Abp Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego i abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski w katedrze warszawskiej pw. św. Jana Chrzciciela (9 lipca 2023) (fot. archiwum)
7 lipca br. w archikatedrze warszawskiej pw. św. Jana Chrzciciela odbyło się nabożeństwo Słowa, w którym uczestniczyli m.in. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki i arcybiskup większy kijowsko-halicki, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk. Podczas nabożeństwa zostało podpisane wspólne oświadczenie „Przebaczenie i pojednanie”, po którym nastąpiło przekazanie sobie znaku pokoju i odmówienie modlitwy „Ojcze Nasz”. Po zakończeniu nabożeństwa o godz. 12.30 abp Gądecki i abp Szewczuk wzięli udział w konferencji prasowej w Domu Arcybiskupów Warszawskich przy ul. Miodowej. Był to krok w dobrą stronę poprzedzający 80. rocznicę Tragedii Wołyńskiej
Kościoły łaciński i greckokatolicki zdecydowały, by przygotować i przeprowadzić pielgrzymkę pojednania, która rozpocznie się podpisaniem wspólnego oświadczenia o pojednaniu i przebaczeniu.
* * *
Kościół Greckokatolicki na Ukrainie, razem z Kościołem Rzymskokatolickim, tworzy jeden Powszechny Apostolski Kościół Katolicki. Kościół na Ukrainie należy do Kościołów Wschodnich, które rządzą się własnym prawem. Wszystkie katolickie Kościoły Wschodnie są autonomiczne – „sui iuris” (swego prawa). Kościół ten pozostaje w pełnej jedności ze Stolicą Apostolską. Ich specyfika wynika z teologii, liturgii, duchowości, dyscypliny oraz tradycji.
Zwierzchnikami Kościołów wschodnich są patriarchowie. Tytuły te noszą stare Kościoły – takie jak Koptowie czy Ormianie. Są też arcybiskupi więksi. Ten tytuł został przywrócony do świadomości wiernych w czasie Soboru Watykańskiego II. Jeśli chodzi o jurysdykcję i kompetencje to tytuł ten jest porównywany z tytułem patriarchy. W katolickich Kościołach Wschodnich jest obecnie kilku arcybiskupów większych – m.in. ukraiński, rumuński, syromalankarski, syromalabarski i etiopski. Są wreszcie hierarchowie noszący tytuł metropolity, stojący na czele kościołów „sui iuris”. Tak jest na Słowacji, Węgrzech czy w USA. Kolejnymi są samodzielne diecezje podporządkowane bezpośrednio Rzymowi. Są też samodzielne diecezje będące Kościołami „sui iuris”- np. w Australii, Argentynie, Francji, Anglii i Niemczech, wchodzące w skład Kościoła Greckokatolickiego, a biskupi tych diecezji biorą udział w pracach Synodu Biskupów.
LECH