekt założenia szkoły dla ich dzieci. W roku 1985 kuria arcybiskupia greckiego kościoła katolickiego oddała na cele edukacyjne jedną ze swoich sal. Rok później zarejestrowano ją w Polskiej Macierzy Szkolnej w Londynie. Tak powstał zalążek przyszłej szkoły polskiej w Atenach. Na patrona placówki wybrano Romka Strzałkowskiego, trzynastoletniego ucznia, który zginął w czerwcu 1956 roku w trakcie zamieszek na ulicach Poznania. Wkrótce, z powodu trudności lokalowych, działalność ochronki zawieszono.
Starania o reaktywowanie szkoły rozpoczęto ponownie w roku 1988. Na nową jej siedzibę wybrano jednopiętrowy budynek przy ulicy Smyrnis 28. W październiku nastąpiła oficjalna inauguracja zajęć w Szkole Polskiej im. Romka Strzałkowskiego. Opiekę nad nowo powstałą placówka nadal honorowo sprawowała Polska Macierz Szkolna w Londynie. Jednocześnie przy Ambasadzie RP w Atenach funkcjonował Punkt Konsultacyjny, w którym naukę w zakresie języka polskiego, historii i geografii Polski pobierały dzieci oddelegowanych z kraju pracowników dyplomatycznych.
Patron szkoły Zygmunt Mineyko (1840-1925) inżynier, patriota, powstaniec, podróżnik, żołnierz armii greckiej, grecki i polski patriota. Był jedną z najbardziej frapujących postaci XIX i początków XX w. Urodzony na Litwie, uczestnik powstania styczniowego, zesłany na Sybir, uciekł do Francji, gdzie uzyskał wykształcenie. Następnie wyjechał do Turcji prowadząc prace inżynieryjne w azjatyckiej części tego państwa oraz na terenie dzisiejszej Bułgarii i Grecji. Zafascynowany kulturą grecką w 1891 roku opuścił Turcję i przeniósł się do wolnej Grecji. Tam do 1917 roku pełnił funkcję głównego inżyniera państwa greckiego. Jeszcze w 1874 roku ożenił się z Greczynką Prozerpiną Manarys, z którą miał kilkoro dzieci. Do końca swych dni pozostał polskim patriotą, a w 1922 roku odwiedził wolną już ojczyznę. W tym samym 1922 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
W roku 1994, przy Niezależnym Związku Polsko-Greckim im. Iwanowa Szajnowicza, zaczęła działać nowa szkoła polska. Istnienie trzech odrębnych placówek edukacyjnych nie sprzyjało integracji środowiska polonijnego, dezorganizowało pracę nauczycieli, negatywnie wpływało na proces dydaktyczny.
Pierwszą wspólną szkołę polską udało się oficjalnie uruchomić dopiero roku 1997. Ówczesny minister Edukacji Narodowej Jerzy Wiatr wydal rozporządzenie, na mocy którego powstał Zespół Szkół Ogólnokształcących przy Ambasadzie RP w Atenach. W ten sposób zostały uwieńczone sukcesem wieloletnie działania przedstawicieli Ambasady, ośrodków polonijnych oraz nauczycieli.
Rok 1999 był pierwszym, w którym uczniowie kończący liceum nie musieli wracać do kraju by zdać maturę. W maju, w Polskiej Szkole w Atenach, odbywały się bowiem egzaminy maturalne. Pytania egzaminacyjne były identyczne, jak te odczytywane w tych dniach w każdym polskim liceum. Rozpieczętowanie koperty i podanie tematów odbyło się dokładnie o tej samej porze, co w Polsce. Matury pisemne zdali wszyscy przystępujący do egzaminu. Ogólna średnia ocen z matur pisemnych – wyniosła 3.8.
Od początku istnienia placówki organem koordynującym i sprawującym nadzór pedagogiczny był Zespół Szkół dla Dzieci Obywateli Polskich Czasowo Przebywających za Granicą z siedzibą w Warszawie.
Polska Szkoła w Atenach prowadzi naukę wszystkich obowiązujących w kraju przedmiotów, zarówno w systemie dziennym, uzupełniającym jak i w systemie kształcenia na odległość. Uwzględniając kraj pobytu dzieci, program wzbogacono dodatkowo o lekcje języka greckiego.
W początkowym okresie działalności szkoły dzieci uczyły się w dwóch budynkach - jednym przy ul. Smyrnis i drugim przy ul. Alkiwiadou. Był to tak zwany okres przejściowy. Potem nadeszły jeszcze gorsze lata. Zaczęto nawet mówić o likwidacji placówki. Szkoły jednak ostatecznie nie zlikwidowano, bo taka była wola zdecydowanej większości rodziców. Dzięki ich zabiegom oraz grona pedagogicznego, w dniu 20 października 2006 roku, klasy I, II i III otrzymały pozwolenie na wznowienie swej działalności.
W okresie przejściowym, od października do grudnia 2006 roku, szkołą kierowało kilku nowych dyrektorów. Na początku listopada 2006 roku ogłoszony został konkurs na stanowisko nowego dyrektora. Wygrała go pani Marzanną Geisler i pracą szkoły kieruje do dnia dzisiejszego.
Aktualnie szkoła dysponuje 14 salami lekcyjnymi. Niektóre z nich są za małe i nie spełniają wymogów normalnych sal lekcyjnych. Rodzice i uczniowie mocno akcentują ponadto potrzebę zwiększenia liczby godzin języka greckiego. Wprowadzenie większej ilości godzin greckiego byłoby celowe. Uczniowie mogliby lepiej adoptować się w miejscowym środowisku. Grecy są przecież ich naturalnymi sąsiadami i trzeba się z nimi na co dzień kontaktować.
W klasach są dzieci, które mieszkają w Grecji od ponad 10 lat i takie, które przyjechały tu zupełnie niedawno. W jednej klasie są więc uczniowie, którzy znają język bardzo dobrze, dobrze lub wcale. Istnieje więc pilna potrzeba nauczania języka greckiego na różnych poziomach. Jest to ważny i pilny problem do rozwiązania w najbliższym czasie.
Z ostatnich wydarzeń w polskiej szkole w Atenach na uwagę zasługuje adopcja dwojga dzieci z Madagaskaru. Społeczność szkolna otoczyła opieką dwoje małych dzieci i przyjęła do swojego grona: 10-letniego Jeana Christopha, którym opiekuje się Rada Pedagogiczna i Samorząd Szkolny oraz 8 – letnią Felinah, którą zaadoptowała Rada Rodziców nauczania uzupełniającego.
Żeby wychować dziecko, potrzebna jest cała wioska – twierdzą tubylcy z Madagaskaru, a skoro wioska nie mogła już sprostać temu zadaniu to Polacy z Aten, zaopiekowali się dwojgiem maluchów, których będą finansowo wspierać, łożąc na ich edukację.
Przy Zespole Szkół im. Zygmunta Mineyki w Atenach działa dziś też wiele kół. Jest wśród nich i koło dziennikarskie, które tworzy grupa młodzieży z różnych klas i o różnorakich talentach i zainteresowaniach. Elementem, który ich łączy jest chęć aktywnego uczestniczenia w tym, co dzieje się w szkole, dzielenia się swoimi zainteresowaniami i pasjami.
Współredagują oni gazetkę Życie szkoły, która opiera się na wieloletniej tradycji. Materiały i artykuły do kolejnych numerów przesyłane są pocztą elektroniczną do koordynującego pracę i opiekuna Koła, Daniela Zatorskiego, nauczyciela języka polskiego. Stroną techniczną zajmuje się młodzież z klas II gimnazjum, poświęcając często wolne soboty, a nad profesjonalnym składem komputerowym czuwa Sławomir Bagiński – informatyk. Gazetka ukazuje się w formie elektronicznej, co pozwala dotrzeć do większej ilości czytelników nie tylko w Grecji czy w Polsce. Koło dziennikarskie jest otwarte na nowych członków i ciekawe pomysły.
Leszek WĄTRÓBSKI
