W literaturze ukraińskiej wątek polski kojarzony jest głównie z wojnami kozackimi z Rzeczpospolitą Obojga Narodów. W związku z tym polskie postacie przedstawione w fabułach są tam w większości negatywne. Chociaż w naszej historii jest wiele stron, a wręcz tomów walki ze wspólnym wrogiem a, co za tym idzie braterstwa. Dziś Polska bardzo pomaga Ukrainie, i we współczesnej literaturze ukraińskiej zaczyna pojawiać się wizerunek pozytywnego polskiego bohatera.
28 kwietnia w kijowskiej księgarni „Є” odbyła się prezentacja tomiku prozy współczesnego ukraińskiego pisarza Wołodymyra Hołosniaka. Publikacja zawiera trzy opowiadania, od których pochodzi nazwa książki: „Chór Jaruzelskiego. Kulawy. Byli". Nowela „Chór Jaruzelskiego” nie jest o Polsce. Po prostu główny bohater został tak nazwany ze względu na pewne podobieństwo do polskiego generała Jaruzelskiego. Natomiast o Polsce i Ukrainie, mówi trzecia nowela „Byli”. Jej podtytuł to „Monolog ze schronu”. Motywem przewodnim jest tu historii Polaka Roberta Nowaka, który wraz z Ukraińcami przeczekuje rosyjski ostrzał w schronie w Charkowie. Żona pana Roberta zginęła w wypadku samochodowym, dzieci są dorosłe i mają własne życie. Nowak pracował w piekarni i pewnego razu, kiedy w wiadomościach telewizyjnych pokazywano Charków, rozpoznał swoją dawną ukraińską miłość Katię w siwowłosej kobiecie mieszkającej w zbombardowanym przez Rosjan domu. Ukraińską ślicznotkę poznał w dość zabawnych okolicznościach kiedy w młodości wyjechał na handel do Ukrainy. Sympatia była obopólna, ale „nie dane im było”…
Oto teraz Robert rzuca pracę i pędzi samochodem do Charkowa, by pomóc swojej byłej umiłowanej. Jednak wojna, która ich połączyła, również ich rozdziela. Tym razem na zawsze. Niemal na oczach Roberta rosyjska bomba zabija jego ukochaną Katię.
Polak pozostaje w Charkowie, idzie do pracy w piekarni i rozwozi chleb Ukraińcom.
Wizerunek Roberta Nowaka jest symbolem przymierza Polski Ukrainy.
Anatolij ZBOROWSKI
