7 września 2021 roku w Kijowie odbył się „Przemarsz Chocimski”. Wydarzenie zorganizowane zostało z inicjatywy ukraińskich organizacji pozarządowych, przy wsparciu Instytutu Polskiego w Kijowie, a poświęcone było obchodom 400. rocznicy zwycięstwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów w bitwie chocimskiej nad wojskiem Imperium Osmańskiego.
Uczestnicy przemarszu w kostiumach historycznych, konno i pieszo przeszli przez Andriiwskyj uzviz (od cerkwi Andriiwskiej) budząc wśród przypadkowych obserwatorów zdarzenia niemałe zainteresowanie, po czym zgromadzili się pod pomnikiem Piotra Konaszewicza Sahajdacznego na Placu Kontraktowym.
Na czele kawalkady na koniach w żupanach i deliach (jak w czasach XVII wieku) podążał Powiatowy Pułk Województwa Kijowskiego pod przewodnictwem Jana i Stanisława Pogorzelskich, a za nimi maszerowała rota hajducka w lśniących błękitem żupanach i mentach, w czapkach magierkach z piórami – takich samych jak na słynnej „rolce sztokholmskiej” przedstawiającej tryumfalny wjazd polskiego króla Zygmunta III do Krakowa.
Przy armatach nie obyło się też bez zaciężnej roty cudzoziemskiego autoramentu.
Maszerowali tez szeregowi żołnierze wojsk polskich - hajducy, dzielnie dzierżąc w rękach muszkiety i forkiety, a dalej rycerze na koniach w zbroi wojennej w szerokich napierśnikach z pięcioramiennym wytokiem z futra lamparta, rysia, czy wilka.
Natomiast na wozie jechały szlachcianki w strojach dawnych - w letnikach, z bramkami perłowymi na głowie i z pięknie haftowanymi na końcach rańtuchami - jak wedle wymóg mody szlacheckiej musiały być odziane zamężne kobiety.
Cała ta kawalkada wtoczyła się na Plac Kontraktowy i stanęła pod pomnikiem Piotra Konaszewicza Sahajdacznego. Ten dzielny kozacki dowódca wraz z dwudziestoma tysiącami ludzi bronił Chocimia u boku Polaków podczas walk w 1621 roku. Trudy bitwy i odniesione rany sprawiły, że Sahajdaczny zmarł niedługo po zwycięstwie.
I tu też w wykonaniu zespołu muzyki dawnej „Choreja Kozacka”, kierowanego przez kobzarza Tarasa Kompaniczenkę, zabrzmiały słowa najdawniejszej polskiej pieśni religijnej, będącej kulminacyjnym akordem Przemarszu Chocimskiego: „Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja!"
Dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie Robert Czyżewski w wywiadzie dla dziennikarzy powiedział: „Wypada, więc powiedzieć, że co prawda Instytut Polski w Kijowie był współorganizatorem i współinicjatorem wydarzenia, ale prawdziwymi jego twórcami były środowiska ukraińskie. Najważniejszą rolę odegrał tu Pan Ołeksij Rudenko, biorąc na siebie ciężar wysiłku admiracyjnego oraz koordynacji działań rekonstruktorów. Na jego ręce składam podziękowania dla całego zespołu rekonstruktorów ukraińskich. Wielkie podziękowania dla Narasa Kompaniczenko i „Kozackiej Chorei”. Muzyka podczas przemarszu i minikoncert pod pomnikiem Piotra Konaszewicza Sahajdacznego okazały się wspaniałą ozdobą wydarzenia. Osobne podziękowania należą się "Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie" i pracownikowi tego muzeum i wspaniałemu rekonstruktorowi Tomaszowi Szajewskiemu. Bez wypożyczonych replik wyposażenia i uzbrojenia i bez fachowego oka Pana Tomasza, nasz „Przemarsz Chocimski” miałby znacznie skromniejszy wymiar”.
***
Rok 1621 był dla siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego nie mniej ważny niż̇ rok 1920 dla dwudziestowiecznej Polski. W 1621 r. potężna armia Imperium Osmańskiego ruszyła na podbój państwa polsko-litewskiego. Tureckie słupy miały zostać́ wbite w brzegi Bałtyku, wyznaczając nowe granice Imperium. Plany te jednak nie powiodły się̨, ponieważ̇ na południowej granicy Rzeczypospolitej, czyli na Dniestrze, pod zamkiem Chocim, naprzeciw potężnemu wrogowi stanęły połączona armia: polsko-litewsko-kozacka.
Andżelika PŁAKSINA
(Zdjęcia autora)
