System transportu publicznego ukraińskiej stolicy potrzebuje pilnej modernizacji. Zwłaszcza, rozszerzenia siatki linii szybkiego tramwaju. Właśnie, o to chodziło w uchwale Rady miasta Kijowa 24 czerwca br., zgodnie z którą linia szybkiego tramwaju na prawym brzegu Dniepru powinna być przedłużona do centrum miasta z zajazdem na Centralny Dworzec Kolejowy.
Żeby realizować ten projekt, w Kijowie trzeba będzie wybudować prawie 3.5 km torów tramwajowych biegnących centralnymi ulicami miasta oraz zakupić co najmniej 10 nowoczesnych pojazdów. A zatem przed KYIVPASTRANS-em – operatorem kijowskiego publicznego transportu zbiorowego, jak też mieszkańcami 4-milionowego miasta, stawiane są co najmniej 2 pytania: w jaki sposób budować tory i jaki typ tramwaju należy zakupić?
Pętla czy ślepy zaułek?
W tradycyjnych systemach tramwajowych na stacjach końcowych zwykłe wykorzystuje się pętle. Taki sposób zakładania tras tramwajowych powiązany z tym, że większość pojazdów jest wyposażonych w tylko jedną kabinę kierowcy oraz posiada drzwi tylko z jednej strony przedziału pasażerskiego. Ponieważ niemal od 100 lat nikt nie buduje obracających się kół, zwykłe tramwaje mają możliwość kursowania tylko w jedną stronę, stąd też, aby zawrócić potrzebują pętli. W niektórych wypadkach ten schemat organizacji ruchu tramwajowego prowadzi do nowatorskich rozwiązań. Na przykład, w ukraińskim mieście Krzywy Róg, w którym działa linia tramwaju szybkiego z podziemnymi stacjami, na terenie podziemnym wykorzystany został schemat ruchu lewostronnego. Zrobiono to, żeby umożliwić wykorzystanie platform wyspowych.
Jednak teraz schemat z wykorzystaniem pętli stał się nieaktualny. Dzieje się tak przede wszystkim przez wysoką wartość ziemi w miastach, gdzie zwykle są rozmieszczone pętle tramwajowe. Do 2001 roku podobny zakręt działał w centrum Kijowa, obok Pałacu Sportowego, jednak teraz ta miejscowość jest już szczelnie zabudowana posiadłościami komercyjnymi. Co więcej, znajduje się tam centrum handlowo-rekreacyjne „Guliwer”. W taki sposób dla zmodernizowania organizacji ruchu pętlowego należy odnowić tory na ulicach Szota Rustaweli, Basejna oraz Esplanadna. Wobec tego w razie budowy przystanku końcowego na zaułku ślepym wystarczy wybudować tor ze stacją końcową tylko przed jednym w wyjść metra Pałac Sportowy.
Na korzyść tej opcji przemawia przykład rozbudowy współczesnych linii tramwajowych w Europie. Na przykład, w polskim Elblągu, gdzie sieć tramwajowa została całkiem odnowiona po prawie 50 lat jej nieobecności, wszystkie przystanki końcowe zostały wybudowane według schematu zaułków ślepych.
Pociągi? Nowoczesne!
Dla sprawnej organizacji ruchu tramwajowego w centrum Kijowa stolica potrzebuje nowoczesnego taboru. Znaczy to, że wagony tramwajowe muszą być wyposażone w 2 kabiny dla kierowców, ponadto drzwi mają znajdować się po obu stronach przedziału pasażerskiego.
Niestety, na razie nikt z ukraińskich producentów wagonów tramwajowych nie produkuje takiego typu tramwaju. Wobec tego, Kijów musi importować taki sprzęt z zagranicy przynajmniej na początkowym etapie rozwoju współczesnej sieci tramwajowej, do czasu organizacji stałej produkcji takich wagonów na terenie Ukrainy. Najszybszą oraz najwygodniejszą drogą jest współpraca z zagranicznym producentem transportu publicznego posiadającym część zakładów produkcji na terenie Ukrainy.
Jaki to może być producent? Przykładowo usługi takie oferuje, szwajcarski Stadler, francuski Alstom czy nawet koreański Hyundai. Naszym zdaniem na uwagę zasługuje polska fabryka PESA. Wyróżnia się optymalną ceną opisanego typu pojazdu: przy podobnej jakości francuskie czy szwajcarskie wagony będą kosztowały znacznie więcej zarówno pod względem ceny zakupu, jak i kosztów utrzymania. Ponad to PESA już wyraziła chęć współpracy z ukraińskimi producentami wagonów tramwajowych. Jeśli zaś chodzi o negocjacje na temat lokalizacji produkcji prowadzonej przez inne firmy na terenie Ukrainy, nikt nie może przewidzieć czasu ich trwania i wyników.
Także nie zapominamy o tym, że od lat po kijowskich torach już kursują tramwaje PESA Foxtrot. Ten model nie jest całkiem współczesny ze względu na obecność tylko jednej kabiny dla kierowców oraz wyposażenia przedziału pasażerskiego w drzwi tylko z jednej strony. Obecnie jednak te wagony są najwygodniejsze dla pasażerów. Na razie Kijów ma 49 polskich tramwajów i serwis tego rodzaju pojazdów trakcyjnych w ukraińskiej stolicy jest dobrze organizowany.
Mamy, zatem nadzieję, że po kilku latach tramwaj powróci do centrum Kijowa, i co więcej - tramwaj ten miał będzie akcent polski.
Jurij SAMOIŁOW