Prezydenci Wiktor Janukowycz i Bronisław Komorowski podczas uroczystości wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę cmentarza polskich ofiar stalinizmu zamordowanych w podkijowskiej Bykowni
Prezydent Polski Bronisław Komorowski 26 listopada br. złożył jednodniową, roboczą wizytę w Kijowie. W południe, wraz z prezydentem Ukrainy Wiktorem Janukowyczem, wmurował akt erekcyjny pod budowę polskiego cmentarza wojennego na leśnym cmentarzysku ofiar komunizmu w Bykowni pod Kijowem.
W zbiorowych grobach spoczywa tam być może nawet 120 tys. ofiar zbrodni bolszewickich. Wśród nich jest część z 3435 Polaków z tzw. ukraińskiej listy katyńskiej zamordowanych w 1940 r. przez NKWD z rozkazu Stalina i ówczesnych władz ZSRR.
Kulminacyjną chwilą uroczystości stał się moment, gdy Prezes Federacji Rodzin Katyńskich Izabella Sariusz- Skąpska złożyła akt erekcyjny do niszy pod budowę cmentarza wojennego. Wraz z aktem erekcyjnym wkopano tam urny z ziemią z Katynia, Kozielska, Ostaszkowa, Miednoje, Starobielska, Charkowa i Warszawy.
W swoim wystąpieniu prezydent Komorowski zaznaczył, że u fundamentu polskiego cmentarza w Bykowni znalazły się urny łączące „jedną klamrą" wszystkie zbrodnie katyńskie. „Tu jest ziemia z Katynia, z Charkowa i z Miednoje. Jest ziemia także z Warszawy, aby cała Polska pamiętała o tym, że i tu biją także gorące polskie serca pamiętające o zbrodni systemu stalinowskiego" – powiedział.
„Chcieliśmy na prawdzie budować nie tylko własną wolność, ale również relacje z narodami sąsiednimi. Dlatego z ogromną satysfakcją powiem, że nie jest dziełem przypadku to, że dzisiaj razem z prezydentem niepodległej Ukrainy inaugurujemy budowę tego cmentarza ofiar systemu totalitarnego, systemu, w ramach zbrodni którego ginęli i Ukraińcy i Polacy i bohaterzy wszystkich innych narodów zniewolonej Europy wschodniej. – podkreślił w swoim przemówieniu prezydent Polski. „Jedną z najważniejszych rzeczy – kontynuował - była prawda o zbrodni katyńskiej, którą w latach komunizmu próbowano ukryć. A wolność oparta o prawdę jest najlepszym przesłaniem z myślą o przyszłości”.
Komorowski podziękował Janukowyczowi za podjęcie koniecznych decyzji niezbędnych do budowy cmentarza zaznaczając: „Jestem pewien, że już niedługo powstanie tu cmentarz, który będzie zarówno cmentarzem polskich ofiar i polskiej pamięci, ale także wspólnej pamięci o wszystkich ofiarach systemu totalitarnego. Jest to szczególne miejsce pod stolicą Ukrainy, będzie zawsze mówiło, głośno krzyczało nie tylko o bolesnej przeszłości, ale również będzie zachęcało wszystkich do budowania wolności Polski i Ukrainy w ramach integrującej się Europy".
„Nasze spotkanie w tym miejscu - oświadczył w przemówieniu prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz - oznacza, że nasze dwa bratnie narody wybrały dziś drogę porozumienia oraz zgody i razem tworzą nową kartę wspólnej historii wzajemnego zrozumienia i dobrosąsiedztwa. Powinniśmy dalej współpracować w tej świętej sprawie osądzając przestępstwa totalitarnych reżimów, po to by zapobiec podobnym tragediom w przyszłości. W tym miejscu bólu Ukraińców, Polaków i innych narodów chylę czoło przed ich pamięcią. (...) Naród ukraiński podziela ból braterskiego narodu polskiego, związany z utratą jego synów i córek”.
Uroczystym śpiewem i symboliką narodową uczcili pamięć pochowanych w Bykowni przedstawiciele polskich środowisk Ukrainy
Polski Cmentarz Wojenny w Bykowni będzie czwartym cmentarzem katyńskim, po cmentarzach w Lesie Katyńskim, Miednoje i Charkowie-Piatichatkach, które otwarto w 2000 r. Nowa nekropolia upamiętni los ponad 3,4 tys. ofiar zbrodni katyńskiej.
Projekt cmentarza w jest zgodny z koncepcją ideową pierwszych trzech cmentarzy katyńskich. Przewiduje ołtarz, bramę pamięci z nazwiskami ponad 3,4 tys. ofiar z tzw. listy ukraińskiej i symbole religijne podkreślające wielowyznaniowy charakter II Rzeczpospolitej (będą to krzyż łaciński i prawosławny, gwiazda Dawida i półksiężyc).
O historii odkrycia cmentarzyska w Bykowni opowiedział dziennikarzom ukraiński historyk, b. prokurator Andrzej Amons – autor książki „Bykiwnianśka tragedia''
Podobnie jak na pozostałych cmentarzach katyńskich, zostaną tu rozmieszczone indywidualne tabliczki - epitafia ofiar, zawierające stopień wojskowy, imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, przydział służbowy, zawód lub funkcję państwową lub społeczną. Wszystkie elementy mają być kamienne, by zapewnić ich trwałość. Projekt ma także uwzględniać m.in. umieszczenie symboli Krzyża Kampanii Wrześniowej i Orderu Virtuti Militari oraz dzwonu.
Budowa cmentarza ma zakończyć się wiosną 2012 r.
Po uroczystościach w Bykowni prezydenci Polski i Ukrainy udali się na rozmowy dwustronne w których omówili stan przygotowań do grudniowego szczytu Ukraina-UE oraz sprawę b. premier Julii Tymoszenko, która kładzie się cieniem na relacjach Kijowa i Brukseli.
Oprac. A. KOSOWSKI
