Cywilizowana, zjednoczona Europa, stopniowo, bardzo powoli, lecz konsekwentnie dochodzi do uświadomienia wysokiej wiarygodności poszerzenia rosyjsko-ukraińskiej wojny na tereny UE.
W lipcu 2023 roku zaryzykowałem powiedzieć znajomemu we Wrocławiu, że możliwość agresji Rosji na Polskę nie jest abstrakcją, a więc akurat teraz nastał czas byśmy zaczęli budować schrony. Popatrzył na mnie jak na wariata i powiedział: ”Fantastyka filmowa. Na razie nic podobnego nam nie zagraża”.
O, jakże znajome nam jest tamte “na razie“… Gdzieś coś podobnego już słyszeliśmy wcześniej.
W ciągu siedmiu miesięcy sytuacja całkiem się zmieniła: budownictwo ukryć i schronów staje się ważną częścią szeroko zakrojonego programu wzmocnienia obrony Polski. Jak informuje portal Inżynier budownictwa, w Ministerstwie Rozwoju i Technologii trwają prace nad rozwiązaniami prawnymi, które umożliwiają budowę schronów i ukryć, w tym przy domach jednorodzinnych.
Planowane jest zwolnienie budowy przydomowych schronów i przydomowych ukryć doraźnych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę i umożliwienie ich budowy na podstawie zgłoszenia. Zmiana ma też umożliwić nabywania specjalistycznych urządzeń filtrowentylacyjnych, niezbędnych przy budowie schronów.
Jak podkreślono na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, celem tych zmian jest „ułatwienie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz zmniejszenie obciążeń zarówno w stosunku do inwestorów, jak i organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego”. Termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów – II kwartał 2024 roku.
Polska śpiesznie i wszechstronnie przygotowuje się do obrony. Wzmacnia, doskonali i reorganizuje jednostki wojskowe, stwarza nowe, zaopatruje się w nowoczesną broń, technikę wojskową i amunicję, oswaja współczesne doświadczenie bojowe Zbrojnych Sił Ukrainy.
Schrony – to jeden z ważnych elementów tego przygotowania. Jak wynika z przeprowadzonej inwentaryzacji, na terenie Polski znajdują się schrony profesjonalne, tzn. hermetyczne, wyposażone w specjalistyczne urządzenia filtrowentylacyjne, w których może schronić się ponad 300 tysięcy osób.
W przypadku miejsc ukrycia, czyli schronów niehermetycznych, bez specjalistycznych urządzeń filtrowentylacyjnych, schronienie może znaleźć ponad 1,1 miliona osób. Stanem na 7 kwietnia 2023 roku takich obiektów w Polsce jest bowiem 9 tysięcy. Oczywiście, że tej ilości nie wystarczy dla rozwiązania problemu. Zwłaszcza, że wiele szkół i innych zakładów użytku społecznego nie mają schronów w ogóle.
Aktualną listę miejsc schronienia na terenie całej Polski proponuje portal WIRTUALNA POLSKA, gdzie każdy zainteresowany, za pomocą odpowiedniej aplikacji, może znaleźć odpowiedź odnośnie własnej lokalizacji.
Lista schronów jest obecnie dostępna wyłącznie na stronie internetowej Państwowej Straży Pożarnej,
Np. we Wrocławiu są dwa rodzaje schronów – podziemne i wolnostojące. Dwa najbardziej znane bunkry we Wrocławiu stoją przy pl. Strzegomskim i przy ul. Grabiszyńskiej. Ale w całym mieście jest ich znacznie więcej.
Dziś czynnych schronów we Wrocławiu prawie nie ma. Niektóre zostały wyremontowane i pełnią obecnie inną funkcję (np. schron pod Placem Solnym przerobiony został na muzeum, a ten pod Dworcem Głównym -- na parking podziemny),
W bunkrze przy ul. Grabiszyńskiej obecnie mieści się Archiwum Miejskie Wrocławia, ale wcześniej był on centrum szkoleniowym obrony cywilnej.
Schrony są nie tylko w wielkich miastach. Dla przykładu, w piwnicach perełki turystycznej Dolnego Śląska, wałbrzyskiego Pałacu Tielscha znajduje się pokaźny schron przeciwlotniczy.
Schrony dają nie tylko schronienie. Przede wszystkim, one są znakiem i faktem psychologicznej i organizacyjnej gotowości Narodu do walki z agresorem.
Eugeniusz GOŁYBARD
