XIІІ Dni Kultury Polskiej na Ukrainie i XXVI Międzynarodowy Festiwal „Tęcza Polesia”, poświęcone 100. rocznicy urodzin św. Jana Pawła II oraz obchodom 100-lecia wojny polsko-bolszewickiej odbyły się w dniach 1-4 października. Patronat honorowy nad uroczystościami roztoczyli: Marszałek Senatu RP Tomasz Grodzki, Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki. Patronat medialny nad imprezą sprawowały TVP Polonia, Sojuz TV, TV Polacy Żytomierszczyzny, „Dziennik Kijowski” oraz „Tęcza Żytomierszczyzny”.
Dni Kultury Polskiej zorganizował Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie przy wsparciu Obwodowej i Miejskiej Rady, Departamentu Kultury Administracji Obwodowej, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Ze względu na sytuację epidemiologiczną działania podejmowane były z pełnym zachowaniem norm i przepisów bezpieczeństwa epidemiologicznego, część wydarzeń odbyła się online za pośrednictwem Internetu.
Stosunki międzynarodowe
Za przykładem lat ubiegłych organizatorzy zadbali o możliwość wymiany informacji między naszymi regionami partnerskimi. Władze obwodu i miasta Żytomierza przeprowadziły spotkania w przestrzeni internetowej z partnerskimi województwami i miastami w Polsce.
Chociaż nasi partnerzy nie mogli osobiście wziąć udziału w tegorocznych Dniach Polskiej Kultury, wysłali wideo z gratulacjami. Swoje słowa skierowali do nas: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski oraz Prezydent Miasta Płocka Andrzej Nowakowski.
Warto dodać, że współpraca międzynarodowa została zainicjowana i nadal jest wspierana przez ŻOZPU. Nawiązane kontakty stały się źródłem wielu ważnych inicjatyw.
Biznes-Forum
Wielkim zainteresowaniem cieszyło się Ukraińsko-Polskie Forum Wspierania Biznesu Online, zorganizowane we współpracy z Agencją Rozwoju Regionalnego Obwodu Żytomierskiego (p.o. prezes Margaryta Siranczuk). Forum było okazją do przeprowadzenia różnych spotkań panelowych, na których podejmowane były ważne i aktualne pytania. W tym o rozwoju sieci parków przemysłowych, wspierania biznesu w warunkach pandemii, jak też o polskich programach wsparcia biznesu, które można wdrożyć na Ukrainie.
W kręgu nauki i kultury
XIII Dni Kultury Polskiej na Ukrainie rozpoczęły się w dniu, w którym obchodzony jest Światowy Dzień Muzyki. Na ten dzień zawsze przygotowywane są publikacje mało znanych materiałów historycznych, związanych z kulturą polską na Wołyniu. Warto więc wspomnieć przeprowadzone podczas tegorocznych Dni Polskiej Kultury imprezy muzyczne i kulturalne.
W przestrzeni online odbył się koncert pt. „Muzyka polska łączy światy” z udziałem artystów polskich z różnych kontynentów, w ramach którego została zaprezentowana kolejna pozycja naukowa z serii „Muzyczny skarbiec Wołynia”.
Ważnym wydarzeniem był także koncert zainicjowany przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego pt. «Moniuszko 200 / Kasia Moś & Aukso», którego transmisję online przygotowała Pomorska Filharmonia im. I. J. Paderewskiego.
Soliści opery narodowej z Kijowa zaprezentowali w niezwykłej scenerii Żytomierskiego Muzeum Kosmonautyki operę kameralną „Solaris” Iryny Gubarenko, opartą na motywach powieści Stanisława Lema. Warto nadmienić, że tym utworem rozpoczęliśmy Rok Stanisława Lema.
XI Konkurs „Mistrz Ortografii Polskiej”
Nie zabrakło także działań dedykowanych dzieciom i młodzieży, w których ta grupa wiekowa mogłaby aktywnie uczestniczyć. Uczniowie Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej im. I. J. Paderewskiego z wielkim zaangażowaniem przygotowali okolicznościową akademię. Wiedzą w zakresie znajomości języka polskiego wykazali się uczestnicy XI Konkursu „Mistrz Ortografii Polskiej”. O przysłowiowe „złamanie pióra” walczyła młodzież z Żytomierza, Kijowa, Choroszewa, Korostenia i Olewska. Laury dostały się najlepszym: I miejsce zdobyła Aleksandra Baszyńska, II – Wiktoria Krawczenko i Lidia Bondarczuk oraz III – Anna Hiżniczenko. Zwycięzcy otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe.
Dwie wystawy
Edukacja historyczna i popularyzacja wśród żytomierzan wiedzy na tematy wspólnej, polsko-ukraińskiej historii – to cele, które postawiono przy organizacji dwóch wystaw tematycznych.
Wystawa „Jan Paweł ІІ – dar Polski światu”, opracowana przez Katolicki Uniwersytet Lubelski została uroczyście otwarta w Żytomierskiej Bibliotece Obwodowej. Wystawa została udostępniona dzięki współpracy ŻOZPU i KUL, którą zainicjowano w 2014 roku.
Uczniowie Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej im. I.J. Paderewskiego i Teatru Lalek ModernPol (kierownik Wiktoria Zubarewa), które działają przy ŻOZPU przygotowali akademię poświęconą 100. rocznicy urodzin św. Jana Pawła II. Laureaci III Konkursu Recytatorskiego im. Walentyna Grabowskiego deklamowali wiersze poświęcone świętemu Rodakowi. Natalia Zubarewa i Anita Cyporenko pięknym śpiewem sprawiły, że uroczystość stała się jeszcze wzruszająca.
Żytomierzanie z wielkim zainteresowaniem zaznajomili się z wystawą pod nazwą „1920-2020 Bitwa Warszawska – Polskie Zwycięstwo dla Wolności Europy”. Wystawa poświęcona ukraińsko-polskiemu braterstwu broni i została zaprezentowana przez płk. Agnieszkę Malczewską Air Attache Ambasady RP w Kijowie.
Kolejną inicjatywą były warsztaty artystyczne przeprowadzone pod hasłem „Powołani jesteście, bracia, do wolności!”, w których uczestnicy mogli rozwijać różnorodne umiejętności twórcze. W warsztatach wykorzystano pozaszkolne formy przyswajania treści historycznych.
Festiwal „Tęcza Polesia”
XXVI Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia” rozpoczął się odśpiewaniem hymnów narodowych w wykonaniu Orkiestry Wojskowej Garnizonu Żytomierskiego, Orkiestry 95. Wyodrębnionej Brygady Szturmowej oraz Orkiestry Żytomierskiego Instytutu Wojskowego im. S. Korolowa i solistki Natalii Zubarewej. Do śpiewu hymnów włączyli się wszyscy zebrani.
Honorowi goście, zaproszeni na scenę, skierowali do obecnych słowa podkreślające wagę wydarzenia i współpracy międzynarodowej między Ukrainą i Polską.
Zostały odczytane listy gratulacyjne. Pani płk. Agnieszka Malczewska Wice-Attache Ambasady RP na Ukrainie odczytała list Marszałka Senatu RP Tomasza Grodzkiego.
Prezes Wiktoria Laskowska-Szczur odczytała list ministra Kancelarii Prezydenta RP Adama Kwiatkowskiego do uczestników festiwalu. List gratulacyjny nadszedł też od Prezesa IPN Jarosława Szareka.
Płk. Agnieszka Malczewska w przemówieniu nawiązała do stulecia Bitwy Warszawskiej, której kulminacją była wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, jedno z decydujących wydarzeń w historii Polski, Europy i świata.
W imieniu przewodniczącego Żytomierskiej Obwodowej Administracji W. Buneczko – doradca Oleksander Pałamarczuk oraz w imieniu Żytomierskiej Rady Miejskiej Lubow Cymbaluk wyrazili szczere uznanie i złożyli gratulacje z okazji święta polskiej kultury. Pani redaktor Telewizji Polskiej Grażyna Orłowska-Sondej przekazała pozdrowienia od Rodaków z Wrocławia.
Orkiestra Wojskowa Instytutu Wojskowego pod dyrekcją mjr. Pawła Osińskiego zaprezentowała pieśni patriotyczne. Niezwykle imponującą była specjalnie przygotowana defilada wojskowa, jako wyraz szczególnego uhonorowania i uczczenia pamięci żołnierzy z 1920 r. oraz tych, którzy dzisiaj oddają życie „Za naszą i waszą wolność”. Defilada została entuzjastycznie przyjęta przez widzów. Warto nadmienić, że festiwal odbywał się na ulicy Michajłowskiej, na otwartej scenie, dokładnie w tym samym miejscu, w którym w 1920 r. stały ramię w ramię oddziały wojska polskiego i armii ukraińskiej.
W festiwalu wzięły udział najlepsze zespoły i soliści działający przy Żytomierskim OZPU, laureaci rozmaitych konkursów organizowanych na Ukrainie. Swój kunszt zaprezentowały Zasłużone dla Kultury Polskiej zespoły: Polski Wokalny Zespół Dziecięcy „Dzwoneczki”, Zespół Polskiego Tańca „Koroliski”, solistki Anita Cyporenko, Katarzyna Bakalczuk, Natalia Zubarewa z Żytomierza, Zofia Bogucka i Zespół „Lileja”. Koncert wspaniale prowadziły Helena Staniszewska i Wiktoria Zubarewa.
Na zakończenie Dni Kultury Polskiej słowa wdzięczności i uznania wyrazili wicedyrektor Miejskiego Wydziału Kultury Natalia Marczuk, która dyplomami nagrodziła kierownika Chóru Katedralnego Reginę Smirnową, Irenę Kopoć, Irenę Świtelską i Jadwigę Poliszczuk. Pani płk. Agnieszka Malczewska z Wiktorią Laskowską-Szczur wręczyły dyplomy i upominki uczestnikom festiwalu w podziękowaniu za aktywną działalność społeczną na rzecz zachowania i rozwoju kultury polskiej na Ukrainie.
Prezes ŻOZPU Wiktoria Laskowska-Szczur w imieniu Polaków Żytomierszczyzny podziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do organizacji i przeprowadzenia uroczystości.
Tradycyjnie, podczas Dni Kultury Polskiej, odprawiona została niedzielna Msza święta w katedrze pw. św. Zofii przez dziekana ks. Witalija Bezszkurego w intencji żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej 1920 r..
Zachowaniu pamięci historycznej oraz śladów dziedzictwa narodowego posłużyła wycieczka pt. „Miejsca polskie w Żytomierzu”.
Osobnym wydarzeniem było uczczenie pamięci żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. Płk. Agnieszka Malczewska, płk. Mieczysław Struś, mjr Paweł Osiński, Grażyna Orłowska-Sondej, Zarząd ŻOZPU złożyli kwiaty i zapalili znicze przed pomnikiem św. Jana Pawła II na placu przed katedrą, a także na Polskim Cmentarzu w Żytomierzu na mogile ojca i przybranej matki I.J. Paderewskiego i na mogiłach żołnierzy batalii 1920 r.
Dni Kultury Polskiej na Ukrainie, które odbywają się w Żytomierzu, należą do najważniejszych wydarzeń w życiu kulturalnym i społecznym Polski i Ukrainy.
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą.
Wiktoria LASKOWSKA-SZCZUR
